Virus đậu mùa khỉ tiến hóa, nguy cơ lây lan giữa người tăng cao

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Virus đậu mùa khỉ đang gây ra mối lo ngại mới ở Trung Phi khi chủng clade Ia, vốn chỉ lây từ động vật sang người, cho thấy dấu hiệu tiến hóa để lây lan hiệu quả hơn giữa người với người.
Virus đậu mùa khỉ tiến hóa, nguy cơ lây lan giữa người tăng cao

Phân tích về chủng virus này đang lưu hành ở Kinshasa, Cộng hòa Dân chủ (CHDC) Congo, cho thấy những xu hướng đột biến di truyền cho thấy khả năng lây truyền liên tục từ người sang người. Điều này có thể làm phức tạp thêm nỗ lực ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh ở khu vực này, vốn đang hứng chịu một đợt bùng phát mạnh.

Tiến sĩ Placide Mbala, Viện Nghiên cứu Y sinh Quốc gia Kinshasa, người đồng dẫn đầu nghiên cứu, khẳng định: "Chúng ta biết rằng virus sẽ tiến hóa - chúng ta đã chứng kiến điều này với Ebola, với COVID và chúng ta cũng dự kiến sẽ thấy nó với virus đậu mùa khỉ."

Kết quả sơ bộ, chưa qua bình duyệt, được đăng trên diễn đàn thảo luận về gen học dịch tễ Virological ngày 22/10.

Có 4 biến thể chính của virus đậu mùa khỉ, được chia thành các clade Ia, Ib, IIa và IIb. Trước đây, các chủng clade I chủ yếu xuất hiện ở Trung Phi, trong khi clade II gặp nhiều ở Tây Phi.

Tình hình đã thay đổi vào giữa những năm 2010, khi một chủng clade II gây ra đợt bùng phát ở Nigeria. Một số nhà nghiên cứu lúc đó đã nghi ngờ biến thể này có thể lây truyền qua đường tình dục, như dự đoán đúng cho đợt bùng phát toàn cầu của chủng clade IIb vào năm 2022, lây nhiễm hơn 90.000 người.

Trong khi đó, các chủng clade I gây nhiễm các ca bệnh cá biệt ở Trung Phi hơn 50 năm nay, chủ yếu ở các vùng nông thôn. Nhưng vào cuối năm 2023, các nhà nghiên cứu nhận diện một đợt bùng phát nhanh chóng của chủng Ib, ở các khu vực đông dân cư, thành thị ở miền đông CHDC Congo.

CHDC Congo đặc biệt chịu ảnh hưởng nặng nề, với gần 36.000 ca nhiễm nghi ngờ và hơn 1.000 ca tử vong vì đậu mùa khỉ trong năm 2024.

Giờ đây, chủng clade Ia cũ cũng đang gây lo ngại khi bùng phát ở miền tây Congo và Kinshasa. Sự lưu hành đồng thời của cả Ia và Ib tại thủ đô này đe dọa 17 triệu dân cư và làm tăng khả năng chủng clade I lây lan ra quốc tế, khi Kinshasa là trung tâm giao thông quan trọng.

Qua giải trình tự gen, các nhà nghiên cứu nhận diện được những xu hướng đột biến di truyền cụ thể trong các mẫu virus Ia và Ib ở Kinshasa. Điều này gợi ý virus đang trải qua "cuộc chiến không ngừng" với hệ thống miễn dịch con người, một mô hình khó xuất hiện nếu không có sự lây lan liên tục giữa người với người.

Những phát hiện mới cho thấy chủng clade Ia ở Kinshasa có thể cũng đã nhận được khả năng lây lan qua đường tình dục. Các nhà nghiên cứu đã báo cáo trường hợp lây nhiễm clade I có thể qua đường tình dục đầu tiên vào năm ngoái, và một báo cáo tương tự khác sắp được công bố.

