Tối nay 8/10 xuất hiện “trăng máu”

Tối nay (8/10), người yêu thiên văn Việt Nam sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng nguyệt thực toàn phần - hiện tượng thiên văn kỳ thú nhất năm 2014 có thể quan sát tại Việt Nam.
Tối nay 8/10 xuất hiện “trăng máu”
Tối nay 8/10 xuất hiện “trăng máu” - anh 1

Trăng máu hay nguyệt thực toàn phần vào ngày 27/10/2004. Ảnh: Fred Espenak/NASA

Theo tính toán của NASA, trừ châu Âu, châu Phi và một phần nhỏ khu vực châu Á không quan sát được, thì các vùng còn lại đều có thể quan sát được nguyệt thực lần này, nhất là phía tây Bắc Mỹ, Australia và phía đông châu Á.

Tại sao Mặt trăng có màu đỏ khi nguyệt thực toàn phần?

Điều này được giải thích vì ngay khi Trái đất chặn các tia từ Mặt trời thì ánh sáng Mặt trời vẫn rẽ ra xung quanh rìa của Trái đất, và ánh sáng này được phản chiếu lên trên Mặt trăng (refracted light).

Ánh sáng từ Mặt trời có thành phần bao gồm đủ các màu với các bước sóng khác nhau.

Khi ánh sáng Mặt trời đi qua lớp khí quyển Trái đất, do hiện tượng tán xạ Raleigh, các bước sóng ngắn như màu xanh, tím... sẽ bị khí quyển Trái đất tán xạ gần như hoàn toàn, chỉ ánh sáng màu đỏ có bước sóng ánh sáng dài là có khả năng đi xuyên qua bầu khí quyển nhiều nhất.

Đồng thời bầu khí quyển Trái đất như một thấu kính hội tụ khổng lồ làm cho ánh sáng đỏ đi xuyên qua có xu hướng lệch về trục chính của vùng bóng tối tạo ra bởi Trái đất (umbra) và ánh sáng này đã chiếu rọi Mặt trăng khi nó đi qua, do đó ta thấy Mặt trăng có màu đỏ khi nguyệt thực.

Quan sát nguyệt thực thế nào?

Khi quan sát nguyệt thực, chúng ta hoàn toàn có thể quan sát bằng mắt thường, tuy nhiên sẽ thú vị hơn khi sử dụng ống nhòm và kính thiên văn nhỏ để nhìn rõ được bề mặt màu đỏ của Mặt trăng.

Tối nay 8/10 xuất hiện “trăng máu” - anh 2

Ảnh mô phỏng các diễn biến của nguyệt thực và sắc thái Mặt trăng - Nguồn: NASA/HAAC

Tại Việt Nam, nguyệt thực nửa tối (penumbral eclipse) bắt đầu từ 15h15 khi trăng đi vào vùng bóng nửa tối của Trái đất, nhưng nguyệt thực nửa tối sẽ rất khó nhận biết vì Mặt trăng chỉ tối hơn bình thường một chút. Thời điểm nên quan sát là 16h14, khi Mặt trăng vào vùng bóng tối của Trái đất, bắt đầu giai đoạn nguyệt thực một phần (partial eclipse), màu sắc của vùng bóng Trái đất in trên Mặt trăng sẽ chuyển dần từ đen xám sang ửng đỏ khi vùng bóng này lớn dần.

Nguyệt thực toàn phần (total eclipse) bắt đầu lúc17h25 và toàn bộ Mặt trăng sẽ chuyển sang màu đỏ. Nó đạt cực đại lúc 17h54 cũng là lúc Mặt trăng nhuốm màu đỏ rõ, đẹp nhất, vì vậy hiện tượng này còn gọi là "trăng máu".

Người xem tiếp tục quan sát được pha nguyệt thực toàn phần cho đến 18h24. Sau đó Mặt trăng sẽ dần ra khỏi vùng tối, màu sắc dần trở về bình thường cho đến khi ra khỏi vùng bóng tối hoàn toàn vào lúc 19h34 và kết thúc nguyệt thực một phần.

Theo anh Đặng Tuấn Duy, Câu lạc bộ thiên văn nghiệp dư TP HCM (HAAC) thì Việt Nam thuận lợi quan sát nguyệt thực một phần; còn pha toàn phần thì khó quan sát hơn do thời tiết và vị trí Mặt trăng đang ở rất sát chân trời hướng đông và chuẩn bị mọc.

