Thành Cát Tư Hãn và 10 chiến dịch chinh phạt đỉnh cao

Tư tưởng quân sự linh hoạt và nghệ thuật tác chiến cao siêu của Thành Cát Tư Hãn Thiết Mộc Chân được thể hiện trong 10 chiến dịch kinh điển trên con đường hợp nhất các bộ lạc ở Trung Á, dựng nên đế quốc Mông Cổ rộng lớn, hùng mạnh.
Thành Cát Tư Hãn và 10 chiến dịch chinh phạt đỉnh cao
Thành Cát Tư Hãn và 10 chiến dịch chinh phạt đỉnh cao - anh 1

Chân dung Thành Cát Tư Hãn Thiết Mộc Chân - người sáng lập đế quốc Mông Cổ.

1. Trận Dã Hồ Lãnh - Tập trung ưu thế binh lực, đột phá vào một điểm

Thành Cát Tư Hãn Thiết Mộc Chân (1162-1227) - người sáng lập ra đế quốc Mông Cổ, nhà lãnh đạo lỗi lạc quan trọng bậc nhất của lịch sử thế giới.

Năm 1211, Thành Cát Tư Hãn đưa quân tấn công vùng Dã Hồ Lãnh (nước Kim).

Hoàn Nhan Thừa Dụ - chủ soái quân sự của nhà Kim rải binh lực khắp nơi ở Dã Hồ, còn ông ta ngồi trấn ở giữa vì cậy mình có lợi thế phòng ngự quân sự là địa thế núi non hiểm trở và có Trường Thành che chắn bảo vệ, nhưng việc rải quân khiến binh lực bị phân tán.

Mộc Hoa Lê - một trong tứ kiệt dưới trướng Thành Cát Tư Hãn dẫn đội quân cảm tử xung phong đi đầu.

Thành Cát Tư Hãn dùng chiến thuật tập trung đột phá, dồn toàn bộ lực lượng đánh thẳng vào đại bản doanh của Hoàn Nhan. Trước thế tấn công mạnh như vũ bão, Hoàn Nhan biết mình bố trận thất sách, nhưng đã không kịp liên lạc điều động quân.

Thành Cát Tư Hãn và 10 chiến dịch chinh phạt đỉnh cao - anh 2

Thành Cát Tư Hãn - nhà lãnh đạo lỗi lạc quan trọng bậc nhất của lịch sử thế giới.

2. Trận chiến thành Ngột Lạt Hải - Tâm lý chiến, giành thắng lợi lớn nhất bằng cái giá nhỏ nhất

Ông điều động 20 quan thiên hộ và đội cận vệ đặc biệt của mình huấn luyện quân đội tấn công thành Ngột Lạt Hải, đồng thời phái các tổ trinh sát nhỏ tách khỏi quân chủ lực vài chục dặm đi thu thập tin tức tình báo.

Sau một tháng, đội quân của ông như thần binh thiên tướng, áp sát thành Ngột Lạt Hải (nước Tây Hạ). Nhưng trước đó, ông đã thả một người chăn dê người Tây Hạ chạy được vào thành tung tin: Sau khi công phá được thành, quân của Thành Cát Tư Hãn sẽ giết chết tất cả những người ngoan cố bảo vệ thành trì không chịu đầu hàng.

Người ta cho rằng ông đã giữ được nhiều sinh mạng nhờ áp dụng chiến thuật "đánh vào lòng người" và sự hăm dọa đối với kẻ thù.

3. Trận đánh đầu tiên với Ma Kha Mạt - Chớp nhoáng, đột ngột

Vua Ma Kha Mạt (Ba Tư) đích thân chỉ huy trung quân là cánh quân chủ lực, con trai ông ta Trát Lan Đinh chỉ huy cánh hữu khá mạnh không thể xem thường. Danh tướng Tốc Bất Đài của Thành Cát Tư Hãn nhận thấy chỉ có quân cánh tả lực lượng yếu nhất, có thể tấn công được.

Kèn hiệu lệnh vừa vang lên, Tốc Bất Đài dẫn quân đánh thẳng vào trung quân, thu hút sự chú ý của Ma Kha Mạt, Thành Cát Tư Hãn thống lĩnh quân chủ lực phát huy khả năng tốc chiến của kỵ binh Mông Cổ, tấn công bất ngờ vào cánh tả khiến chúng lập tức tan rã, Ma Kha Mạt vội chia quân đi cứu cánh tả, trúng ý Tốc Bất Đài. Sau khi quân chủ lực đánh vào cánh tả, lại vòng về sau lưng, tấn công thọc mạnh vào trung quân của Ma Kha Mạt. Khiến đội quân này rối loạn, nhà vua phải bỏ chạy về chỗ con trai.

4. Công chiếm Cư Dung Quan – Nhử địch

Triết Biệt – một vị đại tướng của Thành Cát Tư Hãn dẫn quân tìm cách dụ địch ra khỏi quan ải. Hoàn Nhan Phúc Hưng (tướng nhà Kim) ngạo mạn, xốc nổi, không đầu óc.

