Mỗi ngõ đều có nét đặc trưng riêng biệt. |
Đô thị hóa chóng mặt dẫn đến các ngõ từ đường chính vào làng trở thành ngõ phố. Phố Bạch Mai có 25 ngõ trong đó có 22 ngõ có tên và ba ngõ là số. Phố Khâm Thiên có tới 32 ngõ và chỉ hai ngõ là số, còn lại là ngõ có tên. Riêng ngõ chợ Khâm Thiên (ngõ lớn nhất của phố Khâm Thiên) đã có 23 ngõ với chín ngõ có tên, còn lại là ngõ số… Nếu tính tổng số ngõ có tên xuất xứ từ ngõ làng thì ba quận nội thành: Hai Bà Trưng, Đống Đa, Ba Đình đã có khoảng 150 ngõ.
Tiếng chung là ngõ, nhưng ngõ cũng có từng loại. Nhiều con ngõ ô-tô có thể xộc thẳng cửa nhà. Nhưng cũng có ngõ nơi hai người gặp nhau ngược chiều thì phải né nghiêng người nếu không muốn cả hai kẹt cứng. Ngõ mới, ngõ cũ đan xen nhau ngoắt ngéo rồi mở ra các hướng. Ngõ tách nhánh thành ngách, ngách chia nhỏ nên hẻm. Ngõ tuỳ hứng thuận theo lẽ tự nhiên trong sự phát triển của đô thị.
Ngõ Tạm Thương khó giải nghĩa cái tên nhưng nghe gần gũi. Ở cái ngã ba trong ngõ vẫn còn cái giếng cạn và mấy cái chum. Ngách trong ngõ Tạm Thương bé tý, có vẻ u ám, lòa xòa tán si phía đình Yên Thái… Ngõ Phất Lộc nổi tiếng không phải vì đó là nơi từng sống của nhà văn hóa Nguyễn Hiến Lê mà bởi chính cái không gian cũ kỹ của nó.
Hàng quán ở đây hoạt động từ sáng tới tận đêm khuya. Ngõ này có hàng bún thang nổi tiếng với thâm niên hàng chục năm gắn bó với biết bao thế hệ người dân Hà Nội. Những con hẻm, ngõ nhỏ ở phố cổ – nơi có những hàng quán bất đắc dĩ là nơi kiếm miếng cơm manh áo của người dân nơi đây.
Mỗi con ngõ Hà thành đều giấu một bất ngờ riêng. Ở đó cứ ngỡ bình dân, lam lũ nhưng không ít nhân vật lịch sử, danh nhân từng trú ngụ trong không gian ngõ ấy mà thành đạt nổi tiếng. Thời bao cấp, đầu ngõ nào cũng có vài quán nước chè bán thêm rượu trắng. Đó cũng là nơi “ăn cơm ngô nói chuyện thế giới” và “thông tấn xã vỉa hè” chính là các quán nước này. Linh hồn của những cái ngõ chính là cuộc sống trong ngõ.
Bây giờ ngõ khác xa ngày trước, nhà xây cao hơn, dân đông hơn nhưng những nếp sống trong ngõ không thay đổi nhiều. Tất cả tạo nên bức tranh muôn vẻ của đời sống phố phường, một phần cuộc sống trong ngõ đã làm nên văn hóa Hà Nội đa dạng và phong phú từ xưa tới nay.
>>> Xem thêm
Việt Nam ấn tượng qua con mắt một nhiếp ảnh gia Mỹ
Những địa điểm đi lễ cầu may đầu năm ở Hà Nội
Những vị trí đẹp để xem bắn pháo hoa ở Hà Nội
Hợp tác cùng Thời Nay