Ngày Nước Thế giới 22/03: Đâu là giải pháp cho các cuộc khủng hoảng nước?

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Nước ngầm chiếm 99% lượng nước ngọt lỏng trên Trái đất. Tuy nhiên, nguồn tài nguyên thiên nhiên này thường không được hiểu rõ, dẫn đến bị định giá thấp, quản lý sai và thậm chí bị lạm dụng. Theo ấn bản mới nhất của Báo cáo Phát triển Nước Thế giới của Liên hợp quốc do UNESCO công bố, tiềm năng của nước ngầm vô cùng to lớn, và các quốc gia cần mau chóng có hành động để quản lý tài nguyên này một cách bền vững. 
Ngày Nước Thế giới 22/03: Đâu là giải pháp cho các cuộc khủng hoảng nước?

Ngày 21/3, thay mặt cho Ủy ban về Nước Liên hiệp quốc UN-Water, tổ chức UNESCO đã công bố ấn bản mới nhất của Báo cáo Phát triển Nước Thế giới của Liên hợp quốc, với tiêu đề “Groundwater: Making the invisible visible” (Nước ngầm: Biến những thứ vô hình trở thành hữu hình) tại lễ khai mạc Diễn đàn Nước Thế giới lần thứ 9 ở Dakar, Senegal. Các tác giả kêu gọi mọi uốc gia cam kết xây dựng các chính sách quản lý và điều hành nước ngầm đầy đủ và hiệu quả nhằm giải quyết các cuộc khủng hoảng nước hiện tại và tương lai trên toàn cầu. Nước ngầm hiện cung cấp một nửa lượng nước được sử dụng cho mục đích sinh hoạt của người dân toàn cầu, bao gồm cả nước uống cho đại đa số dân cư nông thôn, những người không được cung cấp nước thông qua hệ thống cung cấp công hoặc tư nhân, và khoảng 25% của tất cả nước được sử dụng để tưới tiêu.

Trên toàn cầu, lượng nước sử dụng được dự báo sẽ tăng khoảng 1% mỗi năm trong vòng 30 năm tới. Sự phụ thuộc tổng thể của chúng ta vào nước ngầm dự kiến ​​sẽ tăng lên khi nguồn nước mặt ngày càng trở nên hạn chế do biến đổi khí hậu.

Bà Audrey Azoulay, Tổng giám đốc UNESCO nhận định: "Ngày càng có nhiều nguồn nước bị con người làm ô nhiễm, khai thác quá mức và trở nên cạn kiệt, dẫn đến những hậu quả không thể cứu vãn. Chúng ta cần sử dụng một cách thông minh hơn đối với tiềm năng của các nguồn nước ngầm vẫn còn phát triển, bảo vệ chúng khỏi ô nhiễm và khai thác quá mức, nhằm đáp ứng các nhu cầu cơ bản của dân số toàn cầu ngày càng gia tăng, cũng như để giải quyết các cuộc khủng hoảng năng lượng và khí hậu toàn cầu."

Ông GilbertF. Houngbo, Chủ tịch UN-Water và Chủ tịch Quỹ Phát triển Nông nghiệp Quốc tế (IFAD), nhấn mạnh: "Cải thiện cách chúng ta sử dụng và quản lý nước ngầm là một ưu tiên cấp thiết nếu muốn đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) vào năm 2030. Những người ra quyết định phải bắt đầu tính đến tầm quan trọng mà nước ngầm có thể mang đến, giúp đảm bảo khả năng phục hồi của cuộc sống con người, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng trở nên khó lường."

Những lợi ích và cơ hội to lớn về xã hội, kinh tế và môi trường

Theo báo cáo, chất lượng của nước ngầm nói chung được đánh giá tốt, có thể được sử dụng một cách an toàn và hợp túi tiền, mà không yêu cầu mức độ xử lý tiên tiến. Nước ngầm thường là cách tiết kiệm chi phí nhất để cung cấp nguồn nước an toàn cho các làng quê nông thôn.

Ngày Nước Thế giới 22/03: Đâu là giải pháp cho các cuộc khủng hoảng nước? ảnh 1

Một số khu vực nhất định, chẳng hạn như Sahara Châu Phi và Trung Đông, có một lượng đáng kể nguồn cung cấp nước ngầm không thể tái tạo có thể được khai thác để duy trì an ninh nguồn nước. Tuy nhiên, không nên bỏ qua việc cân nhắc cho các thế hệ tương lai và các khía cạnh kinh tế, tài chính và môi trường của việc cạn kiệt nguồn tài nguyên này.

