Tại phiên thảo luận: chứng khoán – kịch bản nào cho VN-INDEX năm 2018 trong khuôn khổ hội thảo “Cơ hội đầu tư - kinh doanh 2018” do Trung tâm Tin tức VTV24 và BizLIVE tổ chức hôm nay, 6/1, ông Phạm Hồng Sơn - Phó Chủ tịch Ủy ban chứng khoán nhà nước cho rằng: Thị trường năm 2017 có mức tăng trưởng tốt không phải là sự đột biến mà là sự tích luỹ. Tăng trưởng này là sự tất yếu. Do năm 2017 tăng trưởng tốt, GDP tăng trưởng tốt, lạm phát kiểm soát được. Mức độ thoái vốn của cổ phần hoá cũng được thực hiện.
“Theo chiến lược phát triển đến 2020, chúng tôi mong muốn giá trị vốn hoá cổ phiếu đạt 70%. Tôi không nghĩ năm 2017 lại vượt 74% nhưng trong những ngày cuối năm đã làm được.
Mức vốn hoá của thị trường chứng khoán và ngân hàng đã dần cân bằng. Năm 2017, tổng mức huy động trên thị trường chứng khoán là gần 250.000 tỷ.
Thoái vốn cổ phần hoá chưa bao giờ chúng ta thực hiện những đợt thoái vốn tạo tiếng vang lớn như vậy. Riêng Sabeco là gần 110.000 tỷ. Như vậy chứng khoán là kênh đầu tư hấp dẫn trong và ngoài nước.
Dòng vốn nước ngoài trong năm 2017 cũng tăng cao. Số lượng tài khoản là gần 20 triệu. Giá trị doanh thu của nhà đầu tư nước ngoài là trên 30 tỷ USD. Nhà đầu tư nước ngoài khi tham gia đã đặt kỳ vọng lớn vào thị trường.
Câu hỏi đặt ra là tăng trưởng có nóng không? Cách đây vài ngày chúng ta đã vượt đỉnh 1000 điểm. Thanh khoản thị trường 5.000- 6000 tỷ phiên, ông Sơn nói.
Ông Nguyễn Sơn - Chủ tịch Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam đồng quan điểm: Những nhà đầu tư, hoạch định chính sách tài chính ngân hàng bảo hiểm ghi nhận năm thành công cả vĩ mô và tài chính. Câu chuyện kịch bản nào cho năm 2018 là vấn đề đáng quan tâm. Ở cương vị xây dựng chính sách cho thị trường, chúng ta rút ngắn chu kỳ thanh toán từ T+3 thành T+2 và có ngắn hơn không. Đây là những câu chuyện nhầ đầu tư quan tâm, là đòn bẩy tài chính giúp nhà đầu tư quay vòng nhanh hơn. Trở lại chu kỳ thanh toán, chuyển từ T+3 và rút ngắn T+2 , đây là nỗ lực lớn từ cơ quan quản lý, đơn vị vận hành thị trường. Ngoài nỗ lực ngành chứng khoán, cần hợp tác từ ngân hàng thanh toán, cân nhắc khi rút ngắn xuống chu kỳ tiếp theo.
Chúng ta được mua chứng khoán khi chúng ta chưa có tiền và được bán chứng khoán khi ta chưa tất toán. Ta có thể sử dụng SBL cho vay từ phía chứng khoán là những ví dụ trong việc chúng tôi sẽ nỗ lực về công nghệ để cuối năm 2018 hoặc đầu 2019 có thể triển khai được.
Tôi cũng xin chia sẻ 1 chút là từ tháng 9 chúng tôi đã cho nhà đầu tư được vay trái phiếu chính phủ từ ngày T+0 và đc tất toán vào ngày T+1.
Ông Nguyễn Đức Hùng Linh - Giám đốc phân tích và tư vấn đầu tư khách hàng cá nhân Công ty chứng khoán SSI chia sẻ: Nhìn xa một chút, chỉ số VN Index vẫn chưa vượt mốc 1300 điểm nên cũng chưa có gì đáng mừng.
Thị trường những năm trước cũng gặp nhiều khủng hoảng, như cuộc khủng hoảng kép trong và ngoài nước năm 2008. Năm 2009 khủng hoảng trong nước nhưng có hỗ trợ lãi suất nên không còn khủng hoảng nữa. Đến năm 2010 khủng hoảng liên quan đến tài khoá.
Giai đoạn 2010- 2015, tăng trưởng thấp, thị trường chứng khoán èo uột. Đến 2017, thị trường lấy lại đà hồi phục và có thể thấy đây là kết quả của một quá trình tích luỹ.
