Giải mã văn hóa ẩm thực Azerbaijan

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Sự phát triển nông nghiệp ở cấp quốc gia đã giúp bảo tồn gần như nguyên vẹn giá trị ẩm thực truyền thống của đất nước Azerbaijan. Thuộc khu vực Nam Caucasus, nơi giao thoa hai lục địa có nền văn hoá lớn nhất thế giới là châu Á và châu Âu, ẩm thực tại Azerbaijan chứa đựng nhiều sự pha trộn độc đáo và thú vị.
Giải mã văn hóa ẩm thực Azerbaijan

Piti

Món súp làm từ thịt - Piti có nguồn gốc từ thành phố cổ Shaki nằm ở phía Tây Bắc Azerbaijan. Người ta thường nói rằng Piti là một trong những món ăn được yêu thích nhất ở Azerbaijan. Khi du khách tới đây và muốn thưởng thực ẩm thực truyền thống, chắc chắn rằng những người dân bản địa sẽ đưa ra gợi ý về món ăn này đầu tiên.

Món Piti ngon và bổ dưỡng được nấu trong chanag, kyupe hoặc dopu (tất cả những từ này đều có nghĩa là chiếc nồi đất trong ngôn ngữ Turkic, trong đó có tiếng Azerbaijan). Công thức nấu món ăn này từ lâu đã vượt qua ranh giới của vùng đất Turkic. Hiện nay, món ăn này có rất nhiều phiên bản tại Balkan, Moldova, Georgia và các nước vùng Địa Trung Hải - nơi chúng được gọi là chanakh hoặc chanakhi,... Nguồn gốc tên gọi của món ăn này bắt nguồn từ tiếng Turkic "bitdi" (hay "bitti" theo thổ ngữ) - nghĩa là "kết thúc lễ hội". Theo khẩu phần, món ăn này bổ dưỡng đến mức bất cứ ai ăn xong món này đều phải thốt lên "bitdi", nghĩa là không cần ăn thêm bất cứ món nào khác.

Giải mã văn hóa ẩm thực Azerbaijan ảnh 1

Ảnh: itinari

Giải mã văn hóa ẩm thực Azerbaijan ảnh 2

Ảnh: itinari

Món hầm được chế biến với thịt cừu, đậu gà, hạt dẻ, mận khô, hành tây, nghệ tây, khoai tây và mỡ đuôi cừu. Nấu món này rất cầu kì và cần nhiều thời gian để hoàn thành, vì thịt cừu chín rất chậm. Món piti thường được hầm trong 2 - 3 tiếng.

Người Azerbaijan dùng loại đĩa có tên kyasa để ăn món piti. Ở đĩa thứ nhất, thực khách rắc muối, hạt tiêu, sumakh (một loại gia vị Trung Đông), bẻ vụn bánh mì và chan nước dùng để tạo thành món súp bổ dưỡng. Ở đĩa thứ hai, thực khách sẽ được thưởng thức các nguyên liệu được hầm nhừ trong nhiều giờ như thịt cừu, đậu gà,...

Dolmah

Trong tiếng Azerbaijan, "dolmah" có nghĩa là "nhồi". Ngoài ra cũng có một động từ khác trong tiếng Azerbaijan là "dolamag" có nghĩa là "gập" và có liên quan trực tiếp đến lá của dolmah dùng để cuốn phần nhân của món ăn. Thuật ngữ dolmah bao gồm nhiều loại món rau nhồi, phổ biến ở vùng Caucasus, Trung Đông và Địa Trung Hải.

Phiên bản nổi tiếng và được yêu thích nhất của món ăn này là Yarpag Domasy (Dolmah lá nho). Dolmah lá nho được chế biến khá đơn giản với gạo, thịt (thường là thịt cừu), đậu gà và các loại gia vị thảo mộc đặc trưng của Azerbaijan. Phần nhân được nêm nếm với muối, lá thì là, mùi tây và cuộn với lá nho tươi đã được rửa sạch và ủ. Những cuộn dolmah sau đó sẽ được luộc trong thời gian dài. Dolmah được phục vụ lạnh hoặc nóng với một ít nước chanh và dầu ô liu. Thực khách sẽ ăn món ăn này với katyk - một loại sữa chua tự nhiên cùng tỏi thái nhỏ và bánh mì tươi.

Giải mã văn hóa ẩm thực Azerbaijan ảnh 3

Ảnh: ethnicspoon

Chế biến dolmah có thể được coi là một bộ môn nghệ thuật. Gạo và nhân bánh cần nấu đủ lâu để ngấm nước cốt của lá nho mà không làm cháy lá. Đó là lý do tại sao dolmah thường được nấu ở nhiệt độ thấp trong thời gian dài. Món ăn thường được tẩm ướp đậm đà, ngâm chua ngon không cưỡng lại được.

Món cuộn này thường được phục vụ như món chính hơn là một món khai vị. Dolmah truyền thống là một món ăn nhẹ ngon miệng với các loại rau củ giàu chất dinh dưỡng.

