Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, dự kiến diễn ra vào tháng 1/2026, là sự kiện chính trị trọng đại, đánh dấu bước ngoặt có ý nghĩa lịch sử trong hành trình phát triển của đất nước.
Trong số đó, công tác chuẩn bị Văn kiện Đại hội XIV được xác định là nhiệm vụ trung tâm, thể hiện lời cam kết mạnh mẽ của Đảng trước Nhân dân về một giai đoạn phát triển mới.
Mốc son mới trên con đường phát triển của đất nước
Sau gần bốn thập kỷ thực hiện công cuộc Đổi mới và hơn ba thập kỷ triển khai Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trên tất cả các lĩnh vực.
Đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân không ngừng được nâng cao; vị thế, uy tín quốc tế của đất nước ngày càng được phát triển.
Song bối cảnh phát triển mới cũng đặt ra những yêu cầu ngày càng cao, đòi hỏi Đảng phải có tầm nhìn dài hạn, bản lĩnh chính trị vững vàng và tư duy phát triển thế hệ mới để đưa đất nước tiến nhanh, tiến vững chắc trên con đường hội nhập và hiện đại hóa. Do đó, Đại hội XIV được xem là “bản lề” để chuyển sang giai đoạn phát triển mới.
Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ rõ: “Đại hội toàn quốc lần thứ XIV của Đảng tiến hành vào thời điểm rất có ý nghĩa, sau 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới, 35 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng với nhiều kết quả có tính bước ngoặt, dấu ấn nổi bật. Thế và lực của đất nước, uy tín Việt Nam trên trường quốc tế không ngừng tăng lên; ý Đảng và lòng dân hòa quyện trong khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc…”
Đại hội lần này không chỉ tổng kết nhiệm kỳ trước, mà là thời điểm để xác định “khởi điểm lịch sử mới, kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.” Trên cơ sở thành tựu đã đạt được và bài học rút ra, Đại hội XIV đặt ra kỳ vọng: xác lập ổn định, phát triển bền vững, nâng cao năng lực quốc gia, tăng tốc hiện đại hóa-công nghiệp hóa, phát triển con người, văn hóa, khoa học-công nghệ, đồng thời giữ vững độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế sâu rộng.
Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh “Đại hội XIV sẽ là dấu mốc quan trọng, mốc son mới trên con đường phát triển của đất nước, của dân tộc ta, có ý nghĩa định hướng tương lai; khơi dậy mạnh mẽ truyền thống, lòng yêu nước, tự hào dân tộc, tự tin, tự lực, tự cường, thế hiện đậm nét ý chí, khí phách và tinh hoa Việt Nam; khích lệ, cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta tiếp tục kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội… phấn đấu sớm hoàn thành các mục tiêu chiến lược 100 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng, 100 năm thành lập nước”.
Văn kiện Đại hội XIV của Đảng phải là lời cam kết mạnh mẽ của Đảng trước Nhân dân về một giai đoạn phát triển mới
Trước tầm vóc và ý nghĩa của Đại hội XIV, việc chuẩn bị Văn kiện Đại hội XIV trở thành nhiệm vụ trung tâm - nơi kết tinh trí tuệ, bản lĩnh và tầm nhìn của toàn Đảng, toàn dân.
Việc chuẩn bị và xây dựng Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ là bước tổng kết 40 năm Đổi mới và 35 năm thực hiện Cương lĩnh 1991, mà còn hoạch định tầm nhìn, định hướng chiến lược cho giai đoạn phát triển mới của đất nước.
Tại cuộc họp Thường trực Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIV của Đảng chiều 13/8/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: “Xây dựng các Văn kiện Đại hội Đảng XIV là quá trình tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, phân tích và dự báo tương lai...”
Tổng Bí thư yêu cầu nội dung Văn kiện cần thể hiện rõ những thành tựu quan trọng, chưa có tiền lệ đã đạt được trong nhiệm kỳ qua; đồng thời “phải đề ra được phương hướng, giải pháp, định hướng chiến lược để giải phóng toàn bộ sức sản xuất, phát huy tối đa nội lực, tranh thủ ngoại lực, lấy nguồn lực nội sinh, nguồn lực con người là nền tảng, nguồn lực khoa học-công nghệ là đột phá để đưa đất nước phát triển cất cánh trong những năm tiếp theo”.
Tại buổi làm việc ngày 25/9/2025 với Thường trực các Tiểu ban Đại hội XIV của Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp tục chỉ đạo, yêu cầu việc hoàn thiện Văn kiện phải phản ánh tầm nhìn chiến lược của Đảng trong giai đoạn phát triển mới: “Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, với hai trụ cột là Báo cáo chính trị và Chương trình hành động nhiệm kỳ 2026-2031, phải là lời cam kết mạnh mẽ của Đảng trước Nhân dân về một giai đoạn phát triển mới: ổn định vững chắc để bứt phá; hiện đại, bao trùm, bền vững; vừa bảo đảm an ninh tổng hợp, vừa mở rộng không gian phát triển trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược và chuyển đổi tiêu chuẩn toàn cầu”.
