Tục “Ăn trầu thăm dò ý tứ” trước lễ cưới của đồng bào Khmer

Để tiến tới lễ cưới hỏi cho đôi trẻ nên vợ nên chồng, nghi thức đầu tiên của người Khmer cũng bắt đầu từ việc nghi lễ mai mối (Pithi che chau).
Tục “Ăn trầu thăm dò ý tứ” trước lễ cưới của đồng bào Khmer

Người mai mối phải là người đàn bà, đàn ông lớn tuổi có uy tín, giỏi giang, trong làm ăn, ăn nói, hoạt bát tính tình vui vẻ, có tài thuyết phục người khác là người một vợ, một chồng, đông con (tiếng Khmer gọi là Nék Chău Ma Ha).

Sau đó, người làm mai sẽ đến nhà gái thực hiện các nghi lễ đầu tiên. Ngày trước, nghi lễ này tiến hành qua nhiều bước, người Khmer gọi là lễ ăn trầu.

Tục “Ăn trầu thăm dò ý tứ” trước lễ cưới của đồng bào Khmer - anh 1

Lá trầu, quả cau.

i S’la đâk - ăn trầu lần thứ nhất

Lễ Si sla dâk (như lễ dạm ngõ của người Kinh), nhà trai thăm dò ý tứ của bố mẹ, gia đình cô gái, nếu nhận được thiện ý thì hỏi tuổi tác, mang cơi trầu tới nhà gái thưa chuyện. Trong nghi thức này nhà trai thông báo cho nhà gái biết ngày giờ bà mai đến với hai người thân bên nhà trai, đồng thời chuẩn bị lễ vật trầu cau, thuốc hút, rượu, bánh trái… và một cặp đèn cầy là vật không thể thiếu mỗi khi đi mời thầy hoặc ở trong đám lễ. Nội dung chính của nghi thức này là đi sâu vào vấn đề hỏi cưới. Người Khmer gọi là Sua đòn đâng.

Si S’la kanh-sêng (ăn trầu lần thứ hai)

Đây là nghi thức ăn trầu cau lần hai của nghi lễ hỏi, trong nghi thức này họ nhà trai sang nhà gái khoảng 4 - 6 người và đặc biệt phải có ông Môha cùng đi, lễ bắt buộc phải có: “thonrôn” đựng trầu cau têm sẵn và một tờ giấy trắng ghi rõ ngày tháng tổ chức lễ cưới; một cặp rượu, hai hộp trà, hai hộp bánh và một ít trái cây, khi vào lễ ông Môha bưng “thonrôn” và mời cha mẹ hai bên ăn trầu, mời trưởng tộc nhà gái mở tờ giấy ra đọc to lên cho mọi người nghe. Đọc, xong ông Môha trịnh trọng tuyên bố từ đây hai gia đình đặt quan hệ thông gia, sau đó nhà gái tỏ rõ thân tình mời mọi người cùng ăn cơm thân mật.

Tục “Ăn trầu thăm dò ý tứ” trước lễ cưới của đồng bào Khmer - anh 2

Đám cưới của người Khmer.

Lơnmôha - ăn trầu xin cưới

Lễ ăn trầu đính ước còn gọi là lễ “Lơnmôha”. Lần này chú rể phải đến trình diện nhà gái, bên nhà gái cũng đưa cô dâu ra chào hỏi bà con đàng trai. Trong lễ ăn trầu đính ước nhà trai mời bà con thân tộc, bạn bè sang nhà gái nhưng cũng mang theo nhiều lễ vật: 4 nải chuối, 4 chai rượu, 4 gói trà, 4 gói trầu, 2 đùi heo, 2 con gà, 2 con vịt, … và một số tiền nhưng đặc biệt phải có lễ vật riêng như là quần áo, nhẫn hoặc là bông tai ít nhiều khác nhau tặng cho cô dâu tương lai. Bên nhà gái cũng mời họ hàng đến chơi. Cũng làm mâm cơm canh cúng tổ tiên và đãi khách, trong lễ ăn trầu đính ước thì mỗi bên cử năm người tham gia lễ. Bên nhà trai gồm: ông Môha, bà mai mối, cha hoặc mẹ, hai người lớn tuổi trong thân tộc.
Thành phần bên nhà gái có: cha hoặc mẹ, một người lớn tuổi hiểu biết lễ nghi cưới, thường tham gia trong lễ mai mối, ba người trong thân tộc, chiếu được trải dài trên bộ ngựa đặt giữa nhà trên đó có thonrôn (khay hộp). Đại diện nhà gái ngồi thành hàng theo hướng đông tây còn nhà trai thì ngồi đối diện. Nhà gái phải dọn hai mâm cơm lên để trước mặt mọi người.
Khi vào lễ ông Môha thắp nhang, đèn hương, thôn rôn, mời mọi người cùng ăn trầu đính ước cùng lời khấn rằng: Chúng tôi xin cúng thỉnh tổ tiên đến chứng giám lễ ăn trầu đính ước, gia chủ kính dâng lễ vật này để tạ ơn quý ngài và cung kính quý ngài chúc mừng cho đôi bạn trẻ thành hôn. Lễ cúng xong, nhà trai tặng đồ kỷ niệm cho cô dâu và chú rể tặng cho mẹ vợ một số tiền mặt gọi là “tiền sữa mẹ (brăc se nóp tưc đoc)”, trước sự chứng kiến của hai họ. Số tiền này phải giao tận tay mẹ cô gái để ghi nhớ ơn nuôi dưỡng của mẹ. Sau đó ông Môha xin nhà gái cho biết việc xây cất nhà cửa trước khi tổ chức lễ cưới để sau này ra riêng cho hai vợ chồng mới. Căn nhà này thường được họ nhà trai giao cho nhà gái trước khi lễ cưới diễn ra.
Tục “Ăn trầu thăm dò ý tứ” trước lễ cưới của đồng bào Khmer - anh 3