Mặc dù kế hoạch triển khai liều vaccine đầu tiên ở châu Phi không có khả năng thay đổi, các nhà nghiên cứu khuyến cáo cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến nhanh chóng của virus đậu mùa khỉ ở Trung Phi, đồng thời nâng cao công tác giám sát và hiểu biết về các yếu tố thúc đẩy sự tiến hóa và lây lan của virus.

Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành nhà Hồ (huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa) cho biết, nhân kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024), Trung tâm sẽ miễn vé cho du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm tại di sản Thành nhà Hồ.
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác quốc tế tổ chức mít tinh hưởng ứng “Tuần lễ Thế giới nâng cao nhận thức về kháng thuốc” từ ngày 18-24/11/2024 và Hội nghị triển khai Kế hoạch hành động phòng, chống kháng thuốc lĩnh vực y tế giai đoạn 2024 – 2025.
Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Hồ An Phong.
Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg: Bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 21 và 22/11/2024, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội nghị được kỳ vọng trở thành bước đột phá, đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành công nghiệp văn hóa. Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam cũng cử đại diện tham dự hội nghị nhằm học hỏi kinh nghiệm thực tiễn để thúc đẩy công nghiệp văn hóa gắn liền với hợp tác toàn cầu.
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
(Ngày Nay) - Các nhà khoa học quốc tế ngày 20/11 đã công bố bản thiết kế đầu tiên về sự phát triển của hệ xương người, đánh dấu bước tiến quan trọng trong dự án Bản đồ Tế bào con người (Human Cell Atlas), một nỗ lực lớn nhằm tạo ra bản đồ sinh học chi tiết của mọi loại tế bào trong cơ thể người.
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
(Ngày Nay) - Gia Lai hiện có hàng trăm ngôi chùa, trong đó có nhiều chùa đã qua trăm năm lịch sử. Nhưng chỉ duy nhất chùa Tân An (đường Nguyễn Thiếp, phường Tây Sơn, thị xã An Khê) được sự công nhận và ban tặng của hoàng gia nhà Nguyễn, gọi là sắc tứ.
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
(Ngày Nay) - Tối 21/11, tại hồ Nguyên Phi Ỷ Lan (thành phố Bắc Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức Chương trình nghệ thuật dân ca trên thuyền và giao lưu các miền di sản chủ đề "Sắc màu di sản".
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
(Ngày Nay) - Mối quan hệ làng xóm cũng có những nhiêu khê và phức tạp, nếu không khéo thì từ thâm tình lại hóa ra giận ghét, thậm chí là oán thù. Cho nên Đức Phật rất tinh tế khi dạy phải thân kính với bà con.
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
(Ngày Nay) - Khi tôi nghe thấy tin có người nào đó vừa mất đi, tin ấy với tôi như tiếng chuông thức tỉnh. Tiếng chuông đó là một lời nhắc nhở sâu sắc về sự mong manh của kiếp người.
Oai nghi của người tu hành
Oai nghi của người tu hành
(Ngày Nay) - Oai nghi cùng với chánh kiến và tịnh giới là ba yếu tố làm nên đạo hạnh - phẩm chất của tu sĩ Phật giáo, như cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Siêu, bậc am tường kinh luật luận đã từng nhấn mạnh.
Tác phẩm có tên “Comedian” của nghệ sĩ người Italy Maurizio Cattelan ra mắt lần đầu năm 2019 tại triển lãm Art Basel ở Miami Beach, đã gây tranh cãi về việc có thể được coi là nghệ thuật hay không. Ảnh: AP
6,2 triệu USD cho quả chuối dán tường
(Ngày Nay) - 6,2 triệu USD là mức giá vừa được trả cho một tác phẩm nghệ thuật gây tranh cãi, một quả chuối tươi dán lên tường bằng băng dính bạc. Tác phẩm được đưa ra trong một cuộc bán đấu giá của Sotheby’s ở New York, Mỹ.