Giỗ tổ sân khấu: Một chốn lặng lẽ, một nỗi niềm riêng

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Nghệ sĩ, đặc biệt là nghệ sĩ miền Nam chỉ một ít người về già có đời sống sung túc còn đa phần là nghèo và khó khăn.

Người am hiểu lý giải rằng chỉ những ai đạt vị trí ngôi sao mới lọt vào nhóm giàu trong xã hội, còn nghệ sĩ không phải là danh ca, đào chánh, kép chánh thì thu nhập bấp bênh. Thậm chí thu nhập hàng tháng của họ ít hơn người làm lao động chân tay hay mua bán nhỏ. Nhưng giàu hay nghèo thì đến ngày giỗ tổ mọi người cùng chung tinh thần uống nước nhớ nguồn, yêu nghề kính nghiệp.

Giỗ tổ sân khấu: Một chốn lặng lẽ, một nỗi niềm riêng ảnh 1

Giỗ tổ sân khấu: Một chốn lặng lẽ, một nỗi niềm riêng

Giỗ tổ sân khấu Việt Nam diễn ra vào 3 ngày 11, 12 và 13/8 âm lịch hàng năm, năm nay trùng vào 13, 14 và 15/9 dương lịch. Tại cả hai đầu Bắc Nam, hơn 10 ngày trước ngày cúng tổ đại diện các sân khấu đã phát thông báo hoặc gửi thư mời đến anh chị em nghệ sĩ, báo giới, thi sĩ, văn sĩ. Mọi người đến để thắp lên bàn thờ tổ nén hương khấn nguyện, để hàn huyên tâm sự. Tất cả nhằm hướng tới một ý nghĩa: sân khấu là thánh đường – hãy cố gắng bỏ đôi hài bẩn của mình ở ngoài thánh đường thiêng liêng ấy.

Tại phía Nam, giỗ tổ sân khấu có từ lâu, bắt nguồn từ nghệ thuật hát bội lưu truyền qua đến cải lương, dần dà ảnh hưởng sang sân khấu ca nhạc, điện ảnh, múa. Vì vậy, không khí ngày giỗ tổ những năm sau này rất sôi động. Mỗi chủ sân khấu đều tổ chức bàn thờ trang nghiêm để các nghệ sĩ đang cộng tác cúng bái.

Họ quan niệm rằng phía sau hậu trường luôn có bàn thờ tổ, thì ngày giỗ tổ phải cúng tại sân khấu để tổ chứng giám lòng thành. Đặc biệt, trong 3 ngày này, các nghệ sĩ từ mới chập chững vào nghề đến gạo cội, không cúng tại một điểm, mà di chuyển qua nhiều nơi để thắp hương và gặp gỡ bạn nghề. Họ thực sự sống trong một tâm trạng vui vẻ, trang nghiêm khác hẳn với ngày thường.

Giỗ tổ sân khấu: Một chốn lặng lẽ, một nỗi niềm riêng ảnh 2

NSND Trịnh Kim Chi, Phó Chủ tịch Hội Nghệ sĩ TP.HCM, dâng hương cúng tổ tại sân khấu Trịnh Kim Chi

Có những nghệ sĩ danh tiếng được nhiều nơi mời đến chia vui vì đây như là ngày tết của nghệ sĩ, nhưng vốn sống kín tiếng không thích sự náo nhiệt, thì tự cúng tại nhà. Nghệ sĩ Trung Dân là một trong số đó. Anh chia sẻ: “Trong căn nhà tôi, từ thuở hàn vi đến khi hiện tại nơi trang trọng nhất là không gian thờ tự. Tại đây, tôi thờ Quốc tổ Hùng Vương, thờ Phật, thờ cửu huyền và thờ tổ nghề. Trước khi khấn nguyện, tôi tắm gội sạch sẽ, và để lòng an tĩnh rồi mới bắt đầu thắp hương. Đó là lúc tôi tĩnh tâm nhất và toàn tâm toàn ý nhất. Đó là lý do tôi thích cúng tổ tại nhà hơn là đến sân khấu, dù bàn thờ tổ sân khấu cũng thiêng liêng như thế”.