Giải mã văn hóa ẩm thực Azerbaijan ảnh 4

Pakhlava

Baklava (trong tiếng Azerbaijan là Pakhlava) là một loại bánh ngọt có các loại hạt và mật ong phổ biến trên khắp vùng Caucasus, Trung Đông và đông Địa Trung Hải. Cái tên này xuất phát từ hình dạng bên ngoài là một hình thoi - tượng trưng cho lửa và do các chuyên gia về thảm của Azerbaijan gọi là "Pakhla". Đây là loại bánh ngọt dành cho lễ hội Noruz - lễ hội ca ngợi mặt trời mỗi khi mùa xuân đến tại Azerbaijan.

Món ăn này hiếm khi được chế biến tại nhà, vì các loại hạt có giá thành cao và việc chế biến khá tốn công sức. Lớp bột mỏng, giữa có nhân quả óc chó, Pakhlava có tới 12 lớp bánh được chế biến kì công. Món bánh ngọt này có nhiều nguyên liệu độc đáo như hạt anh túc trắng, gyulab (chiết xuất hoa hồng) và được nướng trong nhiều giờ đồng hồ. Sau khi ra lò, Pakhlava mang theo mùi bơ nồng nàn cùng vị ngọt ngào vô cùng đậm đà.

Giải mã văn hóa ẩm thực Azerbaijan ảnh 5

Ảnh: 196 flavors

Saj Ichi

Saj Ichi là món ăn có nguyên liệu chính là thịt cừu, nội tạng cừu hoặc các loại thịt khác. Saj ichi lấy tên từ một bộ đồ ăn bằng gang đa năng có hình khiên dẹt được người Turkic sử dụng. Món ăn này có thể được làm từ cá tầm, thịt cừu, thịt bê hoặc thịt gà. Đây là một trong những món ăn ngon nhất của ẩm thực Azerbaijan. Saj ichi thường được kết hợp với các loại rau củ như khoai tây hình khối, cà tím, ớt chuông, hành tây và cà chua.

Món ăn ngon này kết hợp hoàn hảo với Ayran, một loại đồ uống Azerbaijan - Thổ Nhĩ Kỳ siêu sảng khoái và tốt cho sức khỏe, được làm từ nước, sữa chua và muối.

Giải mã văn hóa ẩm thực Azerbaijan ảnh 6

Ảnh: azertac

Giải mã văn hóa ẩm thực Azerbaijan ảnh 7

Ảnh: flickr

Nush olsun! Chúc ngon miệng!

Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Hồ An Phong.
Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg: Bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 21 và 22/11/2024, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội nghị được kỳ vọng trở thành bước đột phá, đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành công nghiệp văn hóa. Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam cũng cử đại diện tham dự hội nghị nhằm học hỏi kinh nghiệm thực tiễn để thúc đẩy công nghiệp văn hóa gắn liền với hợp tác toàn cầu.
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
(Ngày Nay) - Gia Lai hiện có hàng trăm ngôi chùa, trong đó có nhiều chùa đã qua trăm năm lịch sử. Nhưng chỉ duy nhất chùa Tân An (đường Nguyễn Thiếp, phường Tây Sơn, thị xã An Khê) được sự công nhận và ban tặng của hoàng gia nhà Nguyễn, gọi là sắc tứ.
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
(Ngày Nay) - Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025 của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: An Giang, Đồng Tháp, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, TP Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Sơn La, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Trà Vinh, Vĩnh Phúc, giai đoạn 2023 – 2025.
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
(Ngày Nay) - Tối 21/11, tại hồ Nguyên Phi Ỷ Lan (thành phố Bắc Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức Chương trình nghệ thuật dân ca trên thuyền và giao lưu các miền di sản chủ đề "Sắc màu di sản".
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
(Ngày Nay) - Mối quan hệ làng xóm cũng có những nhiêu khê và phức tạp, nếu không khéo thì từ thâm tình lại hóa ra giận ghét, thậm chí là oán thù. Cho nên Đức Phật rất tinh tế khi dạy phải thân kính với bà con.
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
(Ngày Nay) - Khi tôi nghe thấy tin có người nào đó vừa mất đi, tin ấy với tôi như tiếng chuông thức tỉnh. Tiếng chuông đó là một lời nhắc nhở sâu sắc về sự mong manh của kiếp người.
Oai nghi của người tu hành
Oai nghi của người tu hành
(Ngày Nay) - Oai nghi cùng với chánh kiến và tịnh giới là ba yếu tố làm nên đạo hạnh - phẩm chất của tu sĩ Phật giáo, như cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Siêu, bậc am tường kinh luật luận đã từng nhấn mạnh.
Tác phẩm có tên “Comedian” của nghệ sĩ người Italy Maurizio Cattelan ra mắt lần đầu năm 2019 tại triển lãm Art Basel ở Miami Beach, đã gây tranh cãi về việc có thể được coi là nghệ thuật hay không. Ảnh: AP
6,2 triệu USD cho quả chuối dán tường
(Ngày Nay) - 6,2 triệu USD là mức giá vừa được trả cho một tác phẩm nghệ thuật gây tranh cãi, một quả chuối tươi dán lên tường bằng băng dính bạc. Tác phẩm được đưa ra trong một cuộc bán đấu giá của Sotheby’s ở New York, Mỹ.