"Nhiên liệu" hình thành bão nhiệt đới Idalia

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Hình thành từ những vùng nước nóng nhất hành tinh, bão Idalia dự kiến sẽ nhanh chóng mạnh lên khi đổ bộ vào bang Florida và phần còn lại của duyên hải vịnh Mexico của Mỹ. Xu hướng hình thành những cơn bão như vậy thường xuyên xảy ra trong thời gian gần đây.
Ảnh minh hoạ
Ảnh minh hoạ

“Nhiệt độ ở những nơi cơn bão sẽ đi qua trong khoảng 31 – 32 độ C. Đó là điều kiện thuận lợi cho cơn bão phát triển mạnh hơn. Về cơ bản, tất cả các yếu tố đều khiến cho cơn bão trở nên mạnh hơn”, nhà nghiên cứu Phil Klotzbach, Đại học Colorado cho biết.

Theo nhà khoa học Brian McNoldy, Đại học Miami, nhiệt độ những vùng nước đó “cao đến mức phi lý và tình trạng này trên toàn bộ vùng đông bắc vịnh Mexico là điều không tưởng”. Về bản chất, bão được hình thành và lấy năng lượng từ nước ấm. Cơn bão Idalia hiện nay đang ở trong một điều kiện tuyệt vời để có thể “thoải mái nạp năng lượng”.

“Điều đáng quan ngại và nguy hiểm hơn cả là bão Idalia đang di chuyển nhanh và mạnh lên với tốc độ nhanh bất ngờ, trong khi đó một số người lại cho rằng cơn bão sẽ suy yếu đi và chuẩn bị ứng phó có phần chủ quan hơn”, ông Ken Graham, Giám đốc Cơ quan Khí tượng Quốc gia Mỹ chỉ rõ.

“Với việc liên tục di chuyển qua các vùng nước ấm trên biển, bão Idalia có khả năng sẽ là cơn bão mạnh lên với tốc độ nhanh kỷ lục”, Giáo sư Kerry Emanuel, Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), nhấn mạnh. Ông lưu ý thêm rằng, trên Trái Đất có rất ít vùng chủ yếu là nước ấm và có thể khiến một cơn bão mạnh lên đột ngột chỉ trong vài giờ.

Ở thời điểm ông Emanuel đưa ra những nhận định trên, tốc độ gió của bão Idalia mới chỉ đạt 128km/giờ. Tuy nhiên chỉ vài giờ sau, con số đó đã lên tới 145km/giờ và đến chiều cùng ngày đạt mức 160km/giờ.

Trong suốt cả mùa hè vừa qua, các nhà khoa học nhiều lần thảo luận về nhiệt độ kỷ lục ghi nhận được trên bề mặt các đại dương, đặc biệt là ở khu vực Đại Tây Dương và vùng biển gần bang Florida. Bên cạnh đó, mức độ nước sâu cũng liên tục xác lập những kỷ lục mới. Nguyên nhân chính dẫn đến những hiện tượng này được cho là do tác động tiêu cực từ tình trạng biến đổi khí hậu mà con người gây ra. Theo dự báo từ Trung tâm Bão Quốc gia Mỹ, với tốc độ di chuyển và mức nhiệt đại dương hiện tại, bão Idalia có thể sẽ đạt tốc độ gió lên đến 200km/giờ khi đổ bộ vào Mỹ.

Theo Giáo sư khoa học khí quyển Kristen Corbosiero, Đại học Albany, những vùng nước ấm mà bão Idalia đi qua là kết quả của tình trạng biến đổi khí hậu do con người gây ra, hiện tượng El Nino và kiểu thời tiết ngẫu nhiên khác. Bão Idalia thậm chí còn đi qua vùng “Loop Current”, khu vực nước biển cực kỳ ấm và sâu, chảy từ vùng biển Caribbean vào Vịnh Mexico.

Vùng nước sâu có tác động rất lớn đến quá trình di chuyển của bão, vì chúng thường có dấu hiệu bị suy yếu sau khi đi qua vùng nước lạnh. Giáo sư Emanuel mô tả, cơ chế hoạt động của nó giống như “đổ nước lạnh vào than nóng, khi chúng đang cung cấp năng lượng cho động cơ hơi nước”. Tuy nhiên, nước ở những vùng sâu hiện cũng đã ấm hơn trước đây. Bên cạnh đó, tại vùng biển phía tây Florida mà bão Idalia di chuyển qua, khu vực này không đủ sâu để có những dòng chảy đi qua.

Một yếu tố khác có thể làm chậm quá trình mạnh lên của bão là “lực cắt” từ những cơn gió đi ngang có tốc độ nhanh hơn. Thế nhưng, theo các chuyên gia cho biết, lần này cơn bão Idalia đã di chuyển vào khu vực không có nhiều “lực cắt” hoặc bất kỳ yếu tố khác có thể làm chậm tốc độ mạnh lên của nó.

Dù vậy nhưng bão Idalia không phải là cơn bão đầu tiên phát triển mạnh hơn ngay khi tiếp cận bờ biển. Vào năm 2021, 6 cơn bão, bao gồm Delta, Gamma, Sally, Laura, Hannah và Teddy đều phát triển mạnh hơn khi đổ bộ vào đất liền nước Mỹ. Ngoài ra, nhà nghiên cứu Phil Klotzbach cũng cho biết các cơn bão Ian, Ida, Harvey và Michael đều diễn ra với kịch bản tương tự như vậy trước khi đổ bộ vào nước này trong vòng 5 năm qua.