Thấy quân Triết Biệt ném binh khí, bỏ ngựa, “tháo chạy” về phía đông, thì “sĩ khí” sục sôi muôn trượng liền hạ lệnh “Xuất quan!”.

Đúng vào lúc ông ta dương dương tự đắc, đột nhiên nghe thấy tiếng vó ngựa hí vang, tiếng chim muông tan tác, bất thình lình, từ trên sườn núi xuất hiện quân Mông Cổ, Hoàn Nhan hoảng loạn, bỏ cả ngựa chạy. Đội quân của Triết Biệt dễ dàng tiêu diệt quá nửa quân Kim.

5. Trận chiến ở Sa Đà – Chiến thuật diệt kẻ cầm đầu, triệt tiêu sĩ khí của đối thủ

Đây là trận quần hùng tranh bá trên vùng thảo nguyên Mông Cổ. Khi ấy, thực lực của Thiết Mộc Chân kém xa so với Vương Hãn và Trát Mộc Hợp.

Vương Hãn dốc toàn bộ lực lượng kéo đến, mũi tiến công chia thành 4 thê đội, từng thê đội lần lượt ra trận, sau khi ép sát địch vào một địa điểm, trung quân sẽ phân thành 4 lộ bao vây 4 hướng, tiêu diệt địch.

Thiết Mộc Chân quyết định dốc toàn lực ngăn chặn thê đội 1 và 2, tấn công thê đội 3. Thê đội 3 giỏi tiến công theo kiểu dàn hàng ngang, kiểu tiến công này rất dễ bị chọc thủng, một khi đã phá thủng được, sẽ dốc sức tiến về phía trước đánh vào thê đội 4, chỉ cần phá được đội quân bảo vệ Vương Hãn, sẽ khiến chúng mất hết sĩ khí, tất sẽ đại thắng.

6. Chiến dịch thành Bố Cáp La - “Vây 3 thả 1”, đề phòng tức nước vỡ bờ

Thành Cát Tư Hãn dẫn quân tấn công ồ ạt Bố Cáp La suốt bảy ngày bảy đêm liền. Tướng giữ thành Bố Cáp La là Khoát Khắc Hãn quyết đấu một trận tử chiến.

Lạ thay, người Mông Cổ đột nhiên dừng cuộc tấn công, còn rút quân khỏi một cổng thành. Bọn tướng quân của Bố Cáp La thấy vậy thi nhau bỏ chạy.

Thành Cát Tư Hãn liền lệnh con trai út Đà Lôi dẫn quân truy kích. Khi quân của Đà Lôi đến bờ sông Amu Darya, đội quân tháo chạy của Bố Cáp La mới chuẩn bị vượt qua sông, Lôi Đà liền phát động tấn công, hơn một vạn binh sĩ bị giết chết, máu tươi nhuộm đỏ dòng sông Amu Darya.

7. Trận đánh Khoát Diệc Điền - Chiến thuật đánh vu hồi

Ông phái quân chủ lực vượt sông vòng ra phía sau Taichiud, đích thân dẫn một cánh quân nhỏ tấn công chính diện, hòng thu hút sự chú ý của người Taichiud.

Ưu thế của chiến thuật này là quân của ông sẽ như đội thần binh, đột nhiên xuất hiện ở nơi mà kẻ địch không thể ngờ tới. Nhưng nhược điểm là nếu quân địch chủ động công kích, lực lượng mỏng đảm nhận việc tiến công chính diện rất có thể sẽ bị trọng thương.

Thành Cát Tư Hãn tính toán thời gian, đoán rằng tướng quân của mình Bác Nhĩ Thuật đã vòng ra đến phía sau địch, liền hạ lệnh khai chiến.

Chiến thuật bao vây đánh vu hồi thành công, người Taichiud bị kẹp đánh chỉ biết kêu gào thảm thiết, bỏ chạy tán loạn. Trận đánh Khoát Diệc Điền là trận quyết chiến giữa Thiết Mộc Chân với Trát Mộc Hợp, đưa ông lên làm thủ lĩnh thống trị bộ tộc Mông Cổ.

8. Chiến dịch Thập tam dực - Chiến tranh tình báo, giành lấy ưu thế tình báo

Thành Cát Tư Hãn và 10 chiến dịch chinh phạt đỉnh cao - anh 3

Thành Cát Tư Hãn anh dũng giết địch

Đây là cuộc xung đột quân sự giữa Thiết Mộc Chân và Trát Mộc Hợp. Nhận được tin tình báo báo Trát Mộc Hợp đã tập kết 3 vạn binh mã của 13 bộ lạc, chia thành 13 đơn vị chiến đấu, Thiết Mộc Chân cũng chia ba vạn quân của mình thành 13 cánh quân ứng chiến.

Tuy chiến dịch lần này Thiết Mộc Chân thất bại, nhưng vì Trát Mộc Hợp tàn sát tù binh, khiến thuộc hạ bất mãn, chạy theo Thiết Mộc Chân, nên thực lực của ông càng được tăng cường.

