Nhà thơ Giang Nam - tác giả bài thơ 'Quê hương' đã về 'miền mây trắng'

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều cho biết nhà thơ Giang Nam, tác giả bài thơ "Quê hương" đã qua đời sáng 23/1 (mùng Hai Tết), hưởng thọ 94 tuổi.
Nhà thơ Giang Nam (Ảnh: Người lao động)
Nhà thơ Giang Nam (Ảnh: Người lao động)

Theo thông tin từ Hội Nhà văn Việt Nam, nhà thơ Giang Nam – tác giả bài thơ “Quê hương” đã qua đời vào sáng 23/1, hưởng thọ 94 tuổi. Ông mất tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa do tuổi cao, sức kiệt.

Trong niềm tiếc thương nhà thơ Giang Nam, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều chia sẻ: "Ông là một con người đã chọn Tổ quốc và thơ ca là lẽ sống của đời mình. Và suốt đời ông đã đi trên con đường ấy. Không có bất cứ điều gì, không có thách thức nào có thể thay đổi con đường của ông. Nhà thơ Giang Nam sống hiền như cây, kiên định như cây, mạnh mẽ như cây và nở hoa kết trái như cây trong gió bão. Xin cúi đầu vĩnh biệt ông, nhà thơ của bài thơ ‘Quê hương’ bất diệt."

Nhà thơ Giang Nam tên thật là Nguyễn Sung, sinh năm 1929, trong một gia đình nhà nho bình dân yêu nước ở làng Bình Trị, xã Ninh Bình, huyện Ninh Hòa, Khánh Hòa. Ông tham gia hoạt động cách mạng từ khi còn trẻ, từng giữ các chức vụ: Phó tổng thư ký Hội Văn nghệ Giải phóng miền Nam, Tổng biên tập Báo Văn nghệ, Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa II, III; Đại biểu Quốc hội và là Ủy viên Uỷ ban Đối ngoại Quốc hội khóa 6 (1976-1981).

Ông sáng tác cả thơ và truyện. Nhà thơ Giang Nam nổi tiếng với các thi phẩm “Tháng Tám ngày mai” (1962), “Quê hương" (1965), “Vầng sáng phía chân trời” (1975), “Hạnh phúc từ nay” (1978), “Lắng nghe thời gian” (2008)...

Ngoài thơ, Giang Nam còn sáng tác văn xuôi, chủ yếu là truyện, truyện ngắn. Một số tác phẩm của ông như: “Vở kịch cô giáo” (tập truyện ngắn-1962); "Người Giồng Tre" (ký và truyện ngắn-1969); “Trên tuyến lửa” (ký-1984); “Rút từ sổ tay chiến tranh” (ký-1987); “Sống và viết ở chiến trường” (hồi ký-2004)… Ông từng sử dụng một số bút danh khác như Châu Giang, Hà Trung, Lê Minh...

Nhà thơ Giang Nam - tác giả bài thơ 'Quê hương' đã về 'miền mây trắng' ảnh 1
Nhà thơ Giang Nam. (Ảnh: Bảo tàng Văn học Việt Nam)

Nhà thơ Giang Nam đã được tặng Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Nguyễn Đình Chiểu (1960-1965) của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam về thơ (tập thơ “Quê hương”), Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2001...

“Quê hương” (sáng tác năm 1960) là bài thơ nổi tiếng nhất của nhà thơ Giang Nam. Tác phẩm được đưa vào giảng dạy trong chương trình phổ thông, từng được nhạc sỹ Phạm Trọng Cầu phổ nhạc.

Hay tin nhà thơ Giang Nam đã về miền mây trắng, nhà thơ Trần Quang Khánh chia sẻ: “Thương tiếc ông, một con người với tác phẩm có tính khai sáng – ‘Quê hương.’ Bài thơ vực tuổi trẻ chúng tôi vượt qua bom đạn, đói khát, khích lệ bao người trẻ gắn bó máu thịt với đất nước, quê hương, đau thương mà anh hùng, nhân ái, vị tha.”

Chia sẻ với phóng viên Báo Điện tử VietnamPlus, nhà thơ-họa sỹ Nguyễn Tân Quảng khẳng định “Quê hương” là tác phẩm được nhiều thế hệ người Việt Nam thuộc lòng. Có thể nói, đây là bài thơ hay nhất của nhà thơ Giang Nam.

“Cho đến nay tôi vẫn thuộc bài thơ này. Những câu thơ rất trong sáng, tha thiết, gắn tình yêu lứa đôi với tình yêu quê hương đất nước. Đó cũng chính là yếu tố làm nên sức sống trường tồn cho tác phẩm,” nhà thơ Nguyễn Tân Quảng nhận định.

