Không phải lúc nào bạn cũng cần nhịn ăn trước khi làm xét nghiệm, và nếu có thì bạn cũng chỉ phải nhịn ăn trong một một thời gian ngắn. Mặc dù vậy, ý nghĩ không được ăn hoặc uống, dù chỉ trong một khoảng thời gian ngắn, cũng có vẻ không mấy dễ chịu.
Hiểu khi nào và làm thế nào để nhịn ăn trước khi xét nghiệm máu có thể giúp làm giảm lo lắng không cần thiết. Dưới đây là những loại xét nghiệm máu đòi hỏi phải nhịn ăn và lý do.
Khi nào cần nhịn ăn trước khi xét nghiệm máu?
Việc có cần nhịn ăn hay không phụ thuộc vào loại xét nghiệm máu mà bạn định làm. Một số xét nghiệm máu yêu cầu nhịn ăn, trong khi một số khác thì không.
Các loại xét nghiệm máu cần nhịn ăn là:
Xét nghiệm đường huyết lúc đói
Xét nghiệm đường huyết lúc đói sẽ đo lượng đường trong máu để xem liệu nó có bình thường không. Đây là xét nghiệm có thể chẩn đoán bệnh tiểu đường.
Điều quan trọng trong xét nghiệm này là bạn không được ăn hoặc uống bất kì thứ gì khác ngoài nước trong 8 đến 10 giờ trước khi làm xét nghiệm. Việc nhịn ăn giúp đảm bảo rằng xét nghiệm máu sẽ ghi nhận chính xác lượng đường trong máu khi đói. Kết quả giúp bác sĩ chẩn đoán hoặc loại trừ bệnh tiểu đường
Xét nghiệm sắt trong máu
 Cần tránh các thực phẩm chức năng và vitamin khi nhịn ăn để thử máu, vì chúng có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả xét nghiệm. |
Xét nghiệm sắt trong máu sắt đo lượng sắt trong máu. Xét nghiệm này giúp xác định các bệnh do thiếu sắt, chẳng hạn như thiếu máu.
Sắt có trong một số loại thực phẩm và được hấp thu rất nhanh từ thực phẩm vào máu. Vì vậy, nếu ăn trước khi xét nghiệm sắt, kết quả có thể thổi phồng chỉ số sắt trong máu.
Để đảm bảo kết quả chính xác, bệnh nhân được yêu cầu không ăn bất cứ thứ gì vào buổi sáng làm xét nghiệm.
Một số người có thể uống viên sắt hoặc multivitamin chứa sắt. Những thứ này cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả. Nếu bạn thường xuyên sử dụng các chế phẩm bổ sung này, thì không nên dùng trong vòng 24 giờ trước khi thử máu.
Xét nghiệm cholesterol máu
Cholesterol là một loại mỡ máu. Cholesterol cao có thể làm tăng nguy cơ của một số tình trạng sức khoẻ.
Các xét nghiệm cholesterol máu, còn được gọi là bộ mỡ máu, đánh giá lượng mỡ trong máu. Các loại mỡ máu khác nhau được kiểm tra bao gồm:
• Cholesterol HDL, hay cholesterol “tốt"
• Cholesterol LDL, hay cholesterol “xấu"
• triglycerides
Lượng mỡ máu này sẽ tăng lên nếu trước đó bạn vừa mới ăn. Vì vậy, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn nhịn ăn từ 9 đến 12 giờ trước khi làm xét nghiệm để có thông số chính xác về mỡ máu.
Một số hướng dẫn gần đây cho rằng không cần nhịn ăn trước tất cả các xét nghiệm cholesterol và triglyceride. Tuy nhiên, những người sắp làm những xét nghiệm nên nên không uống rượu trong 24 giờ trước khi xét nghiệm. Tốt nhất là bạn nên hỏi bác sĩ xem những hướng dẫn mới này có áp dụng được cho bạn hay không.
Xét nghiệm gamma-glutamyl transferase
Xét nghiệm gamma-glutamyl transferase (GGT) giúp chẩn đoán bệnh gan. GGT là một men trong gan giúp cơ quan này hoạt động hiệu quả.
