Có như vậy, hệ thống giáo dục đại học Việt Nam mới thực sự đóng góp cho sự phát triển bền vững của đất nước thay vì được nuôi dưỡng môi trường giả dối để kéo theo “liêm chính khoa học” ngày một suy vong.
Một bước từ tân sinh viên Đại học Tân Tạo đỗ tiến sĩ Đại học Y Phạm Ngọc Thạch
Tháng 10/2025, cộng đồng y học tại Việt Nam xôn xao trước thông tin một nam sinh chỉ mới 24 tuổi – họ tên A.N.H, đã trúng tuyển làm nghiên cứu sinh tiến sĩ chuyên ngành Nội khoa tại Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch. Nam sinh đỗ vị trí Á khoa với tổng điểm 88,80, chỉ kém Thủ khoa 0,3 điểm.
Một câu chuyện truyền cảm hứng về tài năng và sự nỗ lực học tập sắp được hình thành thì dư luận đã đi từ bất ngờ này sang bất ngờ khác. Tháng 08/2025, A.N.H (sinh năm 2001) tốt nghiệp bác sĩ đa khoa tại Trường Đại học Tân Tạo. Khoảng 2 tháng sau, nam sinh đã được xét tuyển thẳng học chương trình đào tạo tiến sĩ tại trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch như một ngôi sao sáng. Cần nói thêm, từ một sinh viên tốt nghiệp đại học, để được đào tạo lên tiến sĩ không qua đào tạo thạc sĩ phải có một thành tích nổi trội theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Trở lại câu chuyện của nam sinh, thành tích được liệt kê trong hồ sơ là 8 bài báo khoa học. Trong đó, 3 bài báo đăng trên tạp chí quốc tế và 5 bài báo đăng trên các tạp chí trong nước. Những bài báo này được công bố trong vòng 8 tháng. Trung bình, mỗi tháng Huy cho ra đời 1 bài nghiên cứu đăng trên các tạp chí. Thời gian được rải đều từ tháng 11/2024 đến tháng 07/2025.
Nói đến đây, mọi người đều dấy lên sự hoài nghi, cũng bởi, ngay cả một bác sĩ giỏi lý thuyết, giàu kinh nghiệm thực tiễn cũng không thể có được các tác phẩm nghiên cứu khoa học một cách “thần kỳ” và nhanh hơn gà đẻ trứng. Từ những bất thường, Â.N.H đã bắt đầu được mọi người quan tâm một cách “đặc biệt” nhất.
 |
Sinh viên Đại học Tân Tạo trong ngày Lễ tốt nghiệp 2025. |
Người đầu tiên, PGS.TS.BSCKII Trần Thị Khánh Tường đã được nhắc đến. PGS. Khánh Tường hiện đang giữ chức vụ Trưởng khoa kiêm Trưởng bộ môn Nội của trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch. Trong số 8 bài khoa học, có đến 7 bài cả 2 mẹ con cùng đứng tên đồng tác giả.
Quan hệ “thân tộc” trong giới học thuật
Trong số 8 bài báo Â.N.H dùng để sử dụng và đạt được điểm 10 tuyệt đối ở tiêu chí kinh nghiệm nghiên cứu, nhóm Liêm chính học thuật đã chỉ ra được có ít nhất 4 bài lộ rõ dấu hiệu trùng lập nội dung, tự đạo văn, chia nhỏ bài nghiên cứu.
Trong bài quốc tế mới nhất (Bài 4), danh sách tác giả đã thể hiện rõ mối quan hệ “gia đình học thuật”: Trần Thị Khánh Tường – Â.N.H (mẹ con); Đoàn Lê Minh Hạnh – Trần Lê Đoan Hạnh (vợ chồng); Đoàn Lê Minh Hạnh – Trần Thanh Dũ (bố con); Trần Thanh Dũ – Trần Lê Đoan Hạnh (chị em); Đoàn Lê Minh Hạnh – Đoàn Lê Minh Thảo.
Giới học thuật còn phát hiện ra rằng, tháng 06/2025, trong chương trình Hội nghị Tiêu hóa Việt Nam, nam sinh ÂNH xuất hiện với học vị BS.ThS (bác sĩ thạc sĩ) và nơi công tác được ghi là “Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch”; nhưng thực tế, tại thời điểm này, nam sinh chưa kịp tốt nghiệp đại học tại Tân Tạo và chưa thi tuyển tiến sĩ. Vẫn tại hội nghị này, bà Trần Thị Khánh Tường (mẹ nam sinh Â.N.H) là Ủy viên Hội đồng khoa học của hội nghị và trực tiếp tham gia xét duyệt nội dung, chương trình.
Liên quan đến hồ sơ xét công nhận chức danh Phó giáo sư năm 2020, bà Trần Thị Khánh Tường từng bị giới học thuật ngành y chỉ ra nhiều bất thường. Trong số 6 bài báo khoa học quốc tế được mô tả là “uy tín”, nhưng khi tra cứu thì phần lớn các bài này đăng trên các tạp chí săn mồi (predatory journals) theo danh sách Beall’s List. Nhiều bài báo hiện không còn tồn tại trên hệ thống mạng. một số bài báo khai không đúng chỉ số Impact Factor (như 2.28, 0.36, 4.027…) và khai sai chỉ số Scopus.
Trong khi đó, giới học thuật quốc tế đòi hỏi sự minh bạch tuyệt đối với các công cụ kiểm tra đạo văn và gian lận dữ liệu ngày càng tinh vi thì ở Việt Nam, những “thành tích thần tốc” vẫn có thể vượt qua vòng tuyển sinh, vòng phong hàm, thậm chí vòng vinh danh. Khi các chuẩn mực bị “bẻ cong” bởi quan hệ thân tộc, khi bài báo bị nhân đôi, chia nhỏ, tặng tên để “làm đẹp hồ sơ” và khi người hướng dẫn vừa là mẹ ruột, vừa là trưởng khoa, vừa là thành viên hội đồng chấm điểm, thì mọi giá trị học thuật chân chính liệu có còn chỗ đứng?
Ngày 03/11/2025, Phóng viên Ngày Nay đã có hàng loạt câu hỏi gửi vào hộp thư điện tử của trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch liên quan đến vấn nạn “Liêm chính khoa học” nhưng không nhận được phản hồi. Chúng tôi đã gọi điện trực tiếp cho PGS.TS Nguyễn Trọng Hào – Chủ tịch Hội đồng trường để xin cuộc hẹn, tuy nhiên, ông Hào cho biết, ông không phải là người phát ngôn.
Ngày 04/11/2025, Phóng viên Ngày Nay đã trực tiếp đến trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch để đặt lịch và để lại nội dung làm việc. Đại diện của trường đã tiếp nhận thông tin. Tuy nhiên, đến nay, chúng tôi vẫn chưa nhận được sự phản hồi từ phía nhà trường.
Đón xem bài 2: Lần theo dấu vết