Mâm trầu cau trong lễ cưới.

Đến đây, người Khmer gọi là tâu đòn đâng. Cuối cùng thì nhà trai nhắc lại ngày tổ chức đám cưới bàn bạc về số lượng khách, số lượng mâm, món ăn trong lễ cưới và các chi phí khác trong lễ cưới gọi là Chul thngay ka.
Sau lễ ăn trầu đính ước này chủ rể tương lai phải ở lại phục vụ cho nhà gái chuẩn bị mọi công việc cho đến ngày tổ chức lễ cưới. Việc làm này có mục đích: thăm dò tính nết chú rể tương lai siêng năng hay không, biết công việc thành thạo (tuỳ theo nghề…) bà mai đã giới thiệu. Trong thời gian này cô dâu và chú rể tương lai không được ngủ chung. Nếu như chú rể làm biếng hoặc có thái độ hỗn hào với gia đình vợ thì có thể đám cưới không thành, nhưng thông thường từ xưa đến nay chuyện này ít khi xảy ra. Có người vì chút lỗi nhỏ phải lạy cha mẹ vợ mới được bỏ qua.

Theo Dân Việt

Xem thêm:

1. Một xã ở Hà Tĩnh có tới 1.000 tiến sĩ, giáo sư

2. Khôi phục giếng thần”, gái ế ở làng nườm nượp lên xe hoa

3. Nốt ruồi: “Điềm báo ngôi thiên tử của nhiều vị vua anh minh Việt Nam

Ông Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương
Ông Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương
(Ngày Nay) - Chiều 22/11, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị về việc điều động, phân công, bổ nhiệm Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Thái Bình Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương.
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành nhà Hồ (huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa) cho biết, nhân kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024), Trung tâm sẽ miễn vé cho du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm tại di sản Thành nhà Hồ.
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác quốc tế tổ chức mít tinh hưởng ứng “Tuần lễ Thế giới nâng cao nhận thức về kháng thuốc” từ ngày 18-24/11/2024 và Hội nghị triển khai Kế hoạch hành động phòng, chống kháng thuốc lĩnh vực y tế giai đoạn 2024 – 2025.
Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Hồ An Phong.
Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg: Bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 21 và 22/11/2024, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội nghị được kỳ vọng trở thành bước đột phá, đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành công nghiệp văn hóa. Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam cũng cử đại diện tham dự hội nghị nhằm học hỏi kinh nghiệm thực tiễn để thúc đẩy công nghiệp văn hóa gắn liền với hợp tác toàn cầu.
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
(Ngày Nay) - Các nhà khoa học quốc tế ngày 20/11 đã công bố bản thiết kế đầu tiên về sự phát triển của hệ xương người, đánh dấu bước tiến quan trọng trong dự án Bản đồ Tế bào con người (Human Cell Atlas), một nỗ lực lớn nhằm tạo ra bản đồ sinh học chi tiết của mọi loại tế bào trong cơ thể người.
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
(Ngày Nay) - Gia Lai hiện có hàng trăm ngôi chùa, trong đó có nhiều chùa đã qua trăm năm lịch sử. Nhưng chỉ duy nhất chùa Tân An (đường Nguyễn Thiếp, phường Tây Sơn, thị xã An Khê) được sự công nhận và ban tặng của hoàng gia nhà Nguyễn, gọi là sắc tứ.
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
(Ngày Nay) - Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025 của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: An Giang, Đồng Tháp, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, TP Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Sơn La, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Trà Vinh, Vĩnh Phúc, giai đoạn 2023 – 2025.
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
(Ngày Nay) - Tối 21/11, tại hồ Nguyên Phi Ỷ Lan (thành phố Bắc Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức Chương trình nghệ thuật dân ca trên thuyền và giao lưu các miền di sản chủ đề "Sắc màu di sản".
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
(Ngày Nay) - Mối quan hệ làng xóm cũng có những nhiêu khê và phức tạp, nếu không khéo thì từ thâm tình lại hóa ra giận ghét, thậm chí là oán thù. Cho nên Đức Phật rất tinh tế khi dạy phải thân kính với bà con.