Bài thơ “Quê hương” của nhà thơ Giang Nam

Thuở còn thơ ngày hai buổi đến trường

yêu quê hương qua từng trang sách nhỏ:

“Ai bảo chăn trâu là khổ?”

Tôi mơ màng nghe chim hót trên cao

Những ngày trốn học

đuổi bướm cầu ao

Mẹ bắt được

chưa đánh roi nào đã khóc

Có cô bé nhà bên

nhìn tôi cười khúc khích...

***

Cách mạng bùng lên

rồi kháng chiến trường kỳ

Quê tôi đầy bóng giặc

Từ biệt mẹ tôi đi

Cô bé nhà bên (có ai ngờ)

cũng vào du kích

Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích

mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi!)

Giữa cuộc hành quân không nói được một lời

Đơn vị đi qua, tôi ngoái đầu nhìn lại

Mưa đầy trời nhưng lòng tôi ấm mãi...

***

Hoà bình tôi trở về đây

với mái trường xưa, bãi mía, luống cày

Lại gặp em

thẹn thùng nép sau cánh cửa

vẫn khúc khích cười khi tôi hỏi nhỏ

Chuyện chồng con (khó nói lắm anh ơi!)

Tôi nắm bàn tay nhỏ nhắn ngậm ngùi

Em vẫn để yên trong tay tôi nóng bỏng

Hôm nay nhận được tin em

không tin được dù đó là sự thật

Giặc bắn em rồi quăng mất xác

chỉ vì em là du kích, em ơi!

Đau xé lòng anh, chết nửa con người!

Xưa yêu quê hương vì có chim có bướm

có những ngày trốn học bị đòn roi

Nay yêu quê hương vì trong từng nắm đất

có một phần xương thịt của em tôi.

Thiếu tá Hà Thanh thuyết minh phòng truyền thống cho các chiến sĩ mới.
Không phải cứ cầm súng mới là chiến đấu
(Ngày Nay) - Là một người vợ, một người mẹ nhưng trên hết là một người con của Tổ quốc, những nữ quân nhân luôn xứng đáng được tôn vinh với sự hi sinh cao cả cho sự nghiệp bền vững của dân tộc. Hơn 15 năm công tác tại quân đội, Thiếu tá Đinh Thị Hà Thanh luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, tỏa sáng với phẩm chất “Anh hùng - bất khuất - trung hậu - đảm đang”.
Ta đi theo ánh lửa từ trái tim mình...
Ta đi theo ánh lửa từ trái tim mình...
(Ngày Nay) - Tròn 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, Quân đội nhân dân Việt Nam cùng với toàn dân đã lập nên những chiến công vĩ đại trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc.
Quân đội Ukraine thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng
Quân đội Ukraine thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng
(Ngày Nay) - Vào một buổi chiều giá lạnh gần đây tại thành phố Kovel, miền Tây Ukraine, một người đàn ông tóc bạc, mặc quân phục chuẩn bị lên tàu. Vài phút sau, tàu rời ga trong một hành trình dài về phía Đông đất nước, hướng đến tiền tuyến trong cuộc chiến với Nga.
Ảnh minh hoạ.
Nga phát triển phương pháp mới chống bệnh huyết khối
(Ngày Nay) - Các nhà khoa học thuộc Đại học Vật lý và Công nghệ Moskva và Trung tâm Khoa học Lâm sàng Liên bang về Y học Hóa lý mang tên Lopukhin trực thuộc Cơ quan Y Sinh Liên bang của Nga đã phát triển một phương pháp mới để phân tích các hoạt chất sinh học có tác dụng trong việc tìm kiếm thuốc chống đông máu - những chất ngăn chặn hình thành cục máu đông.
Tiết mục biểu diễn văn nghệ của các thành viên Tổ chức Giao lưu Văn hóa Việt Nam-Australia (VACEO). Ảnh: Lê Đạt/PV TTXVN tại Australia.
2024 là năm "bội thu" của ngoại giao văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Trao đổi văn học nghệ thuật, trao đổi văn hóa du lịch, giao lưu thể thao, trao đổi học thuật, trao đổi triển lãm và các hoạt động văn hóa khác là những biểu hiện chính của ngoại giao văn hóa.
“Việt Nam là bạn…”
“Việt Nam là bạn…”
(Ngày Nay) - Không chỉ bảo vệ vững chắc Tổ quốc, Quân đội nhân dân Việt Nam còn cử lực lượng tham gia hoạt động Gìn giữ Hòa bình Liên Hợp Quốc tại các quốc gia và khu vực đói nghèo, có xung đột vũ trang tại Châu Phi. Cùng với đó, bộ đội ta cũng từng lên đường hỗ trợ Thổ Nhĩ Kỳ khắc phục hậu quả động đất… Tại sao phải cử bộ đội đi lo những chuyện “thiên hạ”? Đó có phải là những việc làm phù phiếm và viển vông?