Phở cá
Phở cá là một trong những món ăn ngon, hấp dẫn từ cách chế biến đến mùi vị của người miền Tây. Không giống món phở của người Trung hay Bắc, điểm nhấn của món này nằm ở phần thịt cá. Thịt cá là loại cá lóc được luộc qua, gỡ lấy thịt, tách thành từng miếng nhỏ cỡ ngón tay, đem chiên vàng hai mặt.
Người nấu sẽ khuấy hỗn hợp gồm nước mắm, muối, đường, bột ngọt, ngũ vị hương rồi cho cá vào ướp, sau đó đem nấu trên lửa nhỏ. Khi thấy gia vị thấm đều, phần thịt cá khô lại là được.
Với những du khách từng một lần ghé qua
vùng sông nước miền Tây không ai không nhớ đến món phở cá thơm lừng với sợi phở dai, vị thanh ngọt tự nhiên.
Bánh canh vịt
Món bánh canh vịt của người dân miền Tây đã chinh phục bao thực khách với hương vị vô cùng đặc biệt. Có nguồn gốc từ vùng đất Tiền Giang, bánh canh vịt chỉ đơn giản với sợi bánh canh to, thịt vịt thái lát cùng nước dùng trong vắt.
Đơn giản là thế, nhưng chỉ khi thưởng thức, thực khách mới có thể cảm nhận được hết cái vị thanh ngọt của nước dùng, thịt vịt mềm ngọt đậm đà rất vừa miệng: đó chính là hai yếu tố cộng hưởng một cách hài hòa giữa hương và vị đem đến sự hấp dẫn cho món ăn.
Gỏi củ hủ dừa
Nhắc đến miền tây, chúng ta sẽ nhớ đến những món ăn ngon lạ từ dừa và món gỏi củ hủ dừa - là một trong nhưng món ăn tinh thần không thể thiếu. Với nguyên liệu chính là củ hủ dừa, tôm sú, thịt heo, chả lụa đã tạo nên món gỏi có hương vị thơm ngon lạ miệng.
Được ăn kèm với mắm nêm và bánh phồng tôm, gỏi củ hủ dừa là món ăn không thể thiếu trong các bữa ăn cũng như là món quà đặc biệt dành cho các du khách khi đến thăm vùng sông nước này.
Hủ tiếu
Hủ tiếu là món ăn của người Hoa du nhập vào miền Tây và nhanh chóng trở thành món ăn nổi tiếng. Các thương hiệu của hủ tiếu miền Tây có thể kể đến là hủ tiếu Mỹ Tho, hủ tiếu Nam Vang và hủ tiếu Sa Đéc.
Mỗi loại hủ tiếu mang đến những hương vị khác nhau, cách thưởng thức khác nhau. Tuy nhiên đều cùng chung một điểm và đều thu hút người dùng với sợi hủ tiếu dai mềm, nước dùng trong vắt, nguyên liệu đi cùng phong phú (tôm, thịt, lòng heo...), chén sa tế cay nồng cùng các loại rau sống tươi như xà lách, cải cúc, hẹ, giá tươi.
Bún mắm
Bún mắm là món ăn được biến tấu từ món mắm kho, một trong những món ăn đặc trưng lâu đời của người dân Nam Bộ. Mắm kho được dùng chung với cơm và khi gia giảm thêm nước dùng, bún tươi, món mắm kho ấy trở thành bún mắm.
Món ăn này được chế biến khá đơn giản, con mắm linh hay bò hóc được nấu rã ra cùng nước sôi, sau đó lọc bỏ xương, nấu chung với thịt ba chỉ heo xắt mỏng, tôm tươi, mực heo quay, nêm nếm vừa ăn. Rau ăn cùng bún mắm khá phong phú với cọng bông súng, rau đắng, bắp chuối, rau muống, kèo nèo, giá, rau nhút...
Lẩu mắm
Lẩu mắm có chung một loại mắm và có cách chế biến tương tự như bún mắm nhưng lẩu mắm là món ăn có ý nghĩa gắn kết - dành cho nhiều người nên nguyên liệu và thành phần của món ăn cũng phong phú hơn. Với "phần thịt" gồm thịt heo, tôm, mực, các loại cá như: cá lóc, cá kèo, cá bông lau... Phần rau gồm các loại rau vùng miệt vườn như: bông súng, kèo nèo, bắp chuối, cải xanh, rau đắng, cà tím, rau nhút, bông bí...
Bánh tằm bì
Bánh tằm bì đơn giản và dân dã với những sợi bánh mềm, dẻo được làm bằng bột gạo, bì thái sợi, thịt heo xắt mỏng, ít rau thơm, dưa leo, giá sống và nước cốt dừa nhưng lại có sức hấp dẫn khó cưỡng đối với nhiều người. Điều này đến từ những sợi bánh thơm mềm được làm từ gạo mới và trải qua nhiều công đoại cầu kỳ. Phần bì giòn bùi, thịt heo nướng thơm ngon, nước cốt dừa béo đậm nhưng không ngấy, đậu phộng giòn tan, rau thơm quấn quýt.
