Đây là hoạt động nhằm xây dựng một không gian học thuật liên ngành, tạo điều kiện để các vấn đề về nghệ thuật, ký ức bản địa và cộng đồng thiểu số được xem xét trong những đối sánh rộng hơn giữa các nền văn hóa.
Chủ đề của hội thảo quốc tế Khác lần thứ II là "Từ ký ức bản địa đến viễn cảnh toàn cầu Nghệ thuật và cộng đồng thiểu số từ góc nhìn xuyên văn hóa". Trọng tâm của chương trình hướng tới việc mở rộng thảo luận từ tác phẩm đơn lẻ sang toàn bộ hệ sinh thái văn hóa. Các tham luận đặt ký ức bản địa trong quan hệ với bối cảnh toàn cầu, không chỉ dừng ở mô tả hiện tượng mà còn phân tích cách cộng đồng lưu giữ và diễn giải ký ức, cũng như cách những kinh nghiệm ấy đối thoại với các dòng chảy tri thức đương đại.
Trong ngày làm việc đầu tiên tại Đại học Văn Lang (TP Hồ Chí Minh), hội thảo dự kiến tập trung vào các nhóm vấn đề như tự sự về tộc người, sự đa dạng văn hóa trong nghệ thuật, di dân và bản sắc trong bối cảnh hậu thuộc địa, chủ nghĩa sinh thái, không gian bản địa, bảo tồn di sản văn hóa qua nghệ thuật và những hướng tiếp cận mới đối với căn tính thiểu số. Sự phong phú trong nội dung tham luận cùng sự tham gia của nhiều học giả thuộc lĩnh vực khoa học xã hội trong và ngoài nước cho thấy sức bật của nghiên cứu văn hóa liên ngành hiện nay.
Ngày làm việc thứ hai được tổ chức tại Đại học Tây Nguyên (TP Buôn Mê Thuột) với các hoạt động chiếu phim, thảo luận bàn tròn và chương trình thực địa. Việc dành thời lượng cho khảo sát nghệ thuật trong bối cảnh địa phương thể hiện nỗ lực gắn kết lý thuyết với kinh nghiệm bản địa. Phiên trình diễn nghệ thuật tổ chức vào cuối chương trình góp phần hoàn chỉnh mô hình hội thảo kết hợp giữa nghiên cứu thực chứng và thực hành sáng tạo.
Hội thảo quốc tế Khác lần thứ II ghi nhận sự tham gia của nhiều nhà nghiên cứu từ các trường đại học và viện chuyên ngành trong vai trò tổ chức và cố vấn nội dung, tạo nên cơ chế điều phối bảo đảm tính độc lập học thuật. Sự đồng hành của hãng phim Ơ Kìa Hà Nội, với đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp trong vai trò đồng trưởng ban tổ chức, tiếp tục khẳng định tinh thần liên ngành khi điện ảnh tham gia như một phương thức tri nhận văn hóa.
Trước đó, hội thảo khoa học quốc tế “Từ lịch sử của cái Khác Nữ giới và các tác giả nữ trong văn học và điện ảnh Việt Nam”, diễn ra năm 2023, đã đặt nền móng cho chuỗi sự kiện học thuật của Khác. Trong bối cảnh nghiên cứu giới và lý thuyết nữ quyền lan rộng trong đời sống văn hóa nghệ thuật Việt Nam, sự kiện lần thứ nhất thể hiện nỗ lực hệ thống hoá tri thức và xây dựng một diễn đàn độc lập để nhìn lại lịch sử văn học và điện ảnh từ góc độ giới, hướng tiếp cận vốn thiếu vắng những khảo cứu toàn diện.
Giá trị nổi bật của Khác 2023 nằm ở việc hình thành một hệ sinh thái học thuật mới, thúc đẩy quá trình tái trình hiện và tái diễn giải lịch sử nghệ thuật dưới góc nhìn giới. Bằng cách khơi mở những “cách thấy” từng bị khuất lấp, hội thảo đã tạo ra không gian kết nối giữa giới nghiên cứu, nhà văn, nhà làm phim, nhà hoạt động xã hội và sinh viên trong một diễn đàn đối thoại đa chiều và cởi mở. Từ nền tảng này, những kỳ vọng về việc xây dựng tri thức giới trong bối cảnh xuyên văn hóa và toàn cầu hóa trở nên thực tiễn hơn, mở ra một quỹ đạo phát triển dài hạn cho chuỗi hội thảo Khác.
