Mộc bản, một kỹ thuật in ấn cổ xưa có lịch sử hàng nghìn năm, không chỉ là công cụ truyền tải tri thức mà còn mang trong mình giá trị văn hóa và nghệ thuật sâu sắc. Trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển, hội thảo đã tập trung vào các cơ hội và thách thức trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản này.
Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Văn Hiệu, Hiệu trưởng Trường Khoa học Liên ngành và Nghệ thuật, ĐHQGHN đã khẳng định tầm quan trọng của sự kiện trong việc kết nối các nhà nghiên cứu, chuyên gia từ nhiều quốc gia.
 |
Ông Nguyễn Văn Hiệu, Hiệu trưởng Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật, ĐHQGHN, phát biểu tại hội nghị. Ảnh: SIS |
Ông Nguyễn Văn Hiệu nhấn mạnh: “Mộc bản không chỉ đơn thuần là một di sản mang tính lịch sử mà còn là cầu nối giữa truyền thống và hiện đại, giữa công nghệ và văn hóa. Trường Khoa học Liên ngành và Nghệ thuật tự hào được đăng cai tổ chức sự kiện này, với mong muốn thúc đẩy những cách tiếp cận sáng tạo trong bảo tồn và phát huy giá trị của di sản mộc bản.” Ông cũng đề cao vai trò của công nghệ trong việc đưa mộc bản tiếp cận gần hơn với công chúng, không chỉ thông qua bảo tồn mà còn qua các hình thức triển lãm và ứng dụng thực tiễn trong đời sống.
Ông Nguyễn Tuấn Cường, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm, thành viên ban lãnh đạo Hiệp hội Mộc bản Quốc tế, đồng thời phụ trách chuyên môn tại Hội thảo Mộc bản Quốc tế lần thứ 10, cũng chia sẻ tầm quan trọng của sự kiện này trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản mộc bản.
Hội thảo Mộc bản Quốc tế là hội thảo thường niên, luân phiên tổ chức ở các quốc gia như Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản và Việt Nam. Tại Việt Nam, sự kiện năm nay là lần thứ hai được tổ chức sau hội thảo năm 2017 tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV ở Đà Lạt. Hội thảo lần này thu hút sự tham gia của 16 chuyên gia quốc tế cùng 40 chuyên gia trong nước, tất cả đều có uy tín trong lĩnh vực nghiên cứu mộc bản và các khía cạnh liên quan.
Dù thời gian chuẩn bị ngắn, Ban tổ chức hội thảo đã nhận được 15 tham luận từ 5 quốc gia: Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam và Pháp. So với các kỳ hội thảo trước, sự kiện năm nay có quy mô nhỏ hơn nhưng vẫn đảm bảo tính toàn diện và chất lượng học thuật với sự hiện diện của các đại biểu là những nhà nghiên cứu có uy tín đến từ các nước Đông Á.
 |
Ông Nguyễn Tuấn Cường, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm, thành viên ban lãnh đạo Hiệp hội Mộc bản Quốc tế, đồng thời phụ trách chuyên môn tại Hội thảo Mộc bản Quốc tế lần thứ 10. Ảnh: SIS |
Hội thảo được tổ chức thành một phiên toàn thể và ba phiên tiểu ban, tạo cơ hội cho các đại biểu trao đổi học thuật về nhiều chủ đề kết nối với kho di sản mộc bản Việt Nam gồm Mộc bản triều Nguyễn, Mộc bản Trường Lưu ở Nghệ An, Mộc bản Đại Nam thực lục, Mộc bản Thanh Liễu, Mộc bản đền Bắc Lệ Công Đồng. Từ góc độ di sản và công nghệ, các tham luận cũng mở rộng thảo luận về giá trị mộc bản trong đời sống văn hóa, xã hội đương đại. Ngoài ra, các nội dung nghiên cứu còn đề cập đến mộc bản Đông Á dưới góc nhìn lịch sử, văn hóa, tôn giáo, tín ngưỡng, kỹ thuật, nghệ thuật, cũng như phương pháp bảo tồn, triển lãm và phát huy giá trị du lịch trải nghiệm tại các làng nghề mộc bản.
Dù số lượng tham luận không nhiều, các báo cáo tại hội thảo đã bao quát các khía cạnh cốt lõi, từ di sản đến công nghệ, từ truyền thống tới hiện đại, từ nghiên cứu học thuật đến ứng dụng thực tiễn. Theo ông Nguyễn Tuấn Cường, các buổi thảo luận, bình luận tại hội thảo đóng vai trò quan trọng trong việc hoàn thiện các nghiên cứu. Ý kiến của các đại biểu là cơ sở để tác giả tham luận điều chỉnh, bổ sung, và phát triển các ý tưởng nghiên cứu của mình.
Hội Mộc bản Quốc tế kỳ vọng rằng, những ý tưởng được trình bày tại hội thảo sẽ tiếp tục được phát triển theo hướng đối chiếu và so sánh liên quốc gia, mở ra những hướng đi mới trong nghiên cứu mộc bản và di sản học, góp phần quan trọng vào sự phát triển học thuật toàn cầu.
Hội thảo năm nay cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp tục nghiên cứu mộc bản không chỉ như một kỹ thuật in ấn mà còn như một biểu tượng văn hóa đa diện, kết nối lịch sử và nghệ thuật truyền thống với những ứng dụng sáng tạo trong thời hiện đại. Sự thành công của hội thảo là minh chứng rõ nét cho nỗ lực chung của các nhà nghiên cứu và tổ chức quốc tế trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản mộc bản, một phần không thể thiếu trong kho tàng văn hóa nhân loại.