Bánh xèo miền Tây
Bánh xèo miền Tây thường được tráng trong chảo lớn và có nhân phong phú với thịt heo, tôm, mực, nấm rơm... Nước chấm đóng vai trò quan trọng với vị chua ngọt được làm từ nước mắm ngon, pha với chanh, ớt, tỏi, đường... Bánh thường ăn kèm với rau xà lách, cải bẹ canh, húng quế, húng thơm..
Bánh xèo mê hoặc thực khách với cảm giác đủ vị của miếng bánh xèo giòn tan, thơm lừng, rau sống tươi ngon, nước mắm chua, cay, mặn nhẹ. Ăn đến no chứ không ngán.
Bánh pía
Bánh pía sầu riêng có gốc ở Sóc Trăng được làm từ bột mì, đậu xanh hoặc khoai môn, sầu riêng, mỡ heo, lòng đỏ trứng vịt muối nhưng đã chiếm được sự mếm mộ của nhiều người, nhất là du khách.
Bánh pía Sóc Trăng không quá ngọt và không quá béo, có thể ăn lai rai không biết ngán. Những người khách phương xa đến đây, khi về ai cũng mua một ít bánh làm quà cho người ở nhà. Chiếc bánh nhỏ bé nhưng ẩn trong đó là hương thơm đậm đà của vùng đất Nam Bộ. Có thể gọi bánh pía là một món ngon miền Tây "được lòng" du khách nhất.
Cháo cá lóc
Cháo cá lóc ở miền Tây thường được chia làm hai loại là cháo cá lóc rau đắng hoặc cháo cá lóc rau mồng tơi. Nguyên liệu chính của món này là cá lóc đồng. Cá lóc đồng sau khi làm sạch, đem luộc chín, lột da và lấy hết xương, thịt cá trắng tinh được xếp gọn gàng trên đĩa. Tùy sở thích mà người ta có thể ăn kèm món này với nấm rơm, thêm rau đắng hoặc rau mồng tơi, cải xanh. Trong những ngày nắng nóng, cháo cá lóc không chỉ là món ăn ngon miệng mà còn có tác dụng giải nhiệt rất tốt.
Cơm tấm miền Tây
Không chỉ có món cơm tấm sườn bì như ở Sài Gòn. Nếu có dịp đến An Giang, du khách sẽ được nếm thử món cơm tấm Long Xuyên vừa ngon vừa lạ miệng. Không giữ nguyên miếng sườn to bản, sườn ở đây được thái thành từng lát mỏng, nhỏ vừa miệng.
Ngoài thịt, đĩa cơm tấm ở đây còn có trứng kho thái thành từng lát mỏng giúp người ăn không bị ngấy. Ngoài ra, còn có bì, một ít mỡ hành, dưa chua thường làm bằng rau muống, cải, dưa leo... Ăn kèm là nước mắm pha hơi sánh (nước mắm nấu với đường theo một tỷ lệ nhất định cho đến khi đường tan hết là được) có vị cay nhẹ, đậm đà, ngon miệng.
Các món bánh canh
Danh sách của món ăn này khá phong phú với nhiều loại như: Bánh canh giò heo, bò viên, cua, ghẹ, tôm nước cốt dừa... Chính nhờ sự phong phú đó mà món ăn này trở nên quen thuộc đời sống ẩm thực của người miền Tây.
Sợi bánh canh thường được làm từ bột gạo hoặc bột mì. Nước dùng của món ăn này thường nấu sánh, hơi sền sệt có vị đậm đà. Bánh canh là món rất dễ ăn nên người dân miền Tây có thể ăn vào bất cứ thời điểm nào trong ngày.
Lẩu cua đồng
Trong thời tiết nắng nóng như hiện nay thì món lẩu cua đồng thích hợp nhất cho du khách trên bước đường khám phá miền Tây của mình. Món ăn là sự kết hợp giữa vị nồng của cua đồng, vị thơm của hành hoa chưng gạch cua, nước dùng có màu nâu đậm được điểm xuyết thêm màu đỏ của cà chua, xanh non của hành lá, thoang thoảng hương thơm của ngò rí. Tùy vào từng địa phương mà món lẩu được kết hợp với các nguyên liệu khác như tôm, ghẹ, mực, cá bống mú, chả cá... các loại rau vườn như đọt nhãn lồng, rau trai, bông bí, rau mồng tơi, nấm... Ăn kèm với lẩu có thể là bún tươi hoặc mì đều thích hợp.
