Tiến biển bằng công nghệ xanh
Chia sẻ tại phiên Đối thoại Chuyên gia với chủ đề: “Tiến biển bằng siêu đô thị ESG++: Đột phá bằng công nghệ xanh” diễn ra chiều nay, 09/12, Nhà báo Phạm Nguyễn Toan, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA), Tổng Biên tập Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam, Chủ tịch Liên Chi hội Bất động sản Công nghiệp Việt Nam, khẳng định: Làm đúng công nghệ thì nền móng vững như đá; Làm đúng quy hoạch thì môi trường được tái sinh chứ không bị đánh đổi và làm đúng tầm nhìn, khát vọng thì giá trị quốc gia thay đổi toàn diện. Tiến biển không chỉ tạo ra đất. Tiến biển tạo ra không gian tăng trưởng mới, tạo ra CBD mới, tạo ra những chuỗi giá trị dịch vụ - du lịch - thương mại - công nghệ mà đất liền không còn đủ điều kiện để phát triển. Việt Nam có đủ tiềm lực - đủ khát vọng - đủ nền tảng công nghệ để bước vào nhóm các quốc gia dẫn đầu về đô thị biển bền vững trong thập kỷ tới.
 |
Nhà báo Phạm Nguyễn Toan: Tiến biển tạo ra không gian tăng trưởng mới. |
 |
Ông Bùi Văn Doanh: Cần Giờ là trường hợp đặc biệt của Việt Nam. |
Ông Bùi Văn Doanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam cho biết, những thành phố, đại đô thị tiến biển cũng mang tới không gian sống, phát triển du lịch bền vững, xóa tan định kiến về những nghi ngại liên quan đến đảo nhân tạo, không gian lấn biển. Từ New York, Tokyo Bay, Singapore Marina Bay đến Dubai, Incheon,… những câu chuyện thành công đều chung một thông điệp: Tiến biển là kiến tạo tương lai. Và bài học xuyên suốt là: Tiến biển không phải lựa chọn mang tính thử nghiệm, mà là chiến lược quốc gia dựa trên khoa học - công nghệ - quy hoạch - quản trị môi trường.
“Không có công nghệ, không thể lấn biển. Không có nhà đầu tư lớn, không thể làm đúng chuẩn bền vững. Không có quy hoạch, không thể vận hành một đại đô thị biển. Cần Giờ là trường hợp đặc biệt của Việt Nam khi sở hữu: Sinh thái rừng ngập mặn độc bản; Hệ sinh thái tự nhiên phong phú; Vị trí chiến lược ở cửa ngõ biển của TP.HCM; Quỹ đất lớn, tiềm năng tạo ra một siêu đô thị xanh - thông minh - tái sinh. Cần Giờ đang hội tụ các điều kiện để trở thành đại đô thị biển ESG++ tiêu biểu của châu Á trong thập kỷ tới”, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam nhấn mạnh.
Với địa chất đặc thù là nền bùn yếu, Cần Giờ cần công nghệ nền móng khác biệt. Lúc này, công nghệ cứng hóa bùn tại chỗ K-DPM của Nhật Bản trở thành chìa khóa quan trọng giúp: Tăng cường độ chịu tải nền móng; Giảm sụt lún dài hạn; Giảm tác động môi trường; Tối ưu chi phí vòng đời dự án…
Đây là công nghệ đã được Nhật Bản ứng dụng hàng chục năm cho các khu lấn biển của Tokyo Bay và nhiều công trình chống thiên tai. Tại Việt Nam, nó được trình diễn qua dự án Cần Giờ, với vai trò quan trọng của AOMI (Nhật Bản) và MCIC Vietnam - hai đơn vị đang hợp tác để chuyển giao, tiêu chuẩn hóa và nội địa hóa công nghệ.
 |
Ông Okori Katsumi đại diện Công ty TNHH Xây dựng AOMI. |
Ông Okori Katsumi, chuyên gia Nhật Bản, đại diện Công ty TNHH Xây dựng AOMI - đơn vị sở hữu công nghệ cứng hóa bùn K-DPM, một trong những giải pháp nền móng tiên tiến nhất thế giới chia sẻ: Nhật Bản là đất nước đảo, xung quanh toàn biển, rất hạn chế về quỹ đất. Vì vậy, chúng tôi đã nghĩ đến chuyện lấn biển, tiến ra biển từ xa xưa. Chúng tôi lấn biển để tạo ra sân bay, không gian đô thị… nhằm tạo nơi sống mới cho người dân.
Giải pháp của Nhật Bản ở những giai đoạn đầu là san lấp biển bằng cách trộn xi măng với bùn đất, nhưng khuyết điểm của giải pháp này là không xử lý được khối lượng lớn vật liệu và không thể chuyển đi xa.
