Phát lộ hơn 18.000 ‘notepad’ của người Ai Cập cổ đại

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) -  Các hiện vật được gọi là “ostraca” - mảnh gốm miêu tả lại cuộc sống hàng ngày - ở thành phố cổ đại Athribis.
Kiến trúc ngôi đền cổ tại thành phố Athribis, Ai Cập. Ảnh: Tübingen University.
Kiến trúc ngôi đền cổ tại thành phố Athribis, Ai Cập. Ảnh: Tübingen University.

Tại thành phố bị lãng quên Athribis, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy hơn 18.000 mảnh gốm khắc những ký tự tượng hình. Một trong số đó được nhận định là tập vở của học sinh cổ đại. Theo Newsweek, các hiện vật mới được phát hiện là bộ sưu tập lớn thứ hai về ostraca từng được tìm thấy tại Ai Cập.

Về cơ bản, các ostraca đóng vai trò tương tự giấy nhớ thời hiện đại, là sự thay thế rẻ tiền hơn cho giấy cói (papyrus). Để khắc các mảnh gốm, người xưa nhúng một cây sậy hoặc que rỗng vào mực.

Nội dung ghi trên những ostraca rất phong phú, bao gồm danh sách mua bán, hồ sơ thương mại, bài tập ở trường cho đến những ghi chép vụn cung cấp thêm thông tin về đời sống sinh hoạt của thành phố vào 2.000 năm trước. Theo thông tin từ Đại học Tübingen, nhóm khảo cổ cũng tìm thấy hình ảnh mô tả các loài động vật như bọ cạp, én, con người, hình học và các vị thần.

Số lượng các mảnh vỡ được tìm thấy nhiều hơn tại một ngôi trường cổ. Trên một ostraca, người ta thấy hơn 100 dòng chữ lặp đi lặp lại ở cả mặt trước và sau cho thấy ngay từ thời kỳ này, những học sinh có hành vi sai trái đã bị buộc phải chép phạt - một hình thức kỷ luật vẫn được dùng phổ biến ở trường học hiện đại.

Phát lộ hơn 18.000 ‘notepad’ của người Ai Cập cổ đại ảnh 1

Bản chép phạt của học sinh thời cổ đại. Ảnh: Tübingen University.

Nhà Ai Cập học Christian Leitz cho biết: “Không chỉ phát lộ những ghi chép thường ngày, nhóm khảo cổ đã tìm thấy lịch năm, giáo trình số học, bài tập ngữ pháp và bảng chữ cái loài chim (tên mỗi loài chim bắt đầu bằng bảng chữ đó)”.

Khoảng 80% ostraca được viết bằng Demotic - một loại chữ hành chính được sử dụng dưới thời kỳ trị vì của cha Cleopatra - Ptolemy XII (117 - 51 TCN). Sau đó là các loại chữ như Hy Lạp, chữ Hierate, tượng hình, Ả Rập và Coptic (một phương ngữ Ai Cập viết bằng bảng chữ cái La Mã), chứng minh cho lịch sử đa văn hóa tại Athribis.

Trả lời phỏng vấn Newsweek, Leitz nói: “Các nhà sử học có thể thực hiện một khảo sát về cuộc sống hằng ngày vào cuối thời Ptolemaic và đầu La Mã nếu phân tích tất cả các văn bản hoặc ít nhất là đa số trong chúng. Tuy nhiên, việc này sẽ mất nhiều năm trời”.

Các nhà khảo cổ tại Đại học Tübingen bắt đầu khai quật Athribis - thành phố nằm cách Luxor khoảng 120 dặm về phía Bắc - vào năm 2003. Ban đầu, các cuộc khai quật tập trung vào ngôi đền lớn do Ptolemy xây dựng để tôn vinh nữ thần sư tử Repit và người phối ngẫu của bà - Min. Ngôi đền được chuyển đổi thành tu viện sau khi việc thờ cúng ngoại giáo bị cấm đoán ở Ai Cập vào năm 380CN. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu đã chuyển trọng tâm sang một khu vực hứa hẹn nhiều di chỉ đặc biệt ở phía Tây của ngôi đền.

Phát lộ hơn 18.000 ‘notepad’ của người Ai Cập cổ đại ảnh 2

Biên lai mua bánh mì được viết bằng chữ Demotic. Ảnh: Tübingen University.