Ăn không ảnh hưởng đến chỉ số GGT, nhưng uống rượu và hút thuốc thì có thể ảnh hưởng. Những người sắp làm xét nghiệm này được yêu cầu không uống rượu hoặc hút thuốc lá trong 24 giờ trước khi làm xét nghiệm.
 |
Các xét nghiệm máu khác cần nhịn ăn
Bệnh nhân có thể được yêu cầu phải nhịn ăn khi làm:
• Các xét nghiệm chuyển hóa cơ bản hoặc toàn diện: Xét nghiệm đường huyết, cân bằng điện giải, và chức năng thận. Thông thường, bệnh nhân sẽ được yêu cầu nhin ăn trong 10 đến 12 giờ trước khi thực hiện một trong những xét nghiệm này.
• Bộ chức năng thận: Các xét nghiệm để xem thận hoạt động như thế nào. Thông thường, bệnh nhân được yêu cầu nhịn ăn trong 8 đến 12 giờ trước khi xét nghiệm.
• Xét nghiệm Vitamin B12: Xét nghiệm nồng độ vitamin B12 trong máu của một người. Thông thường, bệnh nhân được yêu cầu nhịn ăn trong 6 đến 8 giờ trước khi xét nghiệm. Họ cũng phải cho bác sĩ biết mình đang dùng những thuốc gì, vì một số loại thuốc có thể gây trở ngại cho xét nghiệm này.
Những thứ khác cần tránh
Cũng như thực phẩm và đồ uống, có một số thứ khác cần tránh khi nhịn ăn để xét nghiệm máu. Bao gồm:
• Rượu: Rượu cũng có thể ảnh hưởng đến đường huyết và mỡ máu, khiến kết quả của những xét nghiệm cần nhịn ăn trở nên không chính xác. Nếu được yêu cầu nhịn ăn trước khi làm xét nghiệm máu, bạn cũng nên kiêng uống rượu.
• Hút thuốc lá: Thuốc lá cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm máu. Nếu được yêu cầu nhịn ăn trước khi xét nghiệm thì bạn cũng nên tránh hút thuốc lá.
• Cà phê: Cà phê ảnh hưởng đến tiêu hóa và cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm máu. Do đó không nên uống cà phê trước khi làm những xét nghiệm máu cần nhịn ăn.
• Kẹo cao su: Nên tránh nhai kẹo cao su, kể cả loại không đường, khi nhịn ăn để làm xét nghiệm. Lý do là việc nhai kẹo cao su có thể làm tăng tốc độ tiêu hóa, có thể ảnh hưởng đến kết quả.
• Tập thể dục: Tập thể dục cũng có thể đẩy nhanh quá trình tiêu hóa và ảnh hưởng đến kết quả, vì vậy nên tránh tập thể dục trong thời gian nhịn ăn để làm xét nghiệm.
Làm thế nào để nhịn ăn một cách an toàn?
Có một số việc mà bạn có thể làm khi nhịn ăn để xét nghiệm máu máu. Bao gồm:
• Nước: Điều quan trọng là phải uống nhiều nước khi nhịn ăn để giữ cho cơ thể đủ nước. Nước không ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm máu và được chấp nhận khi phải nhịn ăn.
• Thời gian: Dù phải nhịn ăn 8, 12 hoặc 24 giờ, bạn nên biết thời gian tốt nhất mà bạn có thể ăn hoặc uống trước khi xét nghiệm. Ví dụ: nếu một người được yêu cầu nhịn ăn trong 12 giờ trước khi xét nghiệm máu vào lúc 9 giờ sáng, họ không nên ăn bất cứ thứ gì sau 9 giờ tối hôm trươc.
• Thuốc: Bạn nên tiếp tục dùng thuốc như bình thường trong thời gian nhịn ăn, trừ khi bác sĩ có chỉ định khác.
• Mang thai: Việc nhịn ăn để làm xét nghiệm thường là an toàn cho phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, nên nói với bác sĩ trước khi làm xét nghiệm để có lời khuyên về cách tốt nhất để nhịn ăn một cách an toàn.
Nếu bạn lỡ ăn hoặc uống gì đó trong thời gian cần nhịn ăn trước khi xét nghiệm do quá đói hoặc do nhầm giờ, thì cần nói chuyện với bác sĩ và dời lịch hẹn xét nghiệm máu.
Bạn có thể nhận được chẩn đoán sai nếu kết quả xét nghiệm máu là không chính xác, dẫn đến những biến chứng về sức khoẻ. Đó là lý do tại sao thực hiện đúng lời dặn của bác sĩ về việc nhịn ăn trước khi xét nghiệm máu lại quan trọng như vậy.
Theo Dân Trí