Lẩu cá linh bông điên điển
Đây là món ăn phổ biến vào mùa nước nổi (khoảng từ tháng 8 đến tháng 11 hằng năm). Để làm món ăn này, người ta chọn những con cá linh còn tươi rói, béo tròn, làm sạch mang, móc bỏ ruột, rửa lại bằng nước rồi để ráo. Bông điên điển chọn loại còn tươi, chưa bung cánh, khi ăn vừa giòn vừa có hương thơm nhẹ. Tùy theo từng vùng mà nước dùng của món lẩu này được nấu bằng nhiều cách khác nhau. Có người ninh xương heo, xương cá để lấy vị ngọt, nhưng cũng có nơi nấu bằng nước dừa tươi để nước lẩu vừa trong vừa có vị ngọt thanh dễ chịu.
Là món ăn hương đồng gió nội nhưng lẩu cá linh bông điên điển chinh phục người ăn ngay từ màu sắc, hương thơm thoang thoảng cùng vị chua thanh của nước dùng, bên cạnh đó là thịt cá béo ngọt ăn kèm nước mắm nguyên chất, càng làm cho món lẩu này trở nên đậm đà.
Rắn
Miền Tây là nơi trú ngụ của nhiều loài rắn và mùa lũ là lúc người dân nơi đây săn bắt được nhiều nhất.
Khi nước lũ tràn về, tổ rắn bị ngập nước. Chúng trôi theo dòng nước và được thợ săn đón lõng rồi dùng vợt để bắt.
Món ăn từ rắn rất phong phú và hầu như món nào cũng ngon. Phổ biến nhất phải kể đến rắn nấu cháo đậu xanh, xào sả ớt, nướng trui, hầm xả, lẩu rắn, gỏi rắn…
Đặc sản miền Tây không chỉ phong phú mà cả cách chế biến cũng rất điệu nghệ. Nhiều người làm khô rắn để dành ăn dần hay đãi khách quý gần xa.
Rắn mối
Rắn mối có nhiều nhất ở miền Tây và xuất hiện quanh năm.
Sơ chế rắn mối bằng cách làm sạch sau đó nhúng vào nước sôi và cạo sạch vảy. Chặt bỏ hết phần đầu, chân và bỏ ruột, tuyệt nhiên không được bỏ đuôi vì đây là phần ngon và bổ nhất.
Sau đó, rắn mối được chiên giòn nguyên con và ăn với mắm ớt rất ngon. Ngoài chiên rắn mối còn nhiều cách chế biến khác như xào sả ớt hay nướng.
Đuông dừa
Đuông dừa là một loài ấu trùng của bọ cánh cứng. Loài này thường chọn những cây dừa to khỏe để đẻ trứng, nở thành ấu và ăn phần lõi non của cây dừa để lớn dần.
Đây là một trong những đặc sản quý của người sành ẩm thực. Tuy ngon nhưng không phải ai cũng dám thử vì nhìn hình dáng lúc đầu nhiều người vẫn tưởng đó là loài sâu hơn là một món đặc sản.
Đuông dừa được biến tấu thành nhiều món hấp dẫn. Dễ chế biến và được nhiều người ưa thích là đuông dừa sống ăn kèm với nước mắm ớt.
Dơi
Thịt dơi được xem là món ăn khó chế biến, từ công đoạn săn bắt đến khâu sơ chế thành món ăn.
Dơi sau khi bắt được lột da, rút hết bộ ruột sau đó chế biến thành món nhắm rượu như khìa nước dừa, trộn gỏi bắp cải hoặc cuốn bánh tráng.
Đặc biệt khi sơ chế dơi không được rửa qua nước, nếu không thịt sẽ mất đi hương vị thơm ngọt vốn có.
Thịt dơi được xem là ngon nhất khi đem nấu cháo với đậu xanh vừa mát, vừa bổ và tăng cường sinh lực.
Chuột
Những cánh đồng trù phú, bát ngát ở miền Tây thích hợp cho các loài chuột đồng sinh sôi và phát triển.
Tuy là loài động vật phá hoại mùa màng nhưng chuột cũng là món đặc sản khiến nhiều người mê mẩn.
Nhìn dáng vẻ bè ngoài nhiều người cũng e dè thưởng thức, nhưng khi đã một lần nếm qua những món ăn chế biến từ chuột đồng không ít người sẽ tặc lưỡi vị mùi thơm ngon có một không hai này.
Thịt chuột đồng được chế biến thành nhiều món đặc trưng, thơm ngon và ngọt thịt nhất vẫn là chuột nướng trui ngay ngoài đồng, lột da xé miếng chấm muối ớt hay muối tiêu chanh.
Nhiều người còn biến tấu thêm nhiều món độc đáo khác như chuột hấp chanh, chuột nấu cơm mẻ, chuột xào lăn, quay lu hay khìa nước dừa…
Chuột đồng đã trở thành thương hiệu độc đáo của người miền Tây khi đã có mặt tại các nhà hàng, quán ăn sang trọng khắp ở Sài Gòn.