Có những nghệ sĩ nghèo và lớn tuổi, không còn được mời đi diễn nhiều, không ai mời đến một sân khấu nào đó, họ tự cúng đơn giản ở nhà một mình. Lễ cúng của họ có khi chỉ là một cái bánh, một chén chè, hay ít trái cây và nén hương. Trong chốn riêng tư và cô quạnh, họ lặng lẽ gửi lòng thành kính của mình đến tổ nghiệp.

Giỗ tổ sân khấu: Một chốn lặng lẽ, một nỗi niềm riêng ảnh 3

Danh hài Mạc Can cho rằng dù xa sân khấu nhưng trong lòng nôn nao vào ngày giỗ tổ

Cách đây ít lâu, Viện Dưỡng lão Nghệ sĩ TP.HCM tại quận 8 đã giải tán. NSND Trịnh Kim Chi, Phó Chủ tịch Hội Nghệ sĩ TP.HCM đã vận động đưa được các cô chú nghệ sĩ về Viện Dưỡng lão Thị Nghè. Tại đây, họ được sống trong căn phòng sạch sẽ, được ăn uống đủ chất. Dẫu vậy, ai trong họ cũng đau đáu nỗi nhớ sân khấu, nhớ khán giả. Thế nên, ngày giỗ tổ cũng khiến họ có cảm xúc đặc biệt.

Ngày đầu của giỗ tổ năm nay, vào ngày 11/8 âm lịch tức ngày 13/9 dương lịch, NSND Bạch Tuyết cùng ca sĩ Mỹ Tâm ghé qua cúng tổ và chung vui cùng các nghệ sĩ trong Viện Dưỡng lão Thị Nghè. Nhưng hai ngày còn lại 12, 13/8 âm lịch tức 14, 15/9 dương lịch không khí trở lại lặng lẽ.

Người viết đã có mặt tại đây tầm 11 giờ trưa ngày 12/8 âm lịch. Trên bàn thờ tổ đặt ở không gian chung vẫn còn một phần thịt quay, bánh mì và trái cây được cúng, mùi nhang thơm nhè nhẹ. Các cô chú nghệ sĩ ai ở phòng nấy. Danh hài Mạc Can, bộc bạch: “Ai đã ăn cơm tổ thì đều nôn nao trong ngày cúng tổ cả. Nhưng giờ già rồi đâu có đi chỗ này chỗ kia để chia vui với anh em, đành nằm ở đây cầu nguyện vậy".

Giỗ tổ sân khấu: Một chốn lặng lẽ, một nỗi niềm riêng ảnh 4
Tài tử Huỳnh Thanh Trà lặng lẽ bên bàn thờ tổ tại Viện Dưỡng lão Thị Nghè

Tài tử Huỳnh Thanh Trà năm nay cũng tròm trèm 80 tuổi. Ông vẫn giữ được vẻ ngoài đẹp lão, nhưng hai chân rất yếu, vẫn ráng bước ra bàn thờ thắp nén hương. Ông nói: “Xa nghệ thuật thì ai cũng buồn, nhưng dù là người còn làm nghề hay nghỉ hưu thì ai cũng nhớ ngày giỗ tổ, bởi vì đây là khoảnh khắc thiêng liêng, thời điểm mà mọi người tự nhắc mình hãy sống xứng đáng với tổ nghề. Ngày trước khi vô viện dưỡng lão, vào ngày này, tôi nấu mâm cơm đơn giản cúng tổ. Giờ vào viện, chúng tôi được quan tâm chu đáo, thỉnh thoảng có các em các cháu nghệ sĩ ghé thăm, trong lòng chúng tôi rất vui. Tuy nhiên, sống xa gia đình trong lòng chúng tôi luôn có một khoảng lặng, một nỗi niềm riêng, nhất là vào ngày giỗ tổ”.

NSND Trịnh Kim Chi kiêm bà bầu sân khấu Trịnh Kim Chi là người dành nhiều tình cảm cho nghệ sĩ nghèo nói riêng và cô, chú, bác nghệ sĩ trong viện dưỡng lão nói chung. Mỗi năm, vài lần chị tặng quà và tiền cho nghệ sĩ nghèo khó khăn. Trước ngày giỗ tổ, chị cũng có buổi viếng thăm an ủi động viên các cô chú trong viện dưỡng lão. Năm nay, miền Bắc bị lũ lụt tang thương nên vào ngày giỗ tổ chị ưu tiên cho việc cứu trợ đồng bào.