"Thời gian này trời luôn rất nhiều mây do đang là mùa mưa ở Việt Nam, thời tiết không ổn định và nguyệt thực toàn phần kết thúc lúc 18h24 thì Mặt trăng chỉ lên cao được 11 độ so với chân trời, nên khó quan sát được nguyệt thực ở giai đoạn toàn phần", anh Duy nói và khuyên người xem cần ở vị trí quan sát thật trống ở hướng đông và chân trời ít mây.

Đây là nguyệt thực lần thứ hai trong năm. Lần trước diễn ra ngày 14-15/5 nhưng Việt Nam không quan sát được. Theo các chuyên gia, khi quan sát nguyệt thực, người xem không cần thiết bị bảo vệ mắt mà có thể bằng mắt thường. Nhưng nếu sử dụng ống nhòm và kính thiên văn nhỏ sẽ nhìn rõ được bề mặt màu đỏ của mặt trăng.

Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Hồ An Phong.
Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg: Bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 21 và 22/11/2024, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội nghị được kỳ vọng trở thành bước đột phá, đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành công nghiệp văn hóa. Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam cũng cử đại diện tham dự hội nghị nhằm học hỏi kinh nghiệm thực tiễn để thúc đẩy công nghiệp văn hóa gắn liền với hợp tác toàn cầu.
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
(Ngày Nay) - Các nhà khoa học quốc tế ngày 20/11 đã công bố bản thiết kế đầu tiên về sự phát triển của hệ xương người, đánh dấu bước tiến quan trọng trong dự án Bản đồ Tế bào con người (Human Cell Atlas), một nỗ lực lớn nhằm tạo ra bản đồ sinh học chi tiết của mọi loại tế bào trong cơ thể người.
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
(Ngày Nay) - Gia Lai hiện có hàng trăm ngôi chùa, trong đó có nhiều chùa đã qua trăm năm lịch sử. Nhưng chỉ duy nhất chùa Tân An (đường Nguyễn Thiếp, phường Tây Sơn, thị xã An Khê) được sự công nhận và ban tặng của hoàng gia nhà Nguyễn, gọi là sắc tứ.
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
(Ngày Nay) - Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025 của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: An Giang, Đồng Tháp, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, TP Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Sơn La, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Trà Vinh, Vĩnh Phúc, giai đoạn 2023 – 2025.
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
(Ngày Nay) - Tối 21/11, tại hồ Nguyên Phi Ỷ Lan (thành phố Bắc Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức Chương trình nghệ thuật dân ca trên thuyền và giao lưu các miền di sản chủ đề "Sắc màu di sản".
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
(Ngày Nay) - Mối quan hệ làng xóm cũng có những nhiêu khê và phức tạp, nếu không khéo thì từ thâm tình lại hóa ra giận ghét, thậm chí là oán thù. Cho nên Đức Phật rất tinh tế khi dạy phải thân kính với bà con.
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
(Ngày Nay) - Khi tôi nghe thấy tin có người nào đó vừa mất đi, tin ấy với tôi như tiếng chuông thức tỉnh. Tiếng chuông đó là một lời nhắc nhở sâu sắc về sự mong manh của kiếp người.
Oai nghi của người tu hành
Oai nghi của người tu hành
(Ngày Nay) - Oai nghi cùng với chánh kiến và tịnh giới là ba yếu tố làm nên đạo hạnh - phẩm chất của tu sĩ Phật giáo, như cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Siêu, bậc am tường kinh luật luận đã từng nhấn mạnh.
Tác phẩm có tên “Comedian” của nghệ sĩ người Italy Maurizio Cattelan ra mắt lần đầu năm 2019 tại triển lãm Art Basel ở Miami Beach, đã gây tranh cãi về việc có thể được coi là nghệ thuật hay không. Ảnh: AP
6,2 triệu USD cho quả chuối dán tường
(Ngày Nay) - 6,2 triệu USD là mức giá vừa được trả cho một tác phẩm nghệ thuật gây tranh cãi, một quả chuối tươi dán lên tường bằng băng dính bạc. Tác phẩm được đưa ra trong một cuộc bán đấu giá của Sotheby’s ở New York, Mỹ.