Các địa phương đẩy mạnh xây dựng NƠXH
Theo báo cáo của Sở Xây dựng TP.HCM, trong năm 2025 có 4 dự án dự kiến hoàn thành và đưa vào sử dụng với tổng cộng gần 2.900 căn NƠXH. Các dự án này gồm Khu nhà ở xã hội - khu nhà ở thương mại tại khu đất Chợ Bình Phú cũ (Quận 6), dự án nhà ở xã hội tại số 324 Lý Thường Kiệt (Quận 10), Khu dân cư phường Long Trường (TP.Thủ Đức) và dự án nhà lưu trú công nhân tại tại cụm Công nghiệp tại phường Thạnh Mỹ Lợi (TP.Thủ Đức). Ngoài ra, có 8 dự án NƠXH khác với tổng số khoảng 8.000 căn dự kiến sẽ được triển khai trong năm 2025 tại TP.HCM.
 |
| Một dự án về nhà ở xã hội do tư nhân đầu tư tại tỉnh Bình Dương. |
Tại tỉnh Bình Dương vào đầu năm, UBND tỉnh công bố 9 dự án NƠXH đủ điều kiện mở bán trên địa bàn với tổng diện tích khoảng 80 ha với gần 14.800 căn hộ, các dự án này hầu hết đã triển khai xây dựng, một số dự án chuẩn bị bàn giao trong năm 2025.
Ngoài ra, trong 6 tháng đầu năm, tại tỉnh Bình Dương động thổ xây mới 2 dự án NƠXH là K-Home New City tại TP mới Bình Dương do Công ty Kim Oanh làm chủ đầu tư và Dự án nhà ở xã hội Phúc Đạt Tân Uyên của Công ty Phúc Đạt. Dự kiến trong năm 2025, Kim Oanh Group cũng triển khai thêm dự án nhà ở xã hội tại TP.Dĩ An quy mô khoảng 8 ha, gồm 6.000 căn NƠXH.
Theo báo cáo của Sở Xây dựng Bà Rịa – Vũng Tàu, tại thời điểm tháng 6/2025, 4 dự án nhà ở xã hội với quy mô 5.172 căn sàn đang được triển khai xây dựng, dự kiến sẽ hoàn thành, đưa vào sử dụng trước năm 2027.
Theo Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai, năm 2025, trên địa bàn tỉnh có kế hoạch thực hiện gần 10.000 căn NƠXH (bao gồm hơn 1.000 căn đang xây, gần 8.800 căn khởi công mới). Bên cạnh đó, nếu tháo gỡ được điểm nghẽn về công tác đấu thầu lựa chọn nhà đầu, có thể khởi công 7 dự án với quy mô khoảng 8.000 căn. Tại tỉnh Long An, dự kiến trong năm 2025 sẽ khởi công 20 dự án NƠXH với tổng diện tích hơn 126 ha, quy mô hơn 32.000 căn.
Còn nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi
Trong vai một khách hàng có nhu cầu vay mua NƠXH tại Bình Dương, phóng viên được Ngân hàng Agribank và Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) chi nhánh TP. Thuận An tư vấn về thủ tục và các bước cần chuẩn bị trước khi tiếp cận nguồn vay ưu đãi. Ghi nhận từ nhân viên của NHCSXH, để có thể sở hữu một căn NƠXH tại Bình Dương, người mua phải vượt qua ít nhất hai vòng xét duyệt đầy cam go.
 |
Người dân và doanh nghiệp vẫn gặp khó trong việc tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi. |
Đầu tiên, Sở Xây dựng sẽ thẩm định điều kiện mua nhà ở xã hội của người dân. Đây là bước sàng lọc quan trọng để xác định người mua có thuộc đối tượng được hưởng chính sách NƠXH hay không, dựa trên các tiêu chí như mức thu nhập, đối tượng ưu tiên (công nhân khu công nghiệp, người có thu nhập thấp, gia đình chính sách…). Chỉ khi được Sở Xây dựng chấp thuận, người mua mới có đủ điều kiện để tiếp tục các thủ tục tiếp theo.
Ngay cả khi đã được Sở Xây dựng thông qua, ngân hàng vẫn có những tiêu chí riêng để đánh giá và quyết định cho vay vốn. Quá trình này thường bắt đầu bằng việc người mua phải tự tìm kiếm thông tin về các dự án NƠXH đang triển khai – một việc không hề dễ dàng khi thông tin về phân khúc này thường không được quảng bá rộng rãi như nhà ở thương mại.
NHCSXH áp dụng mức lãi suất cố định 6.6%/năm trong suốt thời hạn vay 25 năm, mức lãi suất này một ưu điểm lớn, giúp người vay ổn định tài chính và không phải lo lắng về biến động lãi suất thị trường. Đặc biệt, theo chia sẻ từ cán bộ tín dụng, NHCSXH không kiểm tra lịch sử tín dụng (CIC) của khách hàng, tạo cơ hội cho những người có vướng mắc về tín dụng trong quá khứ.
Trong khi NHCSXH được xem là "phao cứu sinh" cho người lao động thu nhập thấp có nhu cầu mua NƠXH, chính sách cho vay của Agribank lại tỏ ra khá “hờ hững”. Đại diện phòng tín dụng Agribank chi nhánh Thuận An cho biết, ngân hàng này gần như không triển khai các gói vay trực tiếp cho người mua NƠXH, trừ khi có sự liên kết với chủ đầu tư dự án.
