Tổng thống Yoon Suk Yeol không phải là chính trị gia đầu tiên tỏ ra xa cách với người dân trong cuộc khủng hoảng về chi phí sinh hoạt. Nhưng khi Hàn Quốc chuẩn bị cho cuộc bầu cử quốc hội vào ngày hôm nay, nhà lãnh đạo 64 tuổi này đã vấp phải làn sóng chỉ trích liên quan tới một loại rau củ quen thuộc.
Gần đây, từ một món ăn đơn giản trong ẩm thực Hàn Quốc, hành lá đã trở thành một biểu tượng mạnh mẽ thể hiện sự giận dữ của cử tri trước tình trạng giá cả leo thang tại nền kinh tế lớn thứ tư châu Á.
Hình ảnh hành lá đi từ nhà bếp lên nghị trường bắt nguồn từ chuyến thăm gần đây của Tổng thống Yoon Suk Yeol tới một siêu thị ở Seoul, nhằm thể hiện sự am hiểu của ông về áp lực tài chính mà người dân phải đối mặt.
Tổng thống Yoon cho biết ông đã đến nhiều siêu thị và thấy mức giá 875 won (16.000 VND) cho một bó hành lá là “hợp lý”.
Tuy nhiên, giới quan sát nhanh chóng chỉ ra rằng các mặt hàng này chỉ được giảm giá tạm thời nhờ trợ cấp của chính phủ, trong khi siêu thị lại tiếp tục có mức giá riêng. Giá bán lẻ hành lá thực tế cao gấp 3-4 lần, dao động ở mức 3.000-4.000 won (55.000 - 74.000 VND) trong những tuần gần đây.
Đảng Quyền lực Quốc dân (PPP) của Tổng thống Yoon đang hy vọng giành 300 ghế trong quốc hội Hàn Quốc từ tay đảng Dân chủ. Tuy vậy, chuyến đi siêu thị tai hại vừa rồi đã góp phần làm trầm trọng thêm làn sóng chỉ trích nhắm vào ông Yoon.
Hậu quả từ chuyến thăm đã thúc đẩy làn sóng ủng hộ dành cho các đảng nhỏ hơn, có khả năng làm đảo lộn cán cân quyền lực và biến Tổng thống Yoon thành một nhà lãnh đạo yếu kém chỉ sau 2 năm nhậm chức. Đảng PPP của ông đã phải đối mặt với tỷ lệ ủng hộ thấp trước cuộc bỏ phiếu quốc hội.
Khi rau củ trở thành biểu tượng châm biếm
Không chỉ hành lá, giá nông sản nói chung tại Hàn Quốc đều có mức tăng đáng kể, khoảng hơn 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá táo tăng gần 90%, đánh dấu mức tăng bình quân lớn nhất kể từ năm 1980.
Các ứng cử viên phe đối lập đã sử dụng hành lá làm công cụ trong các bài phát biểu tranh cử nhằm nhấn mạnh nỗ lực bất thành của Tổng thống Yoon Suk Yeol trong việc thu hút sự ủng hộ của những người dân Seoul.
Các trang mạng xã hội tràn ngập các ảnh chế về hành lá. Một số người thậm chí còn dán ảnh hành lá bên ngoài các điểm bỏ phiếu sau khi Ủy ban bầu cử quốc gia cấm người dân đem theo hành lá tới các địa điểm này do lo ngại về "can thiệp bầu cử".
Ủy ban cho biết: “Mặc dù việc bày tỏ quan điểm chính trị của người dân cần được tôn trọng ở mức tối đa, hành vi sử dụng một vật nhất định trái với mục đích ban đầu để làm phương tiện thể hiện quan điểm đó sẽ gây ảnh hưởng lớn đến cuộc bầu cử”.
Nữ cử tri Hyun Jung cho biết ban đầu cô không để tâm tới sự cố hành lá. “Nhưng sau khi nghe về lệnh cấm, tôi đã mua một chiếc băng đô hành lá để đeo vào ngày bầu cử”, cô gái 36 tuổi cho biết.