Giỗ tổ sân khấu: Một chốn lặng lẽ, một nỗi niềm riêng ảnh 5

Kép chánh Lam Sơn tại phòng riêng trong ở Viện Dưỡng lão Thị Nghè ngày cúng tổ

“Chăm sóc nghệ sĩ già neo đơn là việc mà tôi đã thực hiện hơn 20 năm qua. Tôi thương các cô, chú đồng nghiệp mà không may mắn có đời sống bấp bênh, việc chia sẻ chút ít như là tri ân tổ nghiệp vậy. Chi phí từ thiện do cá nhân và bạn bè thân hữu góp sức, dần dần đến fan hâm mộ. Dẫu vài năm qua, những điều tiếng việc nghệ sĩ làm từ thiện vẫn còn dư âm rất nặng nề, nhưng tôi nghĩ cái tâm mình ngay thẳng thì mình cứ làm việc nghĩa. Mọi thứ đều được minh bạch, công khai trên mạng xã hội. Toàn bộ số tiền thu được từ anh chị em, cô chú bác trong ngày cúng tổ, chúng tôi gửi trực tiếp ra cho bà con gặp khó khăn trong vùng lũ”, NSND Trịnh Kim Chi, bộc bạch.

TIN LIÊN QUAN
Uống "nước" chữa bách bệnh, nhiều người cận kề cửa tử
Uống "nước" chữa bách bệnh, nhiều người cận kề cửa tử
(Ngày Nay) - Sáng 15/10, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, thời gian vừa qua, Bệnh viện liên tục tiếp nhận các ca bệnh ngộ độc, thậm chí khó thở, hôn mê bất tỉnh, nguy hiểm tính mạng do uống loại nước được truyền bá có khả năng chữa bách bệnh.
Về An Giang chiêm ngưỡng miễn phí bảo vật quốc gia
Về An Giang chiêm ngưỡng miễn phí bảo vật quốc gia
(Ngày Nay) - Thông thường, các bảo tàng, các khu di tích đều có bán vé vào cửa để du khách tham quan. Thế nhưng tại An Giang, hiện có 8 bảo vật quốc gia thuộc nền văn hóa Óc Eo được mở cửa miễn phí cho tất cả những ai muốn tìm hiểu lịch sử, văn hóa của vùng đất này.
Hội nghị Ban Cán sự Đảng Chính phủ với Đảng đoàn Quốc hội về Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV
Hội nghị Ban Cán sự Đảng Chính phủ với Đảng đoàn Quốc hội về Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV
(Ngày Nay) - Sáng 15/10/2024, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Bí thư Ban Cán sự Đảng Chính phủ và Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Bí thư Đảng đoàn Quốc hội đồng chủ trì Hội nghị giữa Ban Cán sự Đảng Chính phủ với Đảng đoàn Quốc hội về kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV.
Đối thoại “Tuyên truyền, phổ biến, thực thi hiệu quả chính sách, pháp luật về đất đai, nhà ở, kinh doanh bất động sản”
Đối thoại “Tuyên truyền, phổ biến, thực thi hiệu quả chính sách, pháp luật về đất đai, nhà ở, kinh doanh bất động sản”
(Ngày Nay) -Ngày 15/10, Hiệp hội Bất động sản Việt Nam phối hợp với Bộ Tài Nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng tổ chức Hội nghị Đối thoại giữa cơ quan soạn thảo luật, các chuyên gia, doanh nghiệp và báo chí về cách hiểu và vận dụng Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và các văn bản hướng dẫn thi hành vào thực tiễn hoạt động của doanh nghiệp bất động sản.
Viettel giữ vị trí thương hiệu giá trị nhất, được đánh giá cao nhất về phát triển bền vững ở Việt Nam
Viettel giữ vị trí thương hiệu giá trị nhất, được đánh giá cao nhất về phát triển bền vững ở Việt Nam
(Ngày Nay) -Trong Bảng xếp hạng 100 Thương hiệu Giá trị nhất Việt Nam 2024 vừa được công bố bởi Brand Finance - công ty định giá thương hiệu hàng đầu thế giới, Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội (Viettel) duy trì vị thế 9 năm liên tiếp là thương hiệu giá trị nhất Việt Nam, đồng thời là doanh nghiệp được công chúng đánh giá cao nhất về phát triển bền vững.