“Khi nhìn thấy vấn đề, chúng tôi đã dùng công nghệ K-DPM - dùng khí áp lớn đẩy bùn đi và trộn thêm phụ gia là xi măng để tạo ra khối lượng vật liệu xây dựng lớn, đưa được khối lượng vật liệu này đi được xa để xây dựng các công trình lấn biển cũng như các công trình nền đất yếu. Phương pháp này có đặc trưng giúp mặt bằng san lấp nhanh, quy mô lớn hơn, rút ngắn thời gian san lấp. Hơn nữa, việc sử dụng nguyên liệu chính bằng bùn thay vì cát cũng là giải pháp để giảm thiểu ảnh hưởng đến môi trường”, ông Okori Katsumi khẳng định.
Ông Trần Thành Trung, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc MCIC Vietnam khẳng định: K-DPM sử dụng khí nén để trộn bùn và phụ gia ngay trong ống dẫn, tạo ra khối vật liệu rắn chắc, đồng nhất và bền vững trên công trình. Điểm đột phá của công nghệ này sẽ giải quyết đồng thời bài toán kỹ thuật và bài toán môi trường, với khả năng tùy biến cao. Tùy theo tỷ lệ phối trộn và yêu cầu kỹ thuật đầu vào, chúng ta có thể điều chỉnh cường độ, độ ổn định và các đặc tính của vật liệu nền sao cho phù hợp với mục tiêu của chủ đầu tư, hay có thể thay đổi giá thành tùy mong muốn của chủ đầu tư.
Thứ hai, công nghệ này giúp đẩy rất nhanh tốc độ thi công. Điều này đang được chứng minh tại đại đô thị Cần Giờ.
Thứ ba, độ cứng của vật liệu sau xử lý đạt mức cao và chống thấm tốt, gấp khoảng 10 lần so với yêu cầu đối với vật liệu đắp đê thủy lợi.
Thứ tư, vật liệu tạo ra từ công nghệ này rất nhẹ, chỉ bằng khoảng 20% so với các loại vật liệu thông thường, nhờ đó giảm được áp lực lên nền đất và giảm lún, điều mà tất cả chúng ta đều rất quan tâm khi triển khai một dự án trên vùng địa chất Cần Giờ.
Tiếp theo, vật liệu đóng rắn sau xử lý có hai đặc tính rất quan trọng. Vật liệu này tạo ra áp lực rất nhỏ lên nền đất, giúp giảm đáng kể tải trọng. Với vật liệu đóng rắn, nguy cơ sạt lở kè gần như được loại bỏ, hoàn toàn khác với kè bằng cát. Vật liệu sau xử lý tạo thành một khối cứng tổng thể; khi san lấp cao 6-7m như ở Cần Giờ, chúng ta hình thành một nền móng đồng nhất.
Trong ngành cảng biển, có hàng trăm bài báo đặt câu hỏi bùn nạo vét sẽ đổ đi đâu? Đổ ra biển hay đưa lên bờ đều có thể gây ra những hệ lụy môi trường lớn. Dự án Cần Giờ không mang bùn đi đổ thải, dự án lựa chọn tái tạo toàn bộ bằng công nghệ đóng rắn, bảo vệ môi trường. Đây là lý do tôi đánh giá rất cao quyết định lựa chọn công nghệ của chúng tôi cho dự án.
 |
Ông Trần Thành Trung chia sẻ tại phiên Đối thoại. |
Đại diện MCIC Vietnam cho rằng, chủ đầu tư dự án Vinhomes Green Paradise Cần Giờ rất quan tâm đến điểm ưu việt cho môi trường của công nghệ ổn định bùn nạo vét. Thậm chí, ban lãnh đạo Vinhomes đã yêu cầu MCIC Vietnam chứng minh công nghệ ổn định bùn mềm K-DPM không chỉ hiệu quả kỹ thuật mà còn tác động tích cực của công nghệ này đối với hệ sinh thái Cần Giờ.
Công nghệ này không chỉ bền vững về môi trường mà còn ổn định về cấu trúc, giúp công trình vận hành an toàn lâu dài trong điều kiện thủy triều và nước biển dâng. Đặc tính ưu việt của công nghệ ổn định bùn hoà trộn dòng khí nén đã được chứng minh qua các công trình lấn biển nổi tiếng như sân bay Chubu và Haneda (Nhật Bản), sân bay Pudon (Trung Quốc), sân bay Đông Changi, vịnh Marina (Singapore), cảng New York (Mỹ)…
“Khi thấy rõ, công nghệ ổn định bùn mềm K-DPM có thể tạo ra loại vật liệu đa tính năng, tăng tính ổn định, chống thấm, trọng lượng nhẹ hơn giúp giảm đáng kể tổng độ lún, giảm phát thải, bảo tồn rừng ngập mặn và tái tạo vật liệu thay cho cát tự nhiên, họ đã chọn giải pháp này mà không do dự về vấn đề chi phí. Quyết định sử dụng K-DPM đến từ chính định hướng nhất quán của Vingroup, luôn đặt yếu tố bền vững, an toàn và trách nhiệm với môi trường lên hàng đầu, kể cả khi chi phí ban đầu cao hơn. Quyết định của Vingroup đã thể hiện rõ họ đặt tầm nhìn ESG++ ở tiêu chí cao nhất cho Vinhomes Green Paradise”, ông Trần Thành Trung đánh giá.
