Trong thời gian gần đây, Quân đội Nga ngày càng chú trọng phát triển các tên lửa có điều khiển cũ thành tên lửa mục tiêu “thí mạng” để sử dụng trong các cuộc diễn tập phòng không.
Theo quan điểm của giới lãnh đạo quân sự Nga, một cuộc diễn tập bắn phòng không không thể thiếu mục tiêu trên không mô phỏng các hoạt động của các phương tiện tấn công đường không của đối phương.
 |
Các mục tiêu trên không “thí mạng” vừa mang lại hiệu quả diễn tập bắn cao, sát thực tế, vừa tiết kiệm được khoản chi phí lớn vốn dùng vào việc bảo quản và tiêu hủy sau khi tên lửa đã loại khỏi biên chế.
Dưới đây là một số tên lửa mục tiêu “độc nhất vô nhị” mà Quân đội Nga thường sử dụng trong các cuộc diễn tập bắn phòng không:
Tên lửa mục tiêu Kaban (96M6M)
Kaban (trong thành phần của tổ hợp tên lửa mục tiêu đa năng) được chế tạo trên cơ sở tên lửa khí tượng dùng để mô phỏng các mục tiêu đạn đạo.
 |
Với trọng lượng phóng 330 kg (đường kính 2.502 mm, dài 5.722 mm) và phóng nghiêng, tên lửa Kaban có thể bay với tốc độ từ 830-1.300 m/s theo quỹ đạo đạn đạo ở độ cao tối đa từ 31-50 km ở cự ly từ 91-107 km trong khoảng thời gian từ 180-220 s.
Mặt phản xạ hiệu dụng của tên lửa mục tiêu Kaban ở dải sóng từ 3 đến 10 cm vào khoảng từ 0.015- 1 m vuông. Tổ hợp mục tiêu với tên lửa Kabna do công ty cổ phần mở Stankomash có trụ sở tại Chelyabinsk chế tạo, có khả năng mô phỏng rất cao.
Tên lửa mục tiêu Pishal
Pishal dùng để mô phỏng bay và các đặc tính của các phương tiện tấn công đường không của đối phương như tên lửa có điều khiển SRAM, Tomahawk, Martel và các mục tiêu trên không khác.
 |
Pishal là tên lửa 2 tầng nhiên liệu rắn có trọng lượng từ 944-955 kg, dài 5,948 m, có khả năng bay theo một trong 7 quỹ đạo (đạn đạo) đã được lập trình với tốc độ 150-900 m/s trong dải cự ly 12-30 (đến 90) km và độ cao 0,2-0,9 (đến 35) km trong khoảng thời gian đến 90 (180) s.
Pishal được trang bị hệ thống tự tiêu diệt và có mặt phản xạ hiệu dụng trong giới hạn đến 0,3 m vuông. Pishal do xí nghiệp chế tạo máy Avitek ở thành phố Kirov sản xuất trên cơ sở tên lửa phòng không có điều khiển 5V27 của tổ hợp tên lửa phòng không S-125 "Pechora» (SA-3 Goa).
Tên lửa mục tiêu RM-75 Armavir
RM-75 Armavir (trong thành phần tổ hợp mục tiêu Lisa-M), được sử dụng để mô phỏng các mục tiêu trên không hiện đại và triển vọng. Với trọng lượng phóng 2.350 kg và mặt phản xạ hiệu dụng 0,5 m vuông (1,9 m vuông với ống kính Luneberg), RM-75 Armavir có thể bay ở độ cao 0,05- 20 km với tốc độ từ 200-700 đến 350-1.200 km/h ở cự ly đến 40-100 km trong khoảng thời gian 70-140 s.
 |
Tên lửa do xí nghiệp khoa học sản xuất Moscow “Molnia” chế tạo trên cơ sở tên lửa phòng không có điều khiển 5YA23 đã loại khỏi trang bị của tổ hợp phòng không S-75 (SA-2, Guideline) và có thể sản xuất theo 2 phiên bản (RM-75MV bay thấp và RM-75V bay cao). Tên lửa được phóng bằng thiết bị phóng mặt đất thông thường và trang bị hệ thống tự diệt.