Theo một nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Nature Communications hồi tuần trước, những cơn bão khi tiến gần đến bờ biển trong phạm vi 400 km trên toàn cầu, thường đạt cấp độ mạnh hơn gấp 3 lần so với 40 năm trước. Nghiên cứu này cũng cho thấy rằng, trước đây trung bình tần suất xảy ra những cơn bão lớn chỉ vào khoảng 5 lần/năm, nhưng hiện con số này đã lên đến 15 lần/năm.

“Xu hướng rất rõ ràng. Chúng tôi khá bất ngờ khi nhìn thấy kết quả này”, nhà nghiên cứu khí tượng Shuai Wang, Đại học Delaware, đồng tác giả nghiên cứu trên, chia sẻ.

Theo các nhà khoa học như Shuai Wang và Kristen Corbosiero, nếu chỉ xuất hiện một cơn bão như Idalia, khó có thể đổ lỗi cho biến đổi khí hậu là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này. Tuy nhiên, khi nhìn vào bức tranh toàn cảnh trong nhiều năm và nhiều cơn bão khác nhau, nhiều học giả tin rằng tồn tại mối liên hệ nhất định giữa tình trạng ấm lên toàn cầu và xu hướng hình thành bão trên toàn cầu.

Trong nghiên cứu của mình, ông Wang nhận thấy rằng chu kỳ khí hậu tự nhiên có liên quan đến hoạt động của bão và nhiệt độ bề mặt nước biển, cả hai đều là những yếu tố khiến cho cường độ của các cơn bão và tần suất chúng xuất hiện tăng nhanh hơn bao giờ hết. Ông Wang cho biết, khi tiến hành thí nghiệm mô phỏng trên máy tính để lọc bỏ phần nước ấm, kết quả cho thấy cơn bão đã bị suy yếu ngay vào phút cuối.

“Chúng ta cần thận trọng hơn mỗi khi đưa ra kết luận rằng biến đối khí hậu là nguyên nhân khiến cho một cơn bão phát triển mạnh lên”, ông Shuai Wang cho biết. “Dù vậy, nhưng tôi tin bão Idalia đang cho chúng ta thấy một viễn cảnh mà chúng ta có thể sẽ phải đối diện trong tương lai”.

Theo AP
Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Hồ An Phong.
Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg: Bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 21 và 22/11/2024, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội nghị được kỳ vọng trở thành bước đột phá, đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành công nghiệp văn hóa. Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam cũng cử đại diện tham dự hội nghị nhằm học hỏi kinh nghiệm thực tiễn để thúc đẩy công nghiệp văn hóa gắn liền với hợp tác toàn cầu.
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
(Ngày Nay) - Các nhà khoa học quốc tế ngày 20/11 đã công bố bản thiết kế đầu tiên về sự phát triển của hệ xương người, đánh dấu bước tiến quan trọng trong dự án Bản đồ Tế bào con người (Human Cell Atlas), một nỗ lực lớn nhằm tạo ra bản đồ sinh học chi tiết của mọi loại tế bào trong cơ thể người.
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
(Ngày Nay) - Gia Lai hiện có hàng trăm ngôi chùa, trong đó có nhiều chùa đã qua trăm năm lịch sử. Nhưng chỉ duy nhất chùa Tân An (đường Nguyễn Thiếp, phường Tây Sơn, thị xã An Khê) được sự công nhận và ban tặng của hoàng gia nhà Nguyễn, gọi là sắc tứ.
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
(Ngày Nay) - Tối 21/11, tại hồ Nguyên Phi Ỷ Lan (thành phố Bắc Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức Chương trình nghệ thuật dân ca trên thuyền và giao lưu các miền di sản chủ đề "Sắc màu di sản".
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
(Ngày Nay) - Mối quan hệ làng xóm cũng có những nhiêu khê và phức tạp, nếu không khéo thì từ thâm tình lại hóa ra giận ghét, thậm chí là oán thù. Cho nên Đức Phật rất tinh tế khi dạy phải thân kính với bà con.
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
(Ngày Nay) - Khi tôi nghe thấy tin có người nào đó vừa mất đi, tin ấy với tôi như tiếng chuông thức tỉnh. Tiếng chuông đó là một lời nhắc nhở sâu sắc về sự mong manh của kiếp người.
Oai nghi của người tu hành
Oai nghi của người tu hành
(Ngày Nay) - Oai nghi cùng với chánh kiến và tịnh giới là ba yếu tố làm nên đạo hạnh - phẩm chất của tu sĩ Phật giáo, như cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Siêu, bậc am tường kinh luật luận đã từng nhấn mạnh.
Tác phẩm có tên “Comedian” của nghệ sĩ người Italy Maurizio Cattelan ra mắt lần đầu năm 2019 tại triển lãm Art Basel ở Miami Beach, đã gây tranh cãi về việc có thể được coi là nghệ thuật hay không. Ảnh: AP
6,2 triệu USD cho quả chuối dán tường
(Ngày Nay) - 6,2 triệu USD là mức giá vừa được trả cho một tác phẩm nghệ thuật gây tranh cãi, một quả chuối tươi dán lên tường bằng băng dính bạc. Tác phẩm được đưa ra trong một cuộc bán đấu giá của Sotheby’s ở New York, Mỹ.