Tham dự sự kiện về phía Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (Viện Hàn lâm) có GS.TS. Lê Văn Lợi, Chủ tịch Viện Hàn lâm; các Phó Chủ tịch Viện PGS.TS. Tạ Minh Tuấn, PGS.TS. Nguyễn Đức Minh; TS. Đặng Xuân Thanh; cùng sự có mặt của toàn thể lãnh đạo, viên chức, người lao động các đơn vị thuộc và trực thuộc Viện Hàn lâm.
Phát biểu tại sự kiện, GS.TS. Lê Văn Lợi cho biết: Hoạt động trưng bày ngoài mặt giới thiệu các thành tựu nghiên cứu của những đơn vị chuyên ngành trực thuộc còn là dịp để chúng ta nhìn lại những kết quả quan trọng đã đạt được trong quá trình nghiên cứu khoa học, đồng thời giới thiệu đến các cơ quan quản lý, các nhà khoa học và công chúng những đóng góp thiết thực của khoa học xã hội đối với sự phát triển của đất nước. Chuỗi hoạt động trưng bày thành tựu nghiên cứu sẽ được các đơn vị thuộc và trực thuộc Viện Hàn lâm luân phiên thực hiện trong thời gian tới.
Lĩnh vực khảo cổ học là nhóm chủ đề được lựa chọn, khởi đầu cho hành trình trưng bày các thành tựu, kết quả nghiên cứu của Viện Khảo cổ học - đơn vị đã thực hiện thành công các dự án chỉnh lý và lập hồ sơ khoa học cho Khu di tích Hoàng thành Thăng Long, tham gia trưng bày di tích – di vật dưới tầng hầm Nhà Quốc hội… Những phát hiện và nghiên cứu của Viện đã góp phần làm rõ giá trị lịch sử – văn hóa của các kinh thành cổ, cung cấp luận cứ khoa học cho công tác bảo tồn di sản và đóng góp thiết thực vào sự phát triển của ngành khảo cổ học Việt Nam.
 |
Tìm hiểu thông tin về Điện Kính Thiên. |
Trao đổi về thông tin giới thiệu tại sự kiện, TS. Hà Văn Cẩn, Viện trưởng Viện Khảo cổ học và PGS.TS. Bùi Minh Trí, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh thành cho biết: Tại trưng bày lần này, Viện Khảo cổ học giới thiệu 5 thành tựu nghiên cứu chính bao gồm: Ấn phẩm sách, báo, tạp chí,kỷ yếu Hội thảo trong nước và quốc tế. Tiêu biểu là các cuốn sách lớn như Hùng Vương dựng nước (4 tập), Trống đồng Đông Sơn, Văn hóa Đông Sơn, Khảo cổ học Việt Nam (3 tập), Hoàng thành Thăng Long, Hoàng thành Thăng Long - Lịch sử nghìn năm từ lòng đất, Thành Nhà Hồ. Công trình Hoàng thành Thăng Long - Lịch sử nghìn năm từ lòng đất và Thành Nhà Hồ do PGS. TS. Tống Trung Tín chủ biên được trao giải Bạc sách hay….;
Hai mô hình trống đồng Đông Sơn, là kết quả của 2 đề tài nghiên cứu cấp cơ sở năm 2015 và 2022. Chiếc trống nhỏ được đúc thực nghiệm trống Quảng Chính (Quảng Ninh) theo tỉ lệ 1/1, lấy mẫu hoa văn từ trống đồng Ngọc Lũ I là một trong những chiếc trống nổi tiếng và hoa văn đẹp nhất của trống đồng Đông Sơn. Kết quả đề tài đã đưa ra quy trình đúc trống đồng của văn hoá Đông Sơn và được các nhà nghiên cứu trong nước, quốc tế ủng hộ;
Lá đề chim phượng, bảo vật quốc gia ở Hoàng thành Thăng Long, được tìm thấy tại Hố A20 Khu di tích khảo cổ học 18 Hoàng Diệu (Ba Đình – Hà Nội) trong địa tầng ổn định, phát lộ cùng với nhiều hiện vật và dấu tích nền móng kiến trúc có niên đại thời Lý, thời Trần thế kỷ XI - XIII. Bảo vật quốc gia “Lá đề chim phượng” là hiện vật được tạo tác hoàn toàn thủ công. Đây là một tác phẩm mỹ thuật hài hòa, tinh mỹ thể hiện sự trau chuốt, tài hoa của các nghệ nhân thời Lý.
Đồ án trang trí chim phượng trong lòng lá đề đã thể hiện tính biểu tượng cao nhất, vừa phản ánh giá trị biểu trưng của hoàng gia, vừa phản ảnh giá trị biểu trưng của Phật giáo, tạo nên sự kết hợp hài hòa giữa biểu tượng và triết lý của Phật giáo với biểu trưng uy quyền của hoàng gia.
 |
Một số hiện vật khảo cổ học được trưng bày tại sự kiện. |
Hình ảnh 3D kiến trúc cung điện Kính Thiên thời Lê Sơ, nghiên cứu giải mã hình thái kiến trúc điện Kính Thiên, tòa chính điện quan trọng nhất trong Cấm thành Thăng Long thời Lê Sơ. Kết quả nghiên cứu này đã đóng góp quan trọng và thiết thực trong việc quảng bá hình ảnh di sản Hoàng thành Thăng Long, góp phần làm sáng rõ và sâu sắc hơn giá trị nổi bật toàn cầu của Khu di sản Hoàng thành Thăng Long, đưa giá trị di sản đến gần hơn với công chúng, tạo sự lan tỏa các giá trị văn hóa của Kinh đô Thăng Long, của Thủ đô Hà Nội - nơi hội tụ, kết tinh và tỏa sáng các giá trị văn hiến của đất nước;
 |
Không gian trưng bày mô hình trống đồng Đông Sơn và Lá đề chim Phượng tại sự kiện. |
Những hình ảnh minh họa cho Hội thảo khoa học, thông báo khảo cổ học toàn quốc lần thứ 60 năm 2025 - sự kiện được giới khảo cổ học đánh giá mang tầm quốc gia và quốc tế, đưa tri thức khảo cổ, lịch sử, di sản văn hóa toàn quốc đến với giới học thuật trong nước và quốc tế, góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong nghiên cứu, bảo vệ, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc.
Những thành tựu của Viện Khảo cổ học tại lễ Khai trương mở ra dấu ấn mới của Viện Hàn lâm trong việc tôn vinh lịch sử, giới thiệu những thành tựu nổi bật trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn; đồng thời có ý nghĩa quan trọng trong công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống yêu nước; truyền cảm hứng để hoạt động nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn tiếp tục phát triển, đóng góp có hiệu quả vào công tác tuyên truyền, quảng bá hình ảnh về Viện Hàn lâm theo hướng đổi mới, năng động, hội nhập quốc tế sâu rộng trong giai đoạn tới.