Tên lửa mục tiêu Saman
Saman (trong thành phần của tổ hợp mục tiêu 9F691 Saman), được sử dụng để mô phỏng quá trình bay của máy bay, tên lửa có cánh, máy bay không người lái (UAV) và các thành phần vũ khí có độ chính xác cao ở tầm cực thấp, thấp và tầm trung.
 |
Với trọng lượng phóng khoảng 124 kg (dài 2.899 – 3.158 mm) và tốc độ bay 150-550 m/s, Saman có thể mô phỏng các quá trình bay có điều khiển của các mục tiêu khí động học (đạn đạo) ở cự ly đến 22 (đến 14) km và độ cao 0,05-13 km với mặt phản xạ hiệu dụng 0,35-1,03 m vuông trong khoảng thời gian đến 110 s theo số lượng quỹ đạo không hạn chế.
Saman do xí nghiệp chế tạo máy Avitek ở thành phố Kirov sản xuất bằng cách hoàn thiện tên lửa phòng không có điều khiển của tổ hợp phòng không OSA-AK và Osa-AKM (SA-8 Gecko).
Tên lửa mục tiêu dòng Swift
Swift được sử dụng để mô phỏng mặt phản xạ, các đặc tính bay của các phương tiện tấn công đường không hiện có và triển vọng, trong đó gồm cả các mục tiêu bay thấp (máy bay, tên lửa có cánh, tên lửa đạn đạo, máy bay siêu âm).
 |
Với trọng lượng phóng 4.125,6 kg (dài 12.856 mm), tùy thuộc vào phương án sử dụng, Swift có thể mô phỏng các mục tiêu trên không với tốc độ bay tối đa 150-3.000 m/s ở độ cao từ 50 m đến 65 km và ở cự ly đến 1000 km với mặt phản xạ hiệu dụng từ 0,3 đến 2,0 m vuông.
Swift được trang bị hệ thống tự diệt, do xí nghiệp Molnia sản xuất trên cơ sở tên lửa phòng không có điều khiển 5YA25 và 5YA24 của hệ thống tên lửa phòng không S-25M.
Tên lửa mục tiêu dòng Sinitsa
Sinitsa dùng để mô phỏng bay, các đặc tính của các phương tiện tấn công đường không hiện đại và triển vọng. Được chế tạo trên cơ sở tên lửa phòng không có điều khiển 20DSU ("Sinitsa-1", "Sinitsa-2") và 5YA23 ("Sinitsa-23", "Korsun") của tổ hợp tên lửa phòng không S-75.
 |
Với trọng lượng phóng hơn 700 kg (tùy thuộc vào chủng loại), Sinitsa có thể bay với tốc độ 500-1.200 m/s ở độ cao 0,08-30 km và cự ly 29-120 km trong khoảng thời gian 43-1.200s.
Tên lửa được trang bị hệ thống tự diệt và có mặt phản xạ hiệu dụng từ 0,1 đén 0,9 m vuông. Các tên lửa dòng Sinitsa được phóng bằng thiết bị phóng mặt đất thông thường đã qua cải tiến của tổ hợp tên lửa phòng không S-75MZ.
UAV mục tiêu Reis (M-143, BP-3VM)
Được sử dụng để mô phỏng quá trình bay của các mục tiêu khí động học, trong số đó có cả tên lửa có cánh, các mục tiêu trên không. Reis được chế tạo trên cơ sở tổ hợp trinh sát với UAV không người lái điều khiển vô tuyến.
 |
Reis có trọng lượng 1.230 kg, có khả năng bay theo quỹ đạo với vận tốc hành trình 950 km/s ở cự ly đến 180 km trong khoảng thời gian 13 phút ở độ cao từ 10 đến 1000 m.
Mục tiêu trên không cỡ nhỏ E-95
E-95 (trong thành phần của tổ hợp) được sử dụng để mô phỏng quá trình bay của các máy bay điều khiển từ xa, tên lửa có cánh, bom hàng không, trực thăng và máy bay tấn công.
 |
Với trọng lượng phóng 60 kg (dài 2,1 m, sải cánh 2,4 m) và tốc độ bay 380-410 km/s, E-95 có thể bay theo chương trình bay trong khoảng thời gian 22-44 phút ở cự ly đến 200 km và độ cao 200-3.000 m.
Nguyễn Hoàng