Để làm được điều đó, Tổng Bí thư yêu cầu, Văn kiện Đại hội XIV của Đảng cần thể hiện rõ ba lớp định hướng: lớp nền tảng là tư duy phát triển thế hệ mới với bốn chuyển đổi chiến lược; lớp kết cấu là năm trụ cột an ninh nền tảng tạo lá chắn trước cú sốc, trước sự biến đổi và trước những tác động và nguy cơ phải đối mặt và lớp vận hành, chương trình hành động có thể kiểm đếm theo từng chủ thể thực hiện, nguồn lực, trách nhiệm và thời hạn cụ thể.
Tổng Bí thư khẳng định: “Chúng ta sẽ biến Văn kiện thành công cụ lãnh đạo và quản trị hiện đại, tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu 2035-2045. Đó cũng là cam kết của chúng ta trước Nhân dân: nói đi đôi với làm, kế hoạch đi đôi với hành động, kết quả là thước đo cao nhất”.
Từ tinh thần chỉ đạo ấy, Đại hội XIV không chỉ là sự kiện tổng kết, mà còn là bước ngoặt trong tư duy lãnh đạo và quản trị quốc gia, thể hiện sự chuyển mình toàn diện của hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, hiện đại và gắn với thực tiễn phát triển.
Một số vấn đề mới, quan trọng trong Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Tiểu ban Văn kiện, ngày 21/10/2025, Tổ Biên tập Văn kiện Đại hội XIV cung cấp "Báo cáo một số vấn đề mới, quan trọng trong Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng" làm tài liệu tham khảo cho cán bộ, đảng viên và nhân dân trong quá trình thảo luận, góp ý các Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đã công bố lấy ý kiến rộng rãi của nhân dân.
Báo cáo nêu rõ 18 vấn đề mới, quan trọng trong Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng. Cụ thể:
Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đánh dấu một bước nhảy vọt về tư duy phát triển khi chắt lọc, cập nhật các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, các quyết sách chiến lược đột phá trong các nghị quyết của Bộ Chính trị được ban hành từ cuối năm 2024 đến nay, những nghị quyết mang tính chất "đòn bẩy" để vận hành thực hiện ngay trước và sau Đại hội.
Dự thảo đã đánh giá rõ kết quả thực hiện, rút ra bài học tổ chức thực hiện, khắc phục điểm yếu “tổ chức thực hiện vẫn là khâu yếu”, coi trọng nguyên tắc rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ tiến độ, rõ kết quả.
Lần đầu tiên, Dự thảo Báo cáo chính trị xác định “lý luận về đường lối đổi mới” là một bộ phận cấu thành nền tảng tư tưởng của Đảng, cùng với chủ nghĩa Marx-Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Đây là bước phát triển có ý nghĩa lý luận - thực tiễn sâu sắc, khẳng định bản lĩnh sáng tạo, năng lực tự đổi mới của Đảng và phản ánh thực tế sinh động của công cuộc Đổi mới.
Dự thảo nhấn mạnh “bảo vệ môi trường cùng với phát triển kinh tế, xã hội là nhiệm vụ trung tâm”. Đây là sự điều chỉnh căn bản trong tư duy phát triển, khẳng định nhận thức mới về mô hình tăng trưởng bền vững dựa trên ba trụ cột kinh tế-xã hội-môi trường, không đánh đổi lợi ích dài hạn của quốc gia vì những mục tiêu ngắn hạn.
Dự thảo cũng xác định “đối ngoại, hội nhập quốc tế” là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên, đặt ngang hàng với quốc phòng, an ninh, qua đó phản ánh rõ tầm nhìn mới về bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, bằng sức mạnh tổng hợp của đối ngoại, quốc phòng, an ninh và văn hóa.
Dự thảo Văn kiện cũng khẳng định chủ trương tiếp tục xây dựng và hoàn thiện toàn diện, đồng bộ thể chế phát triển nhanh, bền vững đất nước, trong đó “thể chế chính trị là then chốt, thể chế kinh tế là trọng tâm”.
Các vấn đề mới khác được nêu trong Báo cáo gồm: xác lập mô hình tăng trưởng mới với mục tiêu GDP bình quân giai đoạn 2026-2030 từ 10%/năm trở lên; giải quyết đúng đắn mối quan hệ Nhà nước-thị trường-xã hội; khẳng định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế; coi văn hoá, con người là nền tảng và sức mạnh nội sinh; xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới; đột phá khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia; phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh tự chủ, hiện đại; phát triển đối ngoại trong kỷ nguyên mới; tinh gọn tổ chức bộ máy, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là người đứng đầu; xây dựng Đảng văn minh và tăng cường củng cố, phát huy sức mạnh của Nhân dân, khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Với tinh thần đổi mới mạnh mẽ và khát vọng vươn lên, Đại hội XIV của Đảng sẽ là bước ngoặt quan trọng, tạo nền tảng vững chắc để hiện thực hóa tầm nhìn 2045 - xây dựng một nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, phồn vinh và hạnh phúc.