Về nợ xấu, ta không thể xử lý nợ xấu như cách của người Mỹ là cho phá sản. Ta chỉ dùng cách câu giờ, tức là mua nợ xấu và trích lập dự phòng 5 năm, sau 5 năm nợ xấu có thể giải quyết. Như vậy là vào năm 2017 ta đã phải chờ rất lâu để giải quyết những tồn đọng từ năm 2010.
Như vậy những tín hiệu tích cực của thị trường là có nhưng không thể lạc quan quá mức.
Đằng sau con số 1000 điểm có thể thấy đến từ hai nguyên nhân cơ bản:
+ Tăng trưởng kinh tế kéo theo tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp niêm yết, hơn 23% cao nhất trong 10 năm trở lại đây. Giá cổ phiếu tăng là đương nhiên. Nhưng các cổ phiếu đóng góp nhiều nhất cho VN Index như Vinamilk, đóng góp hơn 50 điểm thì lợi nhuận lại chỉ tăng 14%.
+ Tăng trưởng cổ phiếu lớn hơn rất nhiều so với tăng trưởng lợi nhuận. Điều này mang đến việc định giá thị trường tăng. PE tăng lên 19,2 thì Việt Nam không còn là thị trường rẻ so với khu vực. Năm 2017 chúng ta dựa vào rất nhiều dòng tiền nước ngoài nhưng do chúng ta không còn rẻ so với khu vực thì liệu chúng ta còn hấp dẫn không?
Một kỳ vọng khác là kỳ vọng về thoái vốn.
Khi mà kéo giá lên chắc chắn ảnh hưởng VN Index. Có khá nhiều cố phiếu mới niêm yết có đóng góp như Vietjet Air, Vincom Retail… Đặc điểm cổ phiếu này, giống như năm 2016, các cổ phiếu lên sàn với giá mềm, điều này là bản thân thị trường định giá cổ phiếu cao hơn lên sàn, khi lên sàn mềm vậy thì giá tăng, kéo theo VN index tăng lên.
Tôi muốn nói thêm về ngân hàng, sóng ngân hàng là sóng bất kỳ của thị trường, muốn thị trường sóng lớn phải có ngân hàng. Nhiều cổ phiếu ngân hàng tăng mạnh, như BID lợi nhuận không tăng giá tăng mạnh, Viettinbank cũng vậy.
Bóc tách kỹ hơn lợi nhuận ngân hàng, tổng lãi tăng 25% so với năm 2016, tổng chi phí lãi tăng 25%, tổng lợi nhuận lãi thuần tăng 25%. Chi phí dự phòng rủi ro tăng 35%, tăng từ 28,7 nghìn tỷ lên 38 nghìn tỷ. Tăng trưởng lợi nhuận ngành ngân hàng không chủ yếu tăng từ lãi. Sau khi trừ chi phí dự phòng cộng lợi nhuận khác, ngành ngân hàng tăng trưởng lợi nhuận 23%, cao hơn với năm 2016 là tăng 14%.
Lãi suất, chúng ta nói nhiều về giảm lãi suất, nhìn con số này hoàn toàn giảm được.
Nếu chúng ta hạ được lãi suất thì rất tốt. Lãi suất thấp là bạn của chứng khoán, bạn của doanh nghiệp. Lãi suất thấp không chỉ tốt cho ngân hàng mà chứng khoán cũng tốt lên. Nếu giảm lãi suất cho vay, hiệu quả nền kinh tế tăng lên.
Cho rằng cần nhìn sự phát triển của thị trường chứng khoán một cách thận trọng, ông Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia Tài chính Ngân hàng nêu quan điểm: Tôi làm ngân hàng nên luôn đánh giá từ phía rủi ro. TTCK năm nay có một độ tăng tốt nhưng tôi không đồng ý là tăng ổn định bền vững. Tháng 6 và 7 tôi nhớ các chuyên gia cũng ngồi ở đây và dự báo là VN Index có thể tăng lên 800 điểm nhưng không ai dám nói lên 1000 điểm. Vậy mà đột nhiên lên tới hơn 1000 điểm, ai cũng vui mừng nhưng sự rủi ro đã hiện hữu. Tăng đột biến trong 1 Quý, tiền đó ở đâu. Ta phải nghiên cứu, nhà đầu tư nào bỏ tiền vào, khối ngoại bao nhiêu từ quốc gia nào: Nhật hay Hàn hay Mỹ hay đâu? Dòng tiền đó ra vào như nào, họ đến Việt Nam với mong muốn xây dựng hay trục lợi và khi nào thị trường chênh vênh thì rút. Theo tôi ta cần nghiên cứu sâu về vấn đề này và phải thận trọng. Việt Nam đang quá lệ thuộc vào dòng vốn ngoại, hội nhập thì tuyệt vời (xuất siêu, FDI đổ vào nhiều...) nhưng đấy cũng tiềm ẩn rủi ro và có thể gọi là rủi ro tập trung.
