Trước mắt, trong năm 2024, Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tham mưu UBND Thành phố bổ sung Đề án “Triển khai thí điểm mô hình bác sĩ gia đình của Cuba” tại một số quận, huyện trên địa bàn. Thông tin được chia sẻ tại Hội thảo “Tìm hiểu mô hình bác sĩ gia đình của nước Cộng hòa Cuba” do Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức chiều 5/1.
Tại Hội thảo, Giáo sư, bác sĩ José Armando Aronte Villamarín, chuyên gia về y học gia đình của Cuba cho biết, mô hình bác sĩ gia đình do Lãnh tụ Fidel Castro khởi xướng bắt đầu từ năm 1984. Đến nay, Cuba đã có một hệ thống y tế hoàn toàn miễn phí, có thể tự sản xuất thuốc và vaccine, đã cử 23.000 bác sĩ đến 55 quốc gia trên thế giới để hỗ trợ chăm sóc y tế…
Về tổ chức hệ thống y tế ở Cuba, mỗi địa phương có một phòng khám đa khoa gồm các bác sĩ dịch tễ học, bác sĩ chuyên khoa, điều dưỡng… Phòng khám đa khoa này có thể được xem tương đương là Trung tâm Y tế tuyến quận/huyện của Việt Nam. Dưới mỗi Phòng khám đa khoa sẽ có khoảng 20 - 30 văn phòng bác sĩ gia đình, văn phòng này tương ứng với các trạm y tế.
Mỗi văn phòng bác sĩ gia đình được phân phụ trách quản lý sức khỏe cho khoảng 1.000 người. Hệ thống này hiện nay đáp ứng tốt nhu cầu chăm sóc sức khỏe cộng đồng bao gồm hoạt động: khám chữa bệnh ban đầu, phòng chống dịch bệnh, quản lý sức khỏe, truyền thông... Mỗi người dân sẽ được phân loại tình trạng sức khỏe theo các cấp độ khác nhau. Mỗi cấp độ sẽ có quy trình sàng lọc, khám, tư vấn phù hợp.
Chuyên gia này cho biết, với hơn 11 triệu dân, hệ thống văn phòng bác sĩ gia đình tại Cuba được đặt tại mọi khu dân cư trên khắp đất nước, đã tạo thành xương sống của dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân.
Cuba hiện có tổng cộng 12.833 bác sĩ gia đình, trung bình cứ 857 người dân có một bác sĩ gia đình. Nhờ hệ thống y tế này mà kể từ năm 1984 đến nay người dân Cuba đã được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe dễ dàng hơn, các chỉ số sức khỏe đã cải thiện rõ rệt.
Sau khi tham khảo các mô hình y tế cơ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh, Giáo sư, bác sĩ José Armando Aronte Villamarín nhìn nhận, thách thức lớn nhất hiện nay của Thành phố là nguồn nhân lực y tế cơ sở rất mỏng. Một khó khăn khác là sẽ rất khó thuyết phục và lôi kéo các cơ sở phòng khám tư nhân tham gia làm mạng lưới y học gia đình.
Bên cạnh đó cần thay đổi trong nhận thức về mô hình “bác sĩ gia đình”. “Bác sĩ gia đình không phải là bác sĩ có thể điều trị tất cả bệnh lý, mà ngược lại, bác sĩ gia đình phải thật sự là nhà tư vấn phòng bệnh, chăm sóc các bệnh phổ biến và kết nối ngay với các bác sĩ chuyên khoa của bệnh viện khi cần thiết”, bác sĩ José Armando Aronte Villamarín chia sẻ.
Đồng tình với nhận định của chuyên gia Cuba, ông Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, ngành Y tế thành phố đã dự báo trước những khó khăn, thách thức khi xây dựng lộ trình chuyển đổi hoạt động các trạm y tế theo mô hình y học gia đình và mong muốn được các chuyên gia y tế hàng đầu của Cuba tư vấn, hỗ trợ chuyển giao kỹ thuật trong thời gian sắp tới.
Trước mắt, Sở Y tế mong muốn Cuba hỗ trợ trong việc đào tạo ngắn hạn, tư vấn, chia sẻ kinh nghiệm trong việc xây dựng lộ trình và triển khai mô hình bác sĩ gia đình của Cuba. Tuy nhiên, để có thể đạt hiệu quả tốt nhất, ông Tăng Chí Thượng cho rằng, chắc chắn phải có những sáng tạo, điều chỉnh cho phù hợp tình hình thực tế của hệ thống y tế Thành phố. Trước mắt, trong năm 2024, Sở Y tế sẽ tham mưu UBND Thành phố Hồ Chí Minh bổ sung Đề án “Triển khai thí điểm mô hình bác sĩ gia đình của Cuba” tại một số quận, huyện của Thành phố.
Tại Hội thảo, các vấn đề được đưa ra thảo luận như: giải pháp thu hút được lực lượng bác sĩ tham gia vào đội ngũ bác sĩ gia đình, cần phải có chế độ đãi ngộ đặc thù để bác sĩ yên tâm gắn bó lâu dài với các phòng khám bác sĩ gia đình. Cùng với đó, vấn đề nâng cao chất lượng khám chữa bệnh của hệ thống y tế cơ sở cần được chú trọng để người dân tin tưởng tìm đến hệ thống y tế cơ sở để khám bệnh, điều trị.
Trước đó, từ ngày 25/12 đến 5/1, đoàn chuyên gia Cuba đã tham quan mô hình hoạt động của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh, hoạt động của tuyến y tế cơ sở tại Quận 8, huyện Bình Chánh, huyện Củ Chi, tham quan Bệnh viện Ung bướu Thành phố Hồ Chí Minh, Bệnh viện Quân y 175…