Nếu đảng PPP không giành được nhiều ghế hơn và kiểm soát quốc hội, Tổng thống Yoon sẽ gặp khó trong việc thông qua các chính sách của mình trong suốt 3 năm còn lại của nhiệm kỳ.
Kang Joo-hyun, giáo sư khoa học chính trị và quan hệ quốc tế tại Đại học Phụ nữ Sookmyung, khẳng định: “Nếu đảng Quyền lực Quốc dân vẫn là một đảng nhỏ sau cuộc tổng tuyển cử, việc hợp tác với quốc hội sẽ rất khó khăn. Tổng thống sẽ nhanh chóng trở nên mất tín nhiệm và quyền lực của chính phủ sẽ giảm đi rất nhiều".
Trong một cuộc khảo sát của Gallup vào ngày 31/3, đảng Dân chủ đối lập đã dẫn trước đảng Quyền lực Quốc dân một khoảng cách nhỏ: 37% so với 35%.
Các đảng đối lập đang coi cuộc bỏ phiếu quốc hội là “ngày phán xét”, cho thấy đây không chỉ là việc lựa chọn ứng cử viên chính trị mà còn là cơ hội để công chúng gửi thông điệp mạnh mẽ tới chính phủ về cách xử lý khủng hoảng kinh tế.
Tổng thống Yoon Suk Yeol đang phải đối mặt với tỷ lệ tín nhiệm thấp, cùng với đó là việc Đệ nhất phu nhân Kim Keon Hee đã vắng mặt liên tục trong các chiến dịch tranh cử do dính phải bê bối.
Tuy nhiên, danh tiếng của nhà cầm quyền này đã cải thiện sau khi ông tuyên bố tăng số lượng sinh viên ngành y. Động thái này đã dẫn đến làn sóng đình công của các bác sĩ Hàn Quốc kể từ hồi tháng 2. Tuy nhiên, những cử tri quan tâm đến vấn đề chăm sóc y tế lại ủng hộ Tổng thống Yoon.
Cơ hội cho các đảng nhỏ
Sự bất mãn với thể chế chính trị đã mang lại cho các chính đảng nhỏ của Hàn Quốc cơ hội hiếm có để giành được chỗ đứng trong quốc hội, trong đó có đảng Tái thiết Hàn Quốc do cựu Bộ trưởng Tư pháp Cho Kuk lãnh đạo.
Trước cuộc bầu cử, đảng Đảng Tái thiết Hàn Quốc chỉ nhắm tới 46 ghế trong quốc hội. Tính tới thời điểm hiện tại, đảng này hiện đang cạnh tranh ngang ngửa với đảng cầm quyền PPP, mặc dù chỉ mới thành lập 4 tuần trước và được dự đoán sẽ chỉ chiếm được từ 10 đến 15 ghế.
Việc giành được khoảng 15 ghế sẽ tạo cơ hội đảng Đảng Tái thiết Hàn Quốc thành lập một liên minh ngăn không cho PPP giành quyền kiểm soát quốc hội.
Ông Cho Kuk, người buộc phải từ bỏ tham vọng tổng thống của mình sau vụ bê bối tuyển sinh đại học năm 2019, cho biết: “Nếu các đảng đối lập giành được số ghế đáng kể, chính quyền của Tổng thống Yoon sẽ bị lung lay và rạn nứt. Đảng Quyền lực Quốc dân sẽ bị chia rẽ. Tổng thống sẽ trở nên mất vị thế và có thể sẽ bị bãi nhiệm”.
Suh Ha Neul, một nhân viên nhà hàng ở Seoul, đã thể hiện sự bất mãn của người dân đối với các đảng phái lâu đời, đặc biệt là về vấn đề chi phí nhà ở tăng cao ở thủ đô Seoul.
“Có vẻ như họ chỉ đang thúc đẩy các biện pháp duy trì giá đất hơn là giải quyết những gì thực sự cần thiết. Trong cuộc bầu cử lần này, tôi cảm thấy không muốn bầu cho ai cả. Tôi tự hỏi liệu việc bỏ phiếu có ích gì hay không", Suh cho biết.