Theo thông cáo báo chí, Leitz và các đồng sự tìm thấy các ostraca gần một loạt “tòa nhà nhiều tầng có cầu thang và hầm” ở phía Tây của địa điểm khai quật trước đó. Trước dự án, Science Alert từng thông tin, bộ sưu tập ostraca duy nhất tại Ai Cập có thể so sánh với Athribis là một kho lưu trữ tài liệu y học được tìm thấy ở gần làng Deir el-Medineh nằm cạnh Thung lũng các vị vua, vào đầu những năm 1900.

“Đây là một phát hiện quan trọng vì qua đó có thể làm sáng tỏ nền kinh tế và thương mại ở Athribis trong suốt chiều dài lịch sử của nó. Nhiều văn bản tiết lộ các giao dịch tài chính của cư dân trong khu vực, những người buôn bán và các mặt hàng dự trữ như lúa mì, bánh mì”, Mostafa Waziri, Tổng thư ký Hội đồng cổ vật tối cao của Bộ Cổ vật Ai Cập nhận xét.

Theo Smithsonian Magazine
Đầu tư 88.635 tỷ đồng chăm sóc sức khỏe người dân, nâng cao chất lượng dân số
Đầu tư 88.635 tỷ đồng chăm sóc sức khỏe người dân, nâng cao chất lượng dân số
(Ngày Nay) - Tại Nghị quyết số 262/2025/QH15 phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035 đã được Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn ký chứng thực, Quốc hội quyết nghị tổng nguồn vốn thực hiện giai đoạn 2026 - 2030 là 88.635 tỷ đồng.
 Người nối dài dòng chảy di sản trên giấy điệp
Người nối dài dòng chảy di sản trên giấy điệp
(Ngày Nay) - Sinh ra và lớn lên trong gia đình làm tranh dân gian Đông Hồ tại Thuận Thành, Bắc Ninh, Nguyễn Hữu Đạo là nghệ nhân trẻ nhất của làng tranh. Từ những bản khắc cổ và nền giấy điệp truyền thống, anh đã bền bỉ nối dài dòng chảy di sản, gìn giữ tinh hoa cha ông bằng tinh thần sáng tạo của thế hệ trẻ.
Phát hiện mới mở ra tiềm năng chế tạo vật liệu thông minh và robot siêu nhỏ
Phát hiện mới mở ra tiềm năng chế tạo vật liệu thông minh và robot siêu nhỏ
(Ngày Nay) - Một nghiên cứu mới của Đại học Tel Aviv (Israel) cho thấy các hạt quay theo hai chiều ngược nhau trong môi trường chất lỏng có thể tự kết nối thành những chuỗi dài giống như polyme và đặc biệt là có khả năng tự di chuyển, tương tác và sắp xếp lại cấu trúc - giống cách các hệ thống sống hình thành và tự tổ chức trong tự nhiên.
Huấn luyện viên Mai Đức Chung tiếp tục dẫn dắt đội tuyển nữ Việt Nam.
Huấn luyện viên Mai Đức Chung tiếp tục dẫn dắt đội tuyển nữ Việt Nam
(Ngày Nay) - Theo thông tin từ Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF), quyết định trên được đưa ra trên cơ sở thống nhất cao giữa Liên đoàn và Huấn luyện viên Mai Đức Chung, xuất phát từ yêu cầu thực tiễn về sự ổn định, kế thừa và tính liên tục trong công tác huấn luyện, đặc biệt trong bối cảnh đội tuyển nữ quốc gia sẽ bước vào Vòng chung kết châu Á 2026 diễn ra đầu tháng 3/2026.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo
Hoàn thiện cơ chế EPR thúc đẩy tái chế trong nước
(Ngày Nay) - Việc triển khai EPR sẽ hướng các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, người tiêu dùng tiếp cận các sản phẩm thân thiện hơn với môi trường, thông qua sự tham gia trực tiếp của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu.
Quang cảnh diễn đàn
Gỡ rào cản cơ chế để tín dụng xanh "tăng tốc"
(Ngày Nay) - Trong tổng dư nợ toàn nền kinh tế Việt Nam hiện khoảng 18,2 triệu tỷ đồng, dư nợ tín dụng xanh mới chỉ đạt khoảng 750.000 tỷ đồng đến dưới 1 triệu tỷ đồng, chiếm tỷ trọng còn rất khiêm tốn. Đặc biệt, một trong những rào cản lớn là đặc thù nguồn vốn.