Sự tăng đột biến có yếu tố trong nước. Tôi làm ngân hàng thấy tăng trưởng tín dụng trên 19% nhưng tiền đổ vào đâu? Đó là hai lĩnh vực bất động sản và chứng khoán.
Tôi e rằng sự tăng trưởng của VN Index nằm trên thị trường thứ cấp chứ không phải sơ cấp. Tiền này chỉ là các đại gia trao đổi với nhau chứ không đi vào sản xuất.
Tôi cảm tưởng các nhà đầu tư, kể cả nhà đầu tư ngoại họ đầu tư vào thị trường chứng khoán nhưng mang tính cảm tính. Tất nhiên họ là những nhà đầu tư chuyên nghiệp, đưa ra nhiều chỉ số nhưng ta thấy họ đầu tư vào vì cảm giác Việt Nam là thị trường hấp dẫn.
Sau 20 năm chúng ta chưa thấy có một công ty nào xếp hạng doanh nghiệp. Làm sao để khuyến khích Việt Nam có những công ty chấm điểm doanh nghiệp.
Cuối cùng, việc chúng ta lo ngại liệu có bong bóng hay không, tôi không nghĩ có đâu. Thực sự có dòng tiền vào hi vọng ổn định nhưng không loại trừ không ổn định. Ranh giới không ổn định sang bong bóng rất nhanh. Chúng ta cần phải ổn định.
Về dòng vốn ngoại với thị trường chứng khoán Việt Nam, ông Thomas Felix Baden - Quyền Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Quản lý quỹ hợp lực (Unicap) phân tích: Bàn về đầu tư nước ngoài trong việc thoái vốn DNNN, điều này tốt cho nền kinh tế Việt Nam và các doanh nghiệp Việt. Đó là cách tích cực để các doanh nghiệp này xây dựng chiến lược phát triển dài hạn, giúp doanh nghiệp Việt mở rộng đầu tư ra quốc tế. Cổ phần hoá doanh nghiệp là cách mà thị trường Việt Nam mở rộng thu hút vốn nước ngoài. Ở đây không có câu trả lời đúng hay sai. Mà phụ thuộc vào cách nhìn dài hạn, chiến lược đối với công ty đó. Ở đây không có sự can thiệp mang tính chất chính trị nữa. Cách đây 2 năm doanh nghiệp Trung Quốc có tham gia vào cổ phần hoá doanh nghiệp ở Đức. Sau đó họ đã có sự cẩn trọng hơn đối với các nhà đầu tư.
Ông Lê Đức Khánh - Kinh tế trưởng kiêm Giám đốc chiến lược Thị trường- CTCP Chứng khoán Dầu khí (PSI) thông tin: Năm 2017 đến 2018, ta sẽ tiếp tục đón nhận các bom tấn. Quý vị có thể không để ý về ý nghĩa của chỉ số VN Index nhưng chỉ số này bao gồm toàn bộ sức khoẻ của thị trường bao gồm tổng cung cầu, khối lượng mua vào bán ra... Khi chúng ta dự báo VN Index sẽ lên một đỉnh cao mới thì tức là các cổ phiếu đầu ngành sẽ tiếp tục chứng tỏ sức hút của chúng. Năm 2018 có PV Oil, Bình Sơn hay PV Power... đều là những cổ phiếu thu hút sự quan tâm. Trong đó PV Oil hấp dẫn hơn cả, sau đó là Bình Sơn. PV Power thì kém hấp dẫn hơn do đa số nhà đầu tư ngoại muốn mua vào số lượng lớn thì cổ phiếu này khó đáp ứng. Tiếp tục câu chuyện cổ phần hoá và IPO thì sẽ thu hút được các công ty nước ngoài.
“Tôi nghĩ năm nay lượng cung hàng ra thị trường nhiều, bao gồm cả thoái vốn cổ phần hoá, cả doanh nghiệp phát hành. Lượng cầu lớn sẽ có những biến động. Việt Nam là điểm thu hút đầu tư nước ngoài.
Nhìn vào tận gốc rễ, các nhà đầu tư sẽ thấy việc tăng trưởng có những rủi ro. Bản chất của thị trường chứng khoán là thị trường đầu tư trung và dài hạn. Nên nếu nhìn vào đây là cơ hội dài hạn thi chúng ta sẽ thành công”, Ông Phạm Hồng Sơn - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước khẳng định.
