Việt Nam hướng tới làm chủ công nghệ đường sắt tốc độ cao

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - "Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam và các dự án đường sắt quan trọng quốc gia (Đề án) cần đề xuất "gói" cơ chế, chính sách pháp luật về đầu tư, tài chính, tiếp nhận, chuyển giao công nghệ…; tính toán nguồn nhân lực để làm chủ kỹ thuật, ứng dụng các thành tựu cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuyển đổi số... từ đó, hình thành ngành công nghiệp để làm chủ công nghệ đường sắt tốc độ cao".
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo, chiều 12/10. Ảnh: Văn Điệp/TTXVN.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo, chiều 12/10. Ảnh: Văn Điệp/TTXVN.

Trên đây là yêu cầu của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng, thực hiện Đề án trong Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo, diễn ra chiều 12/10, tại Trụ sở Chính phủ.

Tính toán hiệu quả đầu tư

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, hiện nay, hệ thống đường sắt, trong đó có đường sắt tốc độ cao của Việt Nam đang “lỡ hẹn” với yêu cầu phát triển của nền kinh tế. Bằng phương thức tiếp cận tổng hợp, liên ngành kỹ thuật - khoa học công nghệ - kinh tế, Ban Chỉ đạo cần nghiên cứu để đưa ra quan điểm, cơ sở khoa học, thực tiễn đối với từng phương án, từ đó tìm ra kịch bản đầu tư đường sắt tốc độ cao (công nghệ, độ an toàn, tốc độ, quy mô…) phù hợp với điều kiện địa lý tự nhiên của đất nước.

Phó Thủ tướng cho rằng, việc triển khai Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam và các dự án đường sắt quan trọng quốc gia (Đề án) cần bám sát Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt.

“Đầu tư cho đường sắt cao tốc là đầu tư dài hạn cho tương lai. Chúng ta không chỉ bàn về một tuyến đường sắt hay một con tàu mà phải đặt ra mục tiêu tổng thể là hình thành ngành công nghiệp có năng lực làm chủ công nghệ để vận hành tuyến đường sắt tốc độ cao an toàn, hiệu quả, bền vững, nằm trong hệ sinh thái giao thông vận tải hướng đến tự chủ phát triển mạng lưới hạ tầng giao thông kỹ thuật”, Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng yêu cầu Đề án cần cập nhật những thành tựu mới nhất về khoa học công nghệ, chuyển đổi số, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo (AI), Internet kết nối vạn vật (IOT)...; tập trung làm rõ những căn cứ, luận điểm khoa học và thực tiễn về vai trò, vị trí của đường sắt tốc độ cao đối với sự phát triển của đất nước.

Đề án phải khẳng định được vai trò của tuyến đường sắt tốc độ cao là “trục xương sống” trên hành lang Bắc - Nam, động lực phát triển kinh tế với việc mở ra và kết nối không gian phát triển mới; đưa ra các mục tiêu rõ ràng dựa trên cơ sở phân tích kỹ thuật, công nghệ, tài chính; đề xuất công việc, nhiệm vụ cụ thể cho từng cấp, ngành, địa phương; góp phần hình thành hệ thống giao thông hiện đại, đồng bộ…

“Việc lựa chọn kịch bản phát triển đường sắt tốc độ cao phải do thị trường quyết định, trong đó, khâu dự báo nhu cầu là rất quan trọng để tính toán hiệu quả đầu tư”, Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Giao thông vận tải tiếp tục mời các chuyên gia kỹ thuật, kinh tế trong nước và quốc tế để nghiên cứu thấu đáo, giải trình đầy đủ, thuyết phục vấn đề đặt ra; kế thừa và tiếp thu nghiêm túc những điểm mới, phù hợp thực tiễn, yêu cầu phát triển của đất nước cũng như xu thế trên thế giới.

Cơ hội để ngành đường sắt làm chủ công nghệ

Theo báo cáo của Bộ Giao thông vận tải, đường sắt Việt Nam đã từng đóng góp vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế đất nước giai đoạn 1980 - 2005 nhưng hiện đang mất dần vai trò, thị phần giảm sút, không cạnh tranh được với các phương thức vận tải khác. Hạ tầng đường sắt quốc gia lạc hậu; tiêu chuẩn kỹ thuật thấp; chất lượng dịch vụ chưa đáp ứng nhu cầu; tiềm ẩn nguy cơ cao mất an toàn giao thông; nguồn nhân lực ngày càng mai một… Thực trạng trên đặt ra yêu cầu phát triển đường sắc tốc độ cao nhằm mở ra không gian mới để phát triển bền vững, sử dụng hiệu quả tài nguyên, giảm ô nhiễm môi trường.

