Nằm trên tuyến đường Hồ Tùng Mậu, phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy nối quốc lộ 32 đi thị xã Sơn Tây, Nghĩa Trang Mai Dịch là một nghĩa trang liệt sỹ ở Hà Nội và cũng là nơi an nghỉ dành cho nhiều lãnh đạo cấp cao và những người có đóng góp to lớn cho đất nước.
Tang lễ Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ được tổ chức trọng thể theo nghi thức Quốc tang trong hai ngày 25 và 26/7/2024, sau đó ông được an táng tại Nghĩa trang Mai Dịch.
Quy mô nghĩa trang Mai Dịch
Nghĩa trang Mai Dịch được xây dựng từ năm 1956 với tổng diện tích là 5,9ha để quy tập các phần mộ liệt sỹ thời kỳ chống Pháp của thành phố Hà Nội.
Năm 1982, nghĩa trang được chỉnh trang, quy hoạch các khu mộ để phục an táng các phần mộ của các cán bộ cao cấp. Đây là nơi an táng các cán bộ cấp cao bao gồm Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng và tang lễ sẽ được cử hành theo nghi lễ Quốc tang hay các cấp Nhà Nước.
Từ năm 1993-1995, Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nội đã đầu tư vào cải cách và xây dựng mới toàn bộ cơ sở hạ tầng của nghĩa trang.
Hiện tại, nghĩa trang Mai Dịch Hà Nội có 1224 liệt sỹ đã an nghỉ tại đây và hàng trăm cán bộ cấp cao được phân chia khu vực rõ ràng.
Thẳng cổng chính vào là các phần mộ của vị nguyên Ủy viên Bộ Chính trị như Trường Chinh, Lê Duẩn, Phạm Văn Đồng, Phạm Hùng, Tố Hữu,…
Theo sơ đồ của nghĩa trang, các nhóm mộ được phân ra các khu vực khác nhau như nhóm mộ các tướng lĩnh trong quân đội, công an, khu vực dành cho văn nghệ sỹ như Nguyễn Đình Thi, Huy Cận, Phạm Huy Thông, Trần Hoàn,…
Công viên nghĩa trang Mai Dịch sẽ được cải tạo hệ thống tường rào hiện trạng, xây tường rào mới bao quanh phần đất mở rộng. Tại phần mở rộng sẽ quy hoạch nơi an táng liệt sỹ (khoảng 500 mộ), quy hoạch nơi an táng cán bộ cao cấp khi quan đời.
Diện tích còn lại bố trí làm vườn hoa, thảm cỏ và đường nội bộ (chiều rộng mặt cắt đường khoảng 4,5m).
Mở rộng Nghĩa trang Mai Dịch
Tháng 12/2013, Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội đã có văn bản giao Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thực hiện chuẩn bị đầu tư dự án cải tạo, nâng cấp, mở rộng nghĩa trang Mai Dịch (quận Cầu Giấy).
Cụ thể, khuôn viên nghĩa trang sẽ điều chỉnh, mở rộng thêm khoảng 3.000m2 với tổng mức đầu tư hơn 70 tỷ đồng để quy hoạch nơi an táng thêm 500 mộ liệt sỹ và cán bộ cao cấp khi qua đời.
Theo nghị định 105/2012/NĐ-CP ngày 17 tháng 12 năm 2012, Chính phủ Việt Nam quy định các thành phần cán bộ cao cấp đủ tiêu chuẩn an táng tại nghĩa trang Hà Nội.
Đó là ủy viên trung ương Đảng trở lên, các nhà khoa học, nhà văn hóa, nhà văn, nhà thơ được giải thưởng Hồ Chí Minh, các tướng lĩnh xuất sắc, anh hùng lực lượng vũ trang.
Phần khu vực nghĩa trang Cầu Giấy bao gồm 1.228 mộ liệt sỹ vô danh ở phía sau, 394 ngôi mộ của những người nổi tiếng được bố trí dọc theo hai bên Tượng đài Tổ quốc ghi công.
Hàng phía ngoài hướng ra trục chính, hai bên mỗi bên 10 hố mộ. Các phần mộ khác bố trí theo chiều ngang so với trục chính, trước mộ phần các liệt sỹ vô danh, riêng một hàng ngang nằm dọc theo phía trước cạnh hai hồ nhỏ.
Về cải tạo và nâng cấp nghĩa trang Hà Nội, khuôn viên mộ liệt sỹ trong nghĩa trang sẽ được bóc tách lớp đá ốp cũ để xây lại và ốp bằng gạch mới. Lát gạch đỏ cho phần nền, lối đi và ốp đá tường hoa thấp. Khu mộ cao cấp được bóc dỡ lớp gạch lát cũ lối đi, lát lại bằng gạch Terazzo.
 |
Các phần mộ trong Nghĩa trang Mai Dịch. Nguồn: Ban Lễ tang Hà Nội. |
Mộ thường rộng hơn 2 mét, dài gần 3 mét, có thảm cỏ xanh đặt chính giữa. Trên mỗi lu hương của các nhà các mạng đều được gắn ngôi sao vàng quyết thắng.
Bên cạnh đó, nghĩa trang Mai Dịch sẽ cải tạo hệ thống thoát nước, vườn hoa, đường bộ, hệ thống ghế nghỉ trong các khu vực, thay đèn chiếu sáng và đèn trang trí tạo các khu vực trung tâm.
Đề xuất 2 vị trí xây dựng Nghĩa trang Mai Dịch mới
Bộ Xây dựng đề xuất lựa chọn hai vị trí cụ thể để xây dựng nghĩa trang Mai Dịch Cầu Giấy mới gồm: Vị trí tại khu vực nghĩa trang Yên Kỳ mở rộng về phía Nam, huyện Ba Vì, cách trung tâm Hà Nội khoảng 60 km về phía Tây theo hướng Quốc lộ 32. Việc xây dựng nghĩa trang tại vị trí này sẽ tiết kiệm được chi phí ban đầu về đầu tư hạ tầng kỹ thuật.
Vị trí thứ hai được Bộ Xây dựng đề xuất là khu vực xã Yên Trung, huyện Thạch Thất, cách trung tâm Hà Nội khoảng 50km về phía Tây theo hướng Đại lộ Thăng Long kéo dài nối với thành phố Hòa Bình.
