Vào ngày 14/3 Tổng thống Nga Putin tuyên bố rút quân và cho biết nhiệm vụ của nước này đã hoàn thành sau 5 tháng tham chiến ở Syria. Quyết định bất ngờ này cho đến nay vẫn còn gây nên những tranh cãi và đồn đoán về ý định thực sự của nhà lãnh đạo nước Nga.
Theo tạp chí Foreign Affairs nhận định, câu trả lời cho câu hỏi trên không hề quá phức tạp mà đơn giản đúng như những gì ông Putin tuyên bố, nhiệm vụ của Nga đã đủ và thành công tại Syria.
Các mục tiêu của Nga vốn dĩ đã được hạn chế ngay từ đầu mà không hề có tham vọng gì quá lớn lao. Họ đã đến và ổn định lại chế độ của ông Assad, nâng cao hình ảnh của chính phủ Syria bằng cách hỗ trợ quân đội nước này đập tan các thành trì của IS và mở rộng vành đai lãnh thổ.
Chính phủ Assad trước đó cần một chiến lược có chiều sâu để bứt lên khỏi sự sụp đổ và Nga là người đã trao cho họ điều đó. Ông Putin không vào Syria để trực tiếp tác động vào nội bộ chung công việc của nước này mà cung cấp một "sân chơi" cho nhiều nhiều phe nhóm khác nhau có thể chơi một cách công bằng, Foreign Affairs nhận định.
Trong suốt 5 tháng tham gia chiến sự, Nga đã đưa vào Syria 4000 nhân lực, và 32 máy bay ném bom, 8 chiến đấu cơ và 7 tàu tuần tra ngoài khơi bao gồm các tàu ngầm, tàu chiến và tầu tuần dương cùng hàng loạt các hệ thống vũ khí khác.
Nga đã thực hiện hơn 10.000 nhiệm vụ không kích với trung bình từ 60 đến 74 lần xuất kích mỗi ngày, một nhịp độ hoạt động tương đối cao. Trong khi các máy bay của Mỹ phải di chuyển một quãng đường tương đối dài do các căn cứ quân sự ở khá xa thì ngược lại các chiến đấu cơ của Nga có thể tấn công các mục tiêu IS chỉ trong chớp nhoáng và đầy hiệu quả.
 |
Chi phí hoạt động hàng ngày của Nga tại Syria là khoảng 4 triệu USD, một con số nhỏ so với ngân sách quốc phòng lến tới 50 tỷ USD của nước này. Trong khi đó chi phí của một cuộc không kích đơn lẻ trong chiến dịch tấn công IS "nhổ cỏ tận gốc" của Mỹ lên tới 2,4 triệu USD mà hiệu quả gần như không có nhiều.
Việc rút quân đối với Nga có thể là một sự tiết kiệm chi phí và giúp cho lực lượng không quân được nghỉ ngơi. Đó cũng là chiêu bài ngoại giao khéo léo của ông Putin trong việc thể hiện sự kiềm chế và có thiện ý hợp tác của Nga trong một giai đoạn quan trọng của quá trình đàm phán Geneva. Nó đặt áp lực lên phe đối lập để khiến cho họ phải giành cho Nga một vị trí tương xứng trong trên bàn đàm phán thương lượng hòa bình ở Syria.
Việc chấm dứt không kích cũng là một tin vui đối với người dân Syria. Việc Nga rút quân cũng khiến cho thỏa thuận ngừng bắn dễ đứng vững hơn.
Nhiều nhận định cho rằng, ông Putin đã mất kiên nhẫn đối với ông Assad sau những thể hiện của chính phủ Syria gần đây và lệnh rút quân là một bài học trừng phạt của Nga đối với kẻ không nghe lời. Nhưng tờ Foreign Affairs nêu quan điểm rằng sự rút lui không nhằm mục đích tạo áp lực lên ông Assad như các lời suy đoán. Mục tiêu ngoại giao của Nga là một giải pháp thương lượng giúp ông Assad có thể tại vị.
Việc rút các máy bay chiến đấu về nước một cách nhanh chóng cũng cho thấy rằng Nga không hề sợ khủng bố hay lực lượng nổi dậy có thể phản công lại chính phủ Assad.
Những gì mà Nga để lại cho lực lượng quân đội của Syria là khá tốt, trong khi đó các đường tiếp tế, hỗ trợ của phe đối lập khá mong manh và một số còn bị cắt đứt. Đối với ông Putin và tổng thống Assad, quyết định rút quân lần này là một phần trong kế hoạch toàn thắng của cả hai.
Minh Vương