Bộ Giao thông vận tải đã tổ chức các đoàn công tác, khảo sát ở một số quốc gia có hệ thống đường sắt tốc độ cao phát triển về: Thời điểm quyết định đầu tư; công tác chuẩn bị đầu tư; lựa chọn công nghệ, kỹ thuật; phương án khai thác; mô hình đầu tư; tiếp nhận, chuyển giao công nghệ, phát triển công nghiệp và đào tạo nguồn nhân lực; mô hình quản lý…

Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Danh Huy cho biết, Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam và các dự án đường sắt quan trọng quốc gia đã được nghiên cứu nghiêm túc công phu, kỹ lưỡng trong thời gian dài, nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương, chuyên gia, nhà nghiên cứu, Hội đồng thẩm định Nhà nước cũng như thông tin phản hồi của xã hội và người dân. Hầu hết các ý kiến đều thống nhất cần đầu tư tuyến đường sắt mới, hiện đại để đáp ứng nhu cầu vận tải ngày càng tăng trên trục Bắc - Nam.

Một số ý kiến đề nghị làm rõ kịch bản phát triển đường sắt khai thác chung khách và hàng hóa hoặc riêng hành khách; quy mô, tốc độ; khả năng huy động nguồn lực, làm chủ công nghệ, tỷ lệ nội địa hóa của công nghiệp đường sắt…

Một số chuyên gia cho rằng, theo kinh nghiệm phát triển đường sắt tốc độ cao ở các nước, cần phải đầu tư tuyến mới hiện đại thay vì cải tạo, sử dụng hạ tầng hiện nay. Đây là cơ hội để ngành Đường sắt làm chủ công nghệ, đổi mới phương thức quản trị vốn đã lạc hậu rất nhiều so với thế giới...

Học tập suốt đời: Chìa khóa để nâng cao dân trí, xã hội phát triển thịnh vượng, bền vững
Học tập suốt đời: Chìa khóa để nâng cao dân trí, xã hội phát triển thịnh vượng, bền vững
(Ngày Nay) - Trong bài viết "Học tập suốt đời", Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: Chỉ có học tập suốt đời, mỗi cá nhân mới có thể thích nghi, làm giàu trí tuệ, hoàn thiện nhân cách và vững vàng trước mọi thách thức. Đó là chìa khóa để phát triển bản thân trong xã hội hiện đại; cao hơn, đây là chìa khóa quan trọng để nâng cao dân trí và đào tạo nhân lực, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, là con đường duy nhất, hướng đi tất yếu của mọi quốc gia để đảm bảo sự phát triển thịnh vượng, bền vững.
AI - Động lực mới để Việt Nam thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
AI - Động lực mới để Việt Nam thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
(Ngày Nay) -  Theo Google, trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành "người hùng" mới của kinh tế Việt Nam khi có tiềm năng đóng góp 79,3 tỷ USD vào năm 2030, tương đương gần 12% GDP. Từ chiến lược quốc gia đến những bước đi của doanh nghiệp công nghệ, Việt Nam không chỉ mơ ước mà đã hành động để biến AI thành động lực tăng trưởng.
Nga tăng cường áp lực quân sự: Tín hiệu cứng rắn trước đàm phán Mỹ - Ukraine
Nga tăng cường áp lực quân sự: Tín hiệu cứng rắn trước đàm phán Mỹ - Ukraine
(Ngày Nay) -  Trong tuần qua, Nga đã thực hiện hơn 2.100 cuộc không kích vào Ukraine, làm gia tăng căng thẳng trên chiến trường trước thềm đàm phán Mỹ - Ukraine tại Saudi Arabia. Khi Kiev và Washington chuẩn bị cho cuộc đối thoại quan trọng, Moskva đẩy mạnh các chiến dịch quân sự nhằm giành ưu thế chiến lược.
Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ mưa phùn trong ngày 10/3
Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ mưa phùn trong ngày 10/3
(Ngày Nay) - Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, ngày 10/3, Bắc Bộ trời nhiều mây, sáng và đêm có mưa nhỏ, mưa phùn và sương mù rải rác, trời rét. Tây Nguyên và Nam Bộ có mây, có mưa rào và dông vài nơi.
Đội tuyển Việt Nam còn chỗ cho Đặng Văn Lâm?
Đội tuyển Việt Nam còn chỗ cho Đặng Văn Lâm?
(Ngày Nay) - Cuối tuần trước, khi HLV Kim Sang Sik công bố danh sách đội tuyển Việt Nam tập trung chuẩn bị cho đợt FIFA Days tháng 3/2025, dư luận đã không khỏi bất ngờ khi thủ môn Đặng Văn Lâm không có tên trong danh sách triệu tập.