TS.KTS. Trương Văn Quảng, Phó Tổng Thư ký Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam đánh giá công nghệ ổn định bùn K-DPM thực sự là một bước ngoặt trong thi công các dự án lấn biển, đặc biệt ở những khu vực có nền địa chất yếu như Cần Giờ. Thay vì phải khai thác một lượng cát khổng lồ từ các lưu vực sông hoặc vùng biển khác để san lấp - điều vốn gây ra nhiều hệ lụy về xói lở, suy giảm trầm tích và mất cân bằng sinh thái, K-DPM cho phép tận dụng chính lớp bùn mềm nạo vét tại chỗ, biến nó thành vật liệu nền móng có cường độ cao và ổn định lâu dài.
Đây là tư duy “tái sinh vật liệu” rất tiên tiến, hướng tới giảm thiểu tác động lên tài nguyên tự nhiên và giảm dấu chân carbon trong quá trình thi công. Ở góc độ môi trường, việc hạn chế vận chuyển vật liệu từ xa, giảm phát thải, giảm xáo trộn đáy biển chính là những yếu tố đặc biệt quan trọng để K-DPM xứng đáng được gọi là một “cuộc cách mạng xanh” trong xây dựng ven biển.
Theo TS.KTS. Trương Văn Quảng, đối với Cần Giờ, giá trị của K-DPM không chỉ nằm ở khía cạnh bảo vệ môi trường mà còn ở khả năng tăng cường an toàn kỹ thuật trong một vùng đất đặc biệt thách thức. Công nghệ này tạo ra lớp nền có tính đồng nhất cao, giảm lún, giảm trượt, chịu tải tốt và ổn định trước các dao động của thủy triều, bão và tác động của mực nước biển dâng.
“Trong điều kiện Cần Giờ có địa chất yếu, rừng ngập mặn rộng lớn và yêu cầu bảo tồn nghiêm ngặt, một giải pháp vừa xử lý được nền móng, vừa giảm thiểu xâm hại sinh thái là điều vô cùng quý giá. Và thực tế, rất ít công nghệ hiện nay có thể đáp ứng đồng thời được hai tiêu chí: An toàn kỹ thuật ở mức cao nhất và bảo vệ môi trường ở mức tối đa như K-DPM”, đại diện Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam nhận định.
 |
TS Dương Văn Quảng: công nghệ ổn định bùn K-DPM thực sự là một bước ngoặt trong thi công các dự án lấn biển. |
ESG++, tiêu chuẩn để xác lập một đại đô thị độc bản cho tương lai
Theo Nhà báo Phạm Nguyễn Toan, trong kỷ nguyên phát triển xanh và thông minh, ESG đã trở thành thước đo giá trị của những đô thị hàng đầu thế giới. ESG++ là phiên bản nâng cao của ESG, trong đó hai trụ cột Tái sinh (Regeneration) và Thích ứng (Resilience) được đẩy lên cấp độ cao nhất. Đây chính là chuẩn mực mà New York, Singapore, Tokyo Bay hay Incheon đều hướng tới. Đây cũng chính là nền tảng để dự án kiến tạo một thành phố xanh - thông minh - sinh thái - tái sinh, đồng thời khẳng định vị thế Việt Nam trên bản đồ đô thị nghỉ dưỡng quốc tế.
Đô thị biển đạt chuẩn ESG++ phải đảm bảo: Thi công xanh (green construction); Hệ sinh thái tái sinh; Tiện ích bảo vệ sức khỏe (như nước Ozone, UV, BAC…); Giao thông xanh; Quản trị thông minh. Cần Giờ đang hướng tới đầy đủ 5 tiêu chí này để hướng tới trở thành mô hình mẫu cho thế hệ đô thị biển mới của Việt Nam.
PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên, Chủ tịch Viện Khoa học Công nghệ Đô thị xanh nhìn nhận, để làm được một đại đô thị lấn biển theo chuẩn ESG++, chúng ta không chỉ nói về một dự án bất động sản thông thường, mà là cả một “siêu hệ thống” với mức đầu tư khổng lồ. Từ năng lượng sạch, nước sạch - nước tuần hoàn, giao thông xanh, xử lý chất thải theo mô hình tuần hoàn, cho đến bảo tồn và tái tạo hệ sinh thái biển, rồi quản trị toàn bộ vận hành bằng dữ liệu thời gian thực… mỗi hạng mục đều đòi hỏi công nghệ cao và nguồn lực tài chính rất mạnh.
“Nói cách khác, đây là cuộc chơi của những chủ đầu tư có tầm nhìn hàng chục năm và đủ năng lực để theo đuổi một tiêu chuẩn bền vững ở mức gần như “tối đa hoá”. Cũng chính vì khó làm, đắt đỏ, hiếm có, các đô thị ESG++ lấn biển trở thành “sản phẩm độc bản” trên bản đồ bất động sản toàn cầu. Khi một dự án đô thị ESG++ vừa hiếm, vừa thể hiện trình độ công nghệ và quản trị vượt trội, thì nó đương nhiên trở thành điểm đến của dòng vốn quốc tế và là lựa chọn của tầng lớp cư dân tinh hoa muốn tìm kiếm một môi trường sống thật sự khác biệt và bền vững”, PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên dự báo.
 |
Các chuyên gia chia sẻ tại phiên Đối thoại. |
Dưới góc nhìn quy hoạch, theo TS.KTS. Trương Văn Quảng, Phó Tổng Thư ký Hội Quy hoạch phát triển Đô thị Việt Nam, trên thế giới, các đại đô thị biển thành công nhất đều dựa vào ba trụ cột: Hạ tầng hiện đại - thể chế vượt trội - sinh thái nguyên bản. Khi nhìn vào Cần Giờ, có thể thấy vùng đất này hội tụ gần như trọn vẹn ba yếu tố đó. Đây là vùng sinh thái rừng ngập mặn đặc hữu, được UNESCO công nhận, có cấu trúc tự nhiên rất nhạy cảm nhưng cũng cực kỳ giàu tiềm năng nếu được quy hoạch bằng tư duy tái sinh thay vì khai thác thuần túy. ESG++ vì thế phù hợp đặc biệt với Cần Giờ, bởi nó cho phép phát triển đô thị mà vẫn phục hồi và gia tăng giá trị của hệ sinh thái biển - rừng.
“Mặt khác, khi các hạ tầng chiến lược như đường sắt tốc độ cao Bến Thành - Cần Giờ, cầu Cần Giờ hay tuyến kết nối biển Cần Giờ - Vũng Tàu được hình thành, Cần Giờ sẽ không còn là vùng ven xa mà trở thành một trung tâm mới của TP.HCM mở rộng. Trong bối cảnh đó, ESG++ giúp đô thị hấp thụ và vận hành nguồn lực phát triển mạnh mẽ hơn, đồng thời tạo nên lợi thế cạnh tranh quốc tế về chất lượng sống và khả năng chống chịu thiên tai”, chuyên gia đánh giá.
Theo TS.KTS. Trương Văn Quảng, một điểm rất đáng lưu ý của công nghệ K-DPM là sự phù hợp tuyệt đối với triết lý ESG++, vốn không chỉ dừng lại ở Xanh - Thông minh - Sinh thái mà còn mở rộng sang hai trụ cột quan trọng: Tái sinh (Regeneration) và Chống chịu - Thích ứng (Resilience).
“K-DPM góp phần tái sinh vật liệu, giảm khai thác tài nguyên nguyên sinh và tạo ra một lớp nền có khả năng chống chịu bão, triều cường và biến đổi khí hậu. Điều này giúp đô thị Cần Giờ không chỉ “đứng vững” trước hiện tại mà còn sẵn sàng trước các kịch bản khí hậu của giai đoạn 2050 - 2100. Có thể nói, việc lựa chọn công nghệ này không phải là quyết định mang tính kỹ thuật đơn thuần, mà là lựa chọn thể hiện một tầm nhìn phát triển dài hạn, trách nhiệm và đẳng cấp quốc tế của nhà đầu tư”, chuyên gia nhận định.
Từ góc độ quy hoạch, K-DPM chính là chìa khóa mở ra khả năng hình thành một siêu đô thị biển thế hệ mới tại Cần Giờ mà không làm tổn hại hệ sinh thái tự nhiên - một điều mà trước đây gần như không thể. Đó là lý do để tin rằng đây là lựa chọn tối ưu và mang tính chiến lược cho Cần Giờ, phù hợp tuyệt đối với tiêu chuẩn ESG++ mà dự án đang hướng tới.
(Xem tiếp kỳ 2: Vinhomes Cần Giờ : Điểm đến của xu hướng “di cư xanh”)
