Trong tháng vừa qua, Hàn Quốc đã phải vật lộn với tình trạng thiếu muối nghiêm trọng khi người dân chuyển sang tích trữ mặt hàng này do lo ngại việc Nhật Bản xả nước nhiễm phóng xạ ra đại dương.
Chính phủ Nhật Bản và cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc đã khẳng định rằng kế hoạch xả thải này hết sức an toàn, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Nước ô nhiễm sẽ được pha loãng ở mức độ cao và thải dần ra Thái Bình Dương trong nhiều năm.
Tokyo khẳng định động thái này là cần thiết để tiến tới ngừng hoạt động nhà máy hạt nhân Fukushima, vốn đã bị tàn phá vào năm 2011 sau thảm họa động đất và sóng thần. Việc xả nước thải sẽ bắt đầu vào mùa hè này, mặc dù chưa xác định ngày cụ thể.
Tuy nhiên, người dân tại các nước láng giềng Nhật Bản cho đến nay vẫn lo sợ trước tác động của việc xả thải. Tại Hàn Quốc, ngư dân nước này cho biết sinh kế của họ đang bị đe dọa, trong khi đó Trung Quốc đã cấm nhập khẩu thực phẩm từ một số khu vực ở Nhật Bản.
Tại một siêu thị ở thủ đô Seoul của Hàn Quốc, các kệ chứa gia vị vẫn đầy ắp, chỉ trừ một gian trống không từng được để muối. Một tấm biển trên kệ ghi: “Hết muối. Đã có sự chậm trễ trong việc nhận muối do tình hình của các đối tác của chúng tôi. Chúng tôi xin lỗi vì sự bất tiện này".
Người tiêu dùng nước này thậm chí đã bắt đầu tích trữ các mặt hàng được tiêu thụ nhiều như rong biển và cá cơm.
Sự thiếu hụt nguồn cung hải sản và muối nghiêm trọng đến mức chính phủ Hàn Quốc buộc phải chuyển muối từ kho dự trữ chính thức để ổn định giá, vốn đã tăng hơn 40% kể từ tháng 4, theo hiệp hội sản xuất muối của nước này. Chính phủ cũng tuyên bố thời tiết xấu đã ảnh hưởng đến sản xuất muối và đóng một vai trò trong việc tăng giá.
Một kệ hàng tại siêu thị ở Seoul thường bày bán muối hiện trống không. |
“Người dân không phải lo lắng về nguồn cung muối biển vì lượng muối cung cấp cho tháng 6 và tháng 7 sẽ vào khoảng 120.000 tấn, cao hơn sản lượng trung bình hàng năm”, Bộ Đại dương và Thủy sản cho biết vào tháng trước. “Chúng tôi yêu cầu công chúng chỉ mua số lượng bạn cần khi mua muối biển".
Tâm lý lo sợ được cảm nhận rõ tại chợ cá lớn nhất Seoul, nơi các quan chức có máy dò phóng xạ đã đi kiểm tra các quầy hàng sản phẩm tươi sống nhằm xoa dịu tình hình.
Hàn Quốc đã cấm nhập khẩu thủy sản của Nhật Bản từ khu vực Fukushima kể từ năm 2013 và gần đây cho biết họ có kế hoạch duy trì lệnh cấm này.
Một cuộc khảo sát của Gallup Korea từ tháng 6 chỉ ra rằng 78% những người được hỏi cho biết họ rất hoặc phần nào lo lắng về việc hải sản bị nhiễm phóng xạ.
Các quốc gia khác cũng đang chuẩn bị cho kịch bản xả thải. Hôm thứ Sáu, Trung Quốc tuyên bố cấm nhập khẩu thực phẩm từ 10 khu vực của Nhật Bản, bao gồm cả Fukushima, đồng thời đẩy mạnh các quy trình kiểm tra và giám sát đối với thực phẩm từ các vùng khác trên nước Nhật.
Nhiều ngư dân Nhật Bản đã phải tạm dừng hoạt động trong nhiều năm sau cuộc khủng hoảng tại Fukushima và hầu như không thể duy trì sinh kế của họ.
Trước thảm họa kép năm 2011, ngành ngư nghiệp của Fukushima đã đánh bắt được lượng cá trị giá khoảng 69 triệu USD vào năm 2010.
Đến năm 2018, con số đó đã giảm xuống còn hơn 17 triệu USD. Vào năm ngoái, mặc dù con số đã tăng lên khoảng 26 triệu USD, nhưng vẫn không thấm tháp vào đâu.
Một số người nói rằng việc xả nước thải có thể là đòn cuối cùng giáng xuống ngành ngư nghiệp địa phương.
Ngư dân Hàn Quốc hoạt động ngoài khơi bờ biển phía đông nam gần Nhật Bản cũng có thể cảm nhận được tác động từ việc xả thải.
Lee Gi-sam, một ngư dân ở thành phố cảng Tongyeong, cho biết: “Hiện hơn 80% người dân nói rằng họ sẽ ăn ít hải sản hơn, điều đó rất đáng lo ngại. Nếu người dân tránh ăn hải sản, chúng ta sẽ đối mặt với khủng hoảng phá sản".
Người ngư dân này không tin vào những đảm bảo của chính phủ Hàn Quốc và Nhật Bản.
“Ngay cả khi tôi ăn hải sản, tôi cũng không tự tin có thể cho con mình ăn cùng”, Lee nói.