Tín hiệu 7 tỷ năm trước hé lộ bí ẩn mới về hố đen vũ trụ

GW190521 sinh ra khi hai hố đen nhập làm một, giải phóng năng lượng bằng 8 lần khối lượng Mặt Trời. Sóng hấp dẫn đến Trái Đất 7 tỷ năm sau vẫn đủ mạnh để lưới cảm biến phát hiện.
Hình ảnh mô phỏng quá trình hợp nhất giữa hai hố đen gần 7 tỷ năm trước để tạo ra GW190521. Ảnh: Mark Myers.
Hình ảnh mô phỏng quá trình hợp nhất giữa hai hố đen gần 7 tỷ năm trước để tạo ra GW190521. Ảnh: Mark Myers.

Kể từ khi phát hiện sự tồn tại của hố đen vũ trụ, các nhà khoa học chưa bao giờ thấy thiên thể nào thuộc loại này rơi vào nhóm trung bình, có khối lượng gấp 100-1000 lần Mặt Trời. 

Các hố đen được tìm thấy trong những năm qua đều nằm ngoài phạm vi này, có khối lượng nhỏ hơn hoặc là "những gã khổng lồ phàm ăn" ở trung tâm các thiên hà.

Điều này thay đổi vào tháng 5/2019. Các nhà khoa học trong dự án quốc tế LIGO-VIRGO ở Mỹ và Italy bất ngờ ghi nhận được sóng hấp dẫn sinh ra trong quá trình hình thành hố đen GW190521 khoảng 7 tỷ năm trước.

Theo nghiên cứu được công bố ngày 2/9, GW190521 nặng gấp 142 khối lượng Mặt Trời và là hố đen trung bình đầu tiên chúng ta phát hiện được trong vũ trụ. 

Điều khiến GW190521 đặc biệt hơn nữa là quá trình hình thành. Nó được sinh ra bởi hai hố đen nhỏ hơn nhập làm một - trường hợp đầu tiên mà các nhà khoa học ghi nhận được.

"Cha mẹ" của GW190521 được ước tính gấp 85 và 65 lần khối lượng Mặt Trời, cách Trái Đất gần 150 tỷ nghìn tỷ km. 

Sự hợp nhất này giải phóng năng lượng tương đương 8 lần khối lượng Mặt Trời. Đây là một trong những đợt sóng năng lượng mạnh nhất trong vũ trụ kể từ vụ nổ Big Bang.

"Sự kiện này mở ra cánh cửa mới về quá trình hình thành hố đen trong vũ trụ. Đây là cả một thế giới mới", nhà vật lý vũ trụ Stavros Katsanevas, Đài quan sát Sóng hấp dẫn châu Âu (EGO), cho biết.

Theo hiểu biết từ trước đến nay, hố đen nhỏ hình thành khi một ngôi sao chết đi, với khối lượng thông thường gấp 3-10 lần Mặt Trời. Quá trình này không thể áp dụng cho thiên thể gấp 60-120 lần khối lượng Mặt Trời. Với kích thước này, ngôi sao sẽ vỡ tung bởi vụ nổ siêu tinh vân - xảy ra cùng quá trình co lại bởi lực hấp dẫn của chính nó.

"Phát hiện này sẽ mở ra thay đổi mang tính học thuyết về vật lý vũ trụ đối với hố đen", nhà vật lý vũ trụ Michaela, đồng tác giả nghiên cứu, nhấn mạnh.

Theo Michaela, sự hình thành và tồn tại của GW190521 củng cố giả thuyết những siêu hố đen có thể được sinh ra nhờ hố đen trung bình hợp nhất hết lần này đến lần khác. Những siêu hố đen ở trung tâm các thiên hà, bao gồm cả Ngân Hà chứa Hệ Mặt Trời của chúng ta, thường lớn hơn Mặt Trời hàng triệu đến hàng tỷ lần.

Theo Zing
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo
Hoàn thiện cơ chế EPR thúc đẩy tái chế trong nước
(Ngày Nay) - Việc triển khai EPR sẽ hướng các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, người tiêu dùng tiếp cận các sản phẩm thân thiện hơn với môi trường, thông qua sự tham gia trực tiếp của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu.
Quang cảnh diễn đàn
Gỡ rào cản cơ chế để tín dụng xanh "tăng tốc"
(Ngày Nay) - Trong tổng dư nợ toàn nền kinh tế Việt Nam hiện khoảng 18,2 triệu tỷ đồng, dư nợ tín dụng xanh mới chỉ đạt khoảng 750.000 tỷ đồng đến dưới 1 triệu tỷ đồng, chiếm tỷ trọng còn rất khiêm tốn. Đặc biệt, một trong những rào cản lớn là đặc thù nguồn vốn.
Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
(Ngày Nay) - Chính phủ ban hành Nghị định số 331/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Năng lượng nguyên tử về phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử. Trong đó, Nghị định nêu rõ một số chính sách đầu tư, phát triển nguồn nhân lực lĩnh vực năng lượng nguyên tử.
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
(Ngày Nay) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký chứng thực Nghị quyết số 254/2025/QH15 quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai. Nghị quyết bổ sung trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh làm cơ sở cai nghiện ma túy do lực lượng vũ trang nhân dân quản lý.
Đại uý, ThS Lê Tuấn Anh (ở giữa) cùng các học viên tại Trường Sĩ quan Lục. (Ảnh: Phương Anh)
Sáng tạo trong giáo dục quân đội: Tương lai của thế hệ chiến sĩ trẻ
(Ngày Nay) - Sáng tạo trong giáo dục quân đội là chìa khóa nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Từ đổi mới phương pháp giảng dạy đến ứng dụng công nghệ, các cơ sở đào tạo đang từng bước khẳng định sự đổi mới toàn diện để tạo ra thế hệ chiến sĩ trẻ vừa “hồng”, vừa “chuyên”.