Agribank chỉ xem xét cho vay đối với những căn nhà đã hoàn thiện pháp lý, tức đã có sổ hồng hoặc sổ đỏ. Điều này đồng nghĩa với việc, phần lớn người mua NOXH tại các dự án đang trong giai đoạn triển khai hoặc mới hoàn thành nhưng chưa có sổ sẽ rất khó tiếp cận nguồn vốn từ Agribank.
Ngày 29/5/2025 vừa qua, Quốc hội thông qua Nghị quyết 201/2025/QH15 (Nghị quyết 201) về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội, tháo gỡ nhiều vướng mắc thực tiễn trong quá trình triển khai NƠXH.
Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết, khó khăn hiện nay là làm sao cho chủ đầu tư được vay ưu đãi. Hiện nay chủ đầu tư chưa được vay ưu đãi tại Ngân hàng Chính sách xã hội mà Nghị quyết 201 chưa điều chỉnh được, Luật Nhà ở thì cho vay nhưng chưa thực thi được. Cuối cùng là làm sao để người mua NƠXH được vay với lãi suất ưu đãi 4,8% như trước đây chứ mức lãi suất 6,6% hiện nay là quá cao, tạo áp lực tài chính không nhỏ cho người lao động có thu nhập thấp.
Bà Đặng Thị Kim Oanh, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Kim Oanh Group, đơn vị đang phát triển dự án NƠXH K-Home New City (Bình Dương) cho biết, quá trình hoàn thiện pháp lý cho các dự án NƠXH hiện nay vẫn mất nhiều thời gian, đặc biệt ở các khâu xét duyệt chủ trương đầu tư, cấp phép xây dựng, thẩm định giá bán và xét duyệt đối tượng được mua nhà.
“Một trong những trở ngại lớn nhất của cả người mua nhà và doanh nghiệp là tiếp cận vốn. Vì vậy, nên nới điều kiện vay, hạ lãi suất, tăng hạn mức và thời hạn vay để người lao động thực sự có thể mua được nhà. Đối với doanh nghiệp cũng cần có gói tín dụng riêng ưu đãi tương tự gói phục hồi kinh tế, giúp giảm áp lực vốn, từ đó đảm bảo chất lượng và tiến độ công trình”, bà Kim Oanh cho biết.
 |
Tiếp cận thông tin để mua nhà ở xã hội với người lao động thực tế chưa hề dễ dàng. |
Người mua gặp khó vì thiếu thông tin về NƠXH
Theo ghi nhận, thông tin về các dự án NƠXH mới thường không được công bố một cách rộng rãi và minh bạch, khiến người mua gặp nhiều khó khăn trong quá trình tìm kiếm thông tin. Do nguồn cung và thông tin hạn chế nên khi có dự án NƠXH mới, người mua thường phải cạnh tranh khốc liệt, chỉ cần biết thông tin chậm hơn là dự án đã có người mua hết.
Đơn cử như dự án NƠXH Khu tái định cư Việt Sin (TP.Thuận An), mới được cho phép mở bán đầu năm 2025, quy mô 1.867 căn hộ với mức giá bán khá rẻ, từ 15 triệu đến 17 triệu đồng/m². Nhưng nhân viên kinh doanh tại đây cho biết, hiện nay chỉ còn 18 khách hàng đăng ký được phê duyệt là hết hàng, cho thấy sự cạnh tranh khốc liệt để sở hữu một căn NƠXH.
Một nhân viên của Becamex TDC khẳng định do là đơn vị nhà nước, họ không nhận giữ chỗ thiện chí trước khi có giấy phép mở bán chính thức. Để có cơ hội tiếp cận sớm hơn, theo tư vấn, người mua có thể tìm đến các sàn giao dịch bất động sản bên ngoài, nơi có thể nhận giữ chỗ thiện chí. Tuy nhiên, thông tin về các sàn này và độ tin cậy của họ vẫn là một ẩn số đối với nhiều người.
Trong khi đó, các dự án NƠXH do các doanh nghiệp tư nhân xây dựng thường được chào bán, quảng cáo rộng rãi nên khách hàng dễ tiếp cận hơn. Tuy nhiên, các dự án này thường có điểm hạn chế là giá bán cao hơn so với các dự án NƠXH do đơn vị Nhà nước triển khai.
Ngoài việc nới lỏng chính sách về xây dựng NƠXH, cơ quan chức năng cũng cần thường xuyên kiểm tra, giám sát hoạt động xây dựng, kinh doanh tại các dự án NƠXH để tránh xảy ra sai phạm và đảm bảo việc NƠXH được bán, cho thuê đúng đối tượng. Trong năm 2025, qua công tác kiểm tra của cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều sai phạm tại một số dự án NƠXH tại các địa phương.
Vào tháng 4/2025, cơ quan chức năng tỉnh Đồng Nai kiểm tra 4 block chung cư nhà ở xã hội phường Quang Vinh (A1, A2, B1, B2) phát hiện 23 căn sử dụng không đúng đối tượng, 270 trường hợp vắng, 17 căn hộ để trống. Tại dự án trên còn xảy ra tình trạng lấn chiếm hành lang, cơi nới không gian sử dụng chung, chưa đảm bảo về phòng cháy, chữa cháy. Hay như dự án nhà ở xã hội của Công ty Hoàng Quân Mê Kông tại tỉnh Vĩnh Long để xảy ra nhiều sai phạm trong xây dựng, mở bán trái quy định, bán nhà không đúng đối tượng, thế chấp dự án sai quy định,...