Ở châu Phi cận Sahara, các tầng chứa nước rộng lớn mang lại phần lớn vẫn chưa được khai thác. Chỉ 3% diện tích đất canh tác được trang bị để tưới tiêu và chỉ 5% diện tích đó sử dụng nước ngầm, so với 59% và 57% tương ứng ở Bắc Mỹ và Nam Á.

Như báo cáo chỉ ra, việc tỉ lệ sử dụng thấp này không phải do thiếu nguồn nước ngầm tái tạo (thường dồi dào), mà là do thiếu đầu tư vào cơ sở hạ tầng, thể chế, các chuyên gia được đào tạo và kiến ​​thức về tài nguyên. Sự phát triển của nước ngầm có thể đóng vai trò như một chất xúc tác cho tăng trưởng kinh tế bằng cách tăng diện tích được tưới tiêu, do đó cải thiện năng suất nông nghiệp và sự đa dạng của cây trồng.

Về khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, khả năng của các hệ thống tầng chứa nước để lưu trữ lượng nước dư thừa theo mùa hoặc theo đợt có thể được khai thác để cải thiện nguồn nước ngọt quanh năm, vì tỉ lệ các tầng chứa nước chịu tổn thất do bay hơi thấp hơn đáng kể so với các hồ chứa trên bề mặt. Cân nhắc việc trữ và khai thác nước ngầm như một phần của quy hoạch cấp nước đô thị sẽ tăng thêm tính an toàn và linh hoạt trong các trường hợp thay đổi theo mùa.

Ngày Nước Thế giới 22/03: Đâu là giải pháp cho các cuộc khủng hoảng nước? ảnh 2

Khai phá tiềm năng đầy đủ của nước ngầm - cần phải làm gì?

1. Thu thập dữ liệu

Báo cáo nêu ra vấn đề về việc thiếu dữ liệu nước ngầm và nhấn mạnh rằng việc giám sát nước ngầm thường là một "lĩnh vực bị bỏ quên". Để cải thiện điều này, việc thu thập dữ liệu và thông tin - thường thuộc trách nhiệm của các cơ quan nước ngầm quốc gia (và địa phương), có thể được bổ sung bởi khu vực tư nhân. Đặc biệt, các ngành công nghiệp dầu mỏ, khí đốt và khai thác mỏ đã có rất nhiều dữ liệu, thông tin và kiến ​​thức về thành phần của tầng sâu hơn dưới lòng đất, bao gồm cả các tầng chứa nước. Về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, các công ty tư nhân được khuyến khích chia sẻ những dữ liệu và thông tin này với các chuyên gia trong khu vực công.

2. Tăng cường các quy định về môi trường

Vì ô nhiễm nước ngầm trên thực tế là không thể phục hồi được, nên cần phải tránh hết sức tình trạng này. Tuy nhiên, các nỗ lực thực thi và truy tố những người gây ô nhiễm thường gặp nhiều thách thức do tính chất vô hình của nước ngầm. Việc ngăn ngừa ô nhiễm nước ngầm đòi hỏi phải sử dụng đất phù hợp và các quy định về môi trường thích hợp, đặc biệt là trên các khu vực tái tạo tầng chứa nước. Các chính phủ bắt buộc phải đảm nhận vai trò của như những người giám sát tài nguyên dựa trên các khía cạnh lợi ích chung của nước ngầm để đảm bảo rằng việc tiếp cận - và thu lợi từ - nước ngầm được phân phối một cách công bằng và nguồn tài nguyên đó vẫn có sẵn cho các thế hệ tương lai.

3. Tăng cường nhân lực, vật lực và tài chính

Ở nhiều quốc gia, sự thiếu hụt các chuyên gia về nước ngầm nói chung trong đội ngũ nhân viên của các tổ chức và chính quyền địa phương, quốc gia, cũng như không đủ tài chính và hỗ trợ của các cơ quan hoặc ban ngành về nước ngầm, đã cản trở việc quản lý nước ngầm hiệu quả. Cam kết của các chính phủ trong việc xây dựng, hỗ trợ và duy trì năng lực thể chế liên quan đến nước ngầm là rất quan trọng.