9. Trận chiến thành Otrar – Lợi dụng mâu thuẫn

Trước khi cuộc chiến nổ ra, Thành Cát Tư Hãn sai người gửi cho Cáp Lí Phát (Khalifah) ở Baoda một bức thư để mình tránh khỏi mối nguy hiểm của một liên minh lớn của người Hồi giáo, còn một bức gửi cho Thốc Nhi Hãn - mẫu thân Ma Kha Mạt nói “Bà và con trai bà thường xung đột về chính kiến và việc dùng người. Chúng tôi vô tình tiến công vào vùng Gurganj của bà, đợi sau khi chinh phục được các vùng ở Khwarezmia, sẽ dâng tặng bà Khorasan giàu mạnh”.

Thốc Nhi Hãn không hồi thư, nhưng ông tin bà ta sẽ không ra tay cứu Ma Kha Mạt. Sự thực về sau đã chứng minh điểm này.

Bức thư này đã tránh cho Thành Cát Tư Hãn không bị quân ở Gurganj tập kích sau lưng khi ông đánh thành Bố Cáp La.

10. Trận đại chiến Miệt Nhi Khất - Xa thân gần đánh, mở rộng phe cánh

Thủ lĩnh của bộ tộc Miệt Nhi Khất dẫn thuộc hạ ập đến địa bàn của Thiết Mộc Chân, cướp Bội Nhi Thiếp - vợ Thiết Mộc Chân.

Thiết Mộc Chân và Biệt Lí Cổ Đài (Belgutei), Hợp Tát Nhi (Choji Qasar) đi cầu xin nghĩa phụ ông giúp.

Nghĩa phụ ông nói: - Miệt Nhi Khất có ba bộ lạc lớn, tổ tiên là người Mông Cổ giống như chúng ta, dũng mãnh thiện chiến, không thể xem thường. Cho nên, con hãy đi tìm một người.

Nghe xong, mặt Thiết Mộc Chân biến sắc, vì ở vùng thảo nguyên Mông Cổ này, ông không thể trông chờ sự giúp đỡ của ai khác ngoài nghĩa phụ mình. Nghĩa phụ ông hiểu được ý nghĩ của ông, bèn cười nói:

- Con yên tâm, người này chắc chắn sẽ giúp con. Vì hắn từng bị người Miệt Nhi Khất bắt làm nô lệ, nếm đủ khổ nhục, cơ hội tốt thế này, hắn không bỏ qua đâu.

- Là ai?

- Thủ lĩnh bộ lạc Trát Đáp Lan – Trát Mộc Hợp....

Ông Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương
Ông Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương
(Ngày Nay) - Chiều 22/11, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị về việc điều động, phân công, bổ nhiệm Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Thái Bình Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương.
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành nhà Hồ (huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa) cho biết, nhân kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024), Trung tâm sẽ miễn vé cho du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm tại di sản Thành nhà Hồ.
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác quốc tế tổ chức mít tinh hưởng ứng “Tuần lễ Thế giới nâng cao nhận thức về kháng thuốc” từ ngày 18-24/11/2024 và Hội nghị triển khai Kế hoạch hành động phòng, chống kháng thuốc lĩnh vực y tế giai đoạn 2024 – 2025.
Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Hồ An Phong.
Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg: Bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 21 và 22/11/2024, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội nghị được kỳ vọng trở thành bước đột phá, đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành công nghiệp văn hóa. Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam cũng cử đại diện tham dự hội nghị nhằm học hỏi kinh nghiệm thực tiễn để thúc đẩy công nghiệp văn hóa gắn liền với hợp tác toàn cầu.
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
(Ngày Nay) - Các nhà khoa học quốc tế ngày 20/11 đã công bố bản thiết kế đầu tiên về sự phát triển của hệ xương người, đánh dấu bước tiến quan trọng trong dự án Bản đồ Tế bào con người (Human Cell Atlas), một nỗ lực lớn nhằm tạo ra bản đồ sinh học chi tiết của mọi loại tế bào trong cơ thể người.
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
(Ngày Nay) - Gia Lai hiện có hàng trăm ngôi chùa, trong đó có nhiều chùa đã qua trăm năm lịch sử. Nhưng chỉ duy nhất chùa Tân An (đường Nguyễn Thiếp, phường Tây Sơn, thị xã An Khê) được sự công nhận và ban tặng của hoàng gia nhà Nguyễn, gọi là sắc tứ.
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
(Ngày Nay) - Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025 của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: An Giang, Đồng Tháp, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, TP Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Sơn La, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Trà Vinh, Vĩnh Phúc, giai đoạn 2023 – 2025.
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
(Ngày Nay) - Tối 21/11, tại hồ Nguyên Phi Ỷ Lan (thành phố Bắc Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức Chương trình nghệ thuật dân ca trên thuyền và giao lưu các miền di sản chủ đề "Sắc màu di sản".
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
(Ngày Nay) - Mối quan hệ làng xóm cũng có những nhiêu khê và phức tạp, nếu không khéo thì từ thâm tình lại hóa ra giận ghét, thậm chí là oán thù. Cho nên Đức Phật rất tinh tế khi dạy phải thân kính với bà con.