Lễ hội Gion (hay gọi là Gion-Matsuri) là một trong những lễ hội truyền thống lớn nhất xứ sở hoa anh đào, diễn ra ở Kyoto trong suốt tháng 7 hằng năm với các cuộc diễu hành của hàng chục chiếc xe lớn được trang trí vô cùng rực rỡ qua nhiều đường phố chính.
Lễ hội này bắt nguồn từ lễ tẩy trần để làm dịu đi suy nghĩ gây hỏa hoạn, lụt lội, động đất của các vị thần, theo phong tục của người dân địa phương. Vào năm 869, người dân phải chịu một trận đại dịch bệnh nghiêm trọng, hoàng đế Seiwa nước này đã tới điện thờ Yasaka cùng người dân gửi lời cầu nguyện tới các vị thần. Nhật Hoàng đã cho làm 66 cỗ xe trang trọng (tượng trưng cho 66 tỉnh thành lúc đó) để cùng tham gia cầu nguyện và dịch bệnh đã được dập tắt.
Lễ hội này thể hiện nét văn hóa truyền thống cũng như mong muốn sự phồn thịnh cho thành phố Kyoto. Từ đó tới nay, lễ hội Gion được tổ chức thường xuyên và luôn hấp dẫn người xem, với rất nhiều sự kiện bắt đầu bằng Kippu-iri Festival vào ngày khai mạc và kết thúc bằng lễ hội Eki-jinja Natsukoshi vào 31.7. Ngôi đền Yasaka được trang trí rực rỡ và hoành tráng, mở cửa 24 giờ mỗi ngày trong suốt lễ hội để đón du khách.
Điểm nhấn của lễ hội Gion là cuộc diễu hành có tên gọi Yamaboko Junko. Trên khắp đường phố ở Kyoto, các cuộc diễu hành qua nhiều đường phố từ 9 giờ sáng đến 1 giờ chiều của hơn 30 cỗ xe rực rỡ cùng với các giai điệu truyền thống (matsuri-bayashi).
Các cỗ kiệu chạm trổ hay sơn son thếp vàng, được trang hoàng với thảm, cồng chiêng, sáo và trống, được rước ngang qua thành phố. Có hai loại kiệu và xe rước khác nhau: Yama và Hoko. Hoko là loại xe dài khoảng 25m và nặng tới 12 tấn. Kiệu rước Yama nhỏ hơn và được vác trên vai của những người tham gia.
Trong lễ hội, chiếc xe rước đi đầu sẽ dành một vị trí đặc biệt cho đứa trẻ được chọn lựa như là đại diện của Thần đền. Nhiều nhà văn hóa Nhật Bản cho rằng, thậm chí một số họa tiết được trang trí ở các loại cỗ xe này còn giữ được tính truyền thống và huyền thoại từ các câu chuyện của phuơng Tây, điều này càng mang lại hương vị về tính quốc tế của lễ hội.
Trong những ngày diễn ra lễ hội, những ngôi nhà và các cửa hiệu cổ xưa được mở hết các cửa, phô ra những món đồ quý giá, bảo vật gia truyền. Những người tham gia lễ hội nổi bật với những bộ trang phục truyền thống kín đáo, tinh tế với nhiều màu sắc, hoa văn của xứ Phù Tang càng làm cho Tokyo thêm náo nhiệt và xinh đẹp, lộng lẫy…
Ngoài các cuộc diễu hành lớn trên, lễ hội Gion Matsuri còn có rất nhiều hoạt động và đêm hội sôi nổi được tổ chức như: Đêm hội yoiyoiyoiyam, đêm hội yoiyoiyama, đêm hội yoiyama…
Trong tháng lễ hội, thành phố Kyoto cổ kính, hiền hòa như được hâm nóng bởi bầu không khí náo nhiệt, tưng bừng. Lễ hội Gion còn mang lại những bữa tiệc màu sắc và âm thanh, sự thân tình và cởi mở của người dân địa phương đối với du khách.
Cho đến nay lễ hội Gion Matsuri đã được duy trì đều đặn, đây chính là nơi thể hiện nét văn hóa truyền thống và cả sự phồn thịnh của đất nước Nhật Bản.
