Các nhà khoa học giải thích sự cao lên bất thường của “nóc nhà thế giới” Everest

(Ngày Nay) - Đỉnh Everest là ngọn núi cao nhất thế giới với độ cao 5,5 dặm (tương đương 8,85 km) so với mực nước biển và thực tế vẫn đang cao thêm.
Núi Everest được nhìn thấy trong ảnh chụp từ trên không, bên cạnh núi Ama Dablam. Ảnh: Desmond Boylan.
Núi Everest được nhìn thấy trong ảnh chụp từ trên không, bên cạnh núi Ama Dablam. Ảnh: Desmond Boylan.

Dãy Himalaya, bao gồm đỉnh Everest, vẫn đang tiếp tục quá trình nâng lên không ngừng kể từ khi hình thành cách đây khoảng 50 triệu năm. Khi tiểu lục địa Ấn Độ va chạm với lục địa Á-Âu, đỉnh Everest đang cao lên nhanh hơn dự kiến. Các nhà khoa học hiện tìm ra lý do, liên quan đến sự hợp nhất đáng kể của hai hệ thống sông gần đó.

Theo ước tính của các nhà nghiên cứu, Everest đã cao thêm khoảng 15-50 mét do sự thay đổi hệ thống sông trong khu vực, xuất phát từ việc sông Kosi hợp nhất với sông Arun cách đây khoảng 89.000 năm. Điều này tương đương với tốc độ nâng cao khoảng 0,2-0,5 mm mỗi năm.

Các nhà khoa học giải thích sự cao lên bất thường của “nóc nhà thế giới” Everest ảnh 1

Ảnh chụp từ trên không núi Everest. Ảnh: Desmond Boylan.

Các nhà khoa học cho biết quá trình địa chất đang diễn ra được gọi là “sự phục hồi đẳng tĩnh”. Hiện tượng này liên quan đến việc các khối đất trên vỏ Trái Đất nâng lên khi trọng lượng bề mặt giảm đi. Lớp Vỏ, lớp ngoài cùng của Trái đất, về cơ bản nổi trên một lớp manti được cấu tạo từ đá nóng chảy bán lỏng.

Với việc hợp nhất của hai con sông, sông Kosi chiếm ưu thế và thay đổi dòng chảy của sông Arun theo thời gian, dẫn đến quá trình xói mòn mạnh mẽ. Hiện tượng này đã cuốn trôi một lượng lớn đá và đất, làm giảm đáng kể trọng lượng của khu vực lân cận đỉnh Everest.

"Sự phục hồi đẳng tĩnh có thể được ví như một vật nổi điều chỉnh vị trí khi trọng lượng bị loại bỏ," Jin-Gen Dai, nhà địa chất học tại Đại học Địa chất Trung Quốc cho biết.

"Khi một vật thể lớn, chẳng hạn như băng hoặc đá bị xói mòn, được loại bỏ khỏi vỏ Trái Đất, phần đất bên dưới từ từ nâng lên để thích ứng, giống như một con thuyền nổi lên trong nước khi hàng hóa được dỡ xuống," Dai nói thêm.

Hẻm núi chính của hệ thống sông đã hợp nhất nằm cách đỉnh Everest khoảng 45 km về phía đông. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng mô hình số để mô phỏng quá trình phát triển của hệ thống sông. Họ ước tính hiện tượng “phục hồi đẳng tĩnh” đóng góp khoảng 10% vào tốc độ nâng hàng năm của đỉnh Everest.

Theo Reuters
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Phó Tổng thống Kamala Harris đang chạy đua với thời gian. Ảnh: ABC.
Cuộc đua sít sao trước thềm ngày bầu cử Mỹ
(Ngày Nay) - Trước thềm ngày bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 (5/11), hai ứng cử viên của đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa đang chạy đua với thời gian nhằm kêu gọi sự ủng hộ của các nhóm cử tri chưa đưa ra quyết định, trong bối cảnh cuộc đua vào Nhà Trắng vẫn rất sít sao.
Khai thác chất liệu truyền thống dân tộc: Xu hướng sáng tác của nghệ thuật múa đương đại
Khai thác chất liệu truyền thống dân tộc: Xu hướng sáng tác của nghệ thuật múa đương đại
(Ngày Nay) - Cùng với các loại hình nghệ thuật khác, nghệ thuật múa Việt Nam đang tạo dấu ấn với công chúng trong việc khai thác những chất liệu truyền thống vào các tác phẩm, vừa giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, vừa mang hơi thở cuộc sống đương đại vào các tác phẩm, tạo nên bản sắc của múa Việt trước thế giới.