Báo cáo Phát triển Nước Thế giới của Liên hợp quốc (WWDR), ấn phẩm hàng đầu của UN-Water về các vấn đề nước và vệ sinh, tập trung vào những chủ đề khác nhau theo từng năm. Báo cáo do UNESCO (thay mặt cho UN-Water) công bố và việc sản xuất báo cáo này được điều phối bởi Chương trình Đánh giá Nước Thế giới của UNESCO. Báo cáo đưa ra cái nhìn sâu sắc về các xu hướng chính liên quan đến nhà nước, sử dụng/quản lý nước ngọt và vệ sinh, dựa trên công việc của các thành viên và đối tác của UN-Water. Được triển khai cùng với Ngày Nước Thế giới 22/03, báo cáo cung cấp cho những người ra quyết định kiến ​​thức và công cụ để xây dựng và thực hiện các chính sách nước bền vững. Đồng thời, báo cáo cũng cung cấp các ví dụ thực tiễn tốt nhất và các phân tích chuyên sâu để kích thích các ý tưởng và hành động nhằm quản lý tốt hơn trong lĩnh vực nước và nhiều hơn nữa.

Theo UNESCO
Nguy cơ hình thành bão số 8 trên biển Đông
Nguy cơ hình thành bão số 8 trên biển Đông
(Ngày Nay) - Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, sau bão Yingxing, biển Đông tiếp tục có những diễn biến thời tiết phức tạp khi xuất hiện một cơn bão mới có tên quốc tế là TORAJI, đang hoạt động trên vùng biển phía Đông đảo Lu Dông (Philippines), cơn bão mới có thể mang theo mưa to và gió mạnh, khiến người dân vùng ven biển cần chú ý cập nhật thông tin và chuẩn bị sẵn sàng các biện pháp ứng phó phù hợp.
Chủ tịch nước Lương Cường thăm Đại sứ quán và cộng đồng người Việt Nam tại Chile
Chủ tịch nước Lương Cường thăm Đại sứ quán và cộng đồng người Việt Nam tại Chile
(Ngày Nay) - Nhân dịp thăm chính thức Cộng hoà Chile, tối 9/11 theo giờ địa phương, tại thủ đô Santiago de Chile, Chủ tịch nước Lương Cường và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tới thăm, nói chuyện với cán bộ, nhân viên Đại sứ quán và đại diện cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống, làm việc và học tập tại Chile.
Bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Mexico
Bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Mexico
(Ngày Nay) - Viện Thống kê và Địa lý Quốc gia Mexico (Inegi) hôm 9/11 (giờ địa phương) cho biết nước này ghi nhận gần 800.000 trường hợp tử vong trong năm 2023, trong đó 89,5% là do các vấn đề liên quan đến sức khỏe và phần lớn mắc các bệnh tim mạch với hơn 189.000 ca.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 10/2024, thảo luận nhiều nội dung quan trọng - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Thủ tướng: Tháo gỡ được điểm nghẽn thể chế, tăng trưởng GDP có thể đạt 2 con số trong những thập kỷ tới
(Ngày Nay) - Kết luận phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 10, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu phấn đấu đạt và vượt toàn bộ 15/15 chỉ tiêu của cả năm 2024, trong đó tốc độ tăng GDP quý IV khoảng 7,4-7,6%, cả năm đạt trên 7%; đồng thời nhấn mạnh, nếu tháo gỡ được điểm nghẽn về thể chế, tăng trưởng GDP có thể đạt mức 2 con số mỗi năm trong những thập kỷ tới.
Ảnh minh hoạ.
Căng thẳng Hàn - Triều tiếp tục leo thang
(Ngày Nay) - Quân đội Hàn Quốc ngày 9/11 cho biết Triều Tiên đã tiến hành các cuộc tấn công gây nhiễu hệ thống định vị toàn cầu (GPS), ảnh hưởng đến một số tàu thuyền và hàng chục máy bay dân dụng.
Hồ Hoàn Kiếm là một mô hình không gian độc đáo mang bản sắc của Hà Nội cần được phát huy, nhân rộng ở những quy mô phù hợp. Ảnh: VGP/Thùy Chi.
Phát huy nguồn tài nguyên kiến trúc, không gian mặt nước của Thủ đô
(Ngày Nay) - Phát huy nguồn tài nguyên kiến trúc, không gian mặt nước cùng với bề dày văn hóa đô thị hàng nghìn năm của Hà Nội sẽ giúp cho Hà Nội trở thành một đô thị phát triển mang bản sắc độc đáo, thận trọng, bền vững để đối diện những thử thách lớn lao trong kỷ nguyên biến đổi khí hậu.