Chớm sang tháng 7 thì sấu đã già rồi. Mà khi sấu chín nghĩa là Hà Nội đã sang thu.
Một chút hương của sấu
Có người bảo hoa sấu không có mùi. Đó là người chưa biết thưởng thức hương của hoa. Hoa sấu không ngạt ngào như sữa, không có cái thơm hăng hắc của phượng đỏ nhưng lại có cái hương rất lạ. Thơm ngai ngái nhưng rất dễ chịu, hoa toả mùi vào khoảng tháng 3 dương... Hoa rụng sẽ nhuộm một màu trắng bạc dưới gốc.
Đặc sản từ sấu có rất nhiều. Tuỳ theo khẩu vị và tài chế biến của mỗi người.
Từ một quả sấu mà làm ra biết bao nhiêu là món ngon. Bát canh rau muống mà có quả sấu xanh thì cứ gọi là...
Hay một hộp ô mai sấu bao tử chẳng tuyệt lắm sao. Cắn một miếng nghe thật giòn tai, vỏ vẫn còn mỏng mà cái hạt thì nhỏ, nếu cắn mạnh một chút là cắn cả vào hột sấu, có cái vị hơi ngái. Những quả sấu to thì nhìn thích mắt nhưng chưa hẳn đã ngon bằng quả nhỏ, những quả già thì đanh lại, nhưng không để chín cây được, cứ già là rụng.
Riêng ô mai sấu đã có hàng chục loại: Sấu muối, sấu cam thảo, sấu gừng, sấu xào, sấu dầm rồi sấu bao tử, nước sấu, canh sấu, lại còn có chè sấu. Chè sấu ăn rất lạ, vừa chua chua lại thơm thơm, có mùi gừng già, tạo một vị mát thanh thanh.
Nghĩ cũng thấy buồn cười, khi thấy người ta ví von một cô gái kém xinh đẹp là “ô mai sấu cuối lọ”. Mà ô mai sấu cuối lọ thường ngon, tuy hơi méo mó vì bị bẹp ở cuối nhưng nó hút hết cái ngon ở những qủa phía trên và ngấm hết vào mình quả. Không hiểu, ví von như thế, có ai nghĩ đến điều đó không.
Nhưng sấu dầm lại tuyệt hơn cả. Phải ăn một miếng to cho đã miệng, vì ăn một quả thì thực chả bõ bèn gì. Chả thế mà nhiều cô cứ mua một hộp nửa ký, vừa ngồi sau tay lái của người yêu, vừa nhót từng quả cho vào miệng, khiến người khác nhìn phát thèm phải quay đi.
Nói gì thì nói chứ, ăn đồ tươi vẫn là đã nhất đó là khi sấu chín.
Còn gì thú bằng khi rộp một cái, miếng sấu đã ngon lành trong miệng, chấm thêm tý muối ớt thì cứ gọi là…, ba cái vị chua chua, ngọt ngọt, cay cay hoà vào nhau, cứ đọng mãi nơi đầu lưỡi.
Những cây sấu già vẫn đứng trên những con phố cổ, dõi theo những biến đổi của cuộc đời. Nhưng hình như sấu Hà Nội đang ngày một ít đi, có khi nào sấu lại biến mất.
… “Cốp”. Một quả sấu vừa rơi. Hình như thu đã sang.