Đến thời điểm hiện tại, về cơ bản, Việt Nam đã kiểm soát được dịch COVID-19. Số liệu thống kê ca nhiễm COVID-19 mới mỗi ngày đã giảm từ 6.000 ca (tháng 7/2021) xuống mức hơn 400 ca trong giai đoạn hiện nay. Theo ý kiến của các chuyên gia y tế, yếu tố quan trọng, quyết định thành công trong kiểm soát dịch COVID-19 là tỷ lệ bao phủ tiêm vaccine đạt mức cao.
Vaccine là vũ khí quan trọng
Theo thống kê của Bộ Y tế, tính đến ngày 11/7, Việt Nam đã tiêm được hơn 235,5 triệu liều vaccine COVID-19, trong đó hơn 207,7 triệu liều tiêm cho người trên 18 tuổi, gần 18,8 triệu liều cho trẻ từ 12-17 tuổi và gần 9,2 triệu liều cho trẻ từ 5-11 tuổi. Số người mắc COVID-19 cũng như ca bệnh nặng tỷ lệ nghịch với số lượng liều vaccine được tiêm.
Ông Vũ Mạnh Cường, Phó Vụ trưởng Vụ Truyền thông và Thi đua khen thưởng, Bộ Y tế cho biết, từ khi dịch COVID-19 xuất hiện, trải qua 4 đợt dịch, với những kinh nghiệm phòng, chống, điều trị, thích ứng với dịch hiệu quả, Việt Nam có thể tổng hợp được thành các mô hình chống dịch tùy thuộc vào tình hình thực tế.
Đúc kết từ quá trình chống dịch, Phó Giáo sư, Tiến sỹ, Bác sỹ Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội nhấn mạnh: Vaccine là phương pháp cơ bản và hiệu quả để khống chế dịch. Là người trực tiếp chứng kiến quá trình Việt Nam triển khai chiến dịch tiêm vaccine tại các điểm nóng, tâm dịch, bác sỹ Nguyễn Lân Hiếu cho biết: Tỷ lệ tử vong giảm xuống rõ rệt theo chiều thẳng đứng sau 2 tuần tiêm vaccine. Có thể khẳng định, đến thời điểm này, vaccine là vũ khí quan trọng nhất để chống lại COVID-19.
Đến nay, tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chưa có tuyên bố chính thức về việc kết thúc dịch COVID-19 trên toàn thế giới. Bởi lẽ, tại một số quốc gia, việc tiêm chủng chưa được phổ cập đến toàn bộ người dân. Đây có thể là những địa điểm trung gian để dịch bệnh cư trú và chờ cơ hội lây lan, bùng phát mạnh trở lại.
Bác sỹ Nguyễn Lân Hiếu dự đoán, trong tương lai, thế giới sẽ có những hướng dẫn, khuyến cáo mới để COVID-19 dần dần trở thành bệnh đặc hữu. Hiện tại, Việt Nam đã có hệ thống chuyên nghiệp của Bộ Y tế trong việc theo dõi diễn biến dịch bệnh, tạo ra một hệ thống phản ứng chắc chắn với sự thay đổi của dịch bệnh. Điều cần thiết là thay đổi nhiều phương pháp phòng chống dịch để thích ứng linh hoạt với sự biến đổi của các chủng virus Corona. Như vậy, người dân và mọi sinh hoạt xã hội có thể trở lại trạng thái bình thường.
Cần tiêm vaccine mũi thứ 4
Hiện nay, đa phần người dân trên 18 tuổi đã tiêm đủ 3 mũi vaccine. Nhiều trường hộ tiêm vaccine xong vẫn mắc COVID-19 và vẫn còn nhiều người chưa hề mắc. Việc triển khai tiêm vaccine mũi 4 đang được hệ thống y tế triển khai. Điều này là cần thiết để Việt Nam tiếp tục khống chế được dịch COVID-19, đảm bảo mọi hoạt động xã hội diễn ra bình thường.
Trước luồng thông tin lo ngại về những phản ứng có thể mắc phải sau khi tiêm vaccine mũi thứ 4, Phó Giáo sư, Tiến sỹ, Bác sỹ Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y cho biết: Các bằng chứng cho thấy, tỷ lệ biến chứng do tiêm vaccine mũi 4 rất ít. Đặc biệt, nếu 3 lần trước không có nhiều phản ứng phụ sau tiêm thì mọi người nên tiếp tục tiêm mũi thứ 4. Đăc biệt, những người có nhiều bệnh nền, hoặc bệnh nền có nguy cơ tăng nặng khi nhiễm SARS-CoV-2 nên tiêm mũi thứ 4.
Để khuyến khích người dân tiêm vaccine 14, truyền thông đóng vai trò rất lớn. Cần giải thích cho người dân hiểu về vai trò của vaccine là vô cùng quan trọng trong phòng và chống mắc COVID-19 hoặc chuyển nặng khi mắc bệnh.
Bên cạnh đó, ngành Y tế cần cá thể hoá từng trường hợp tiêm mũi nhắc lại để phù hợp với tình trạng của mỗi người. Thời điểm tiêm, loại vaccine cần rõ ràng với các trường đã tiêm 3 mũi vaccine và mới mắc COVID-19 trong vòng 3 tháng, 6 tháng hay chưa nhiễm lần nào. Khi người dân hiểu về trường hợp của mình, ngành y tế sẽ nhận được sự ủng hộ từ đông đảo người dân.
Theo khuyến cáo của các nhà sản xuất vaccine COVID-19, vaccine là một hình thức giúp cơ thể sớm tạo ra kháng thể để chống lại sự tấn công của virus. Khi tiêm vaccine, kháng thể được tạo ra một cách từ từ, hạn chế được việc nhiễm virus SARC CoV-2 gây ra bão cytokine. Bão cytokine là giai đoạn đầu khi mắc COVID-19 với các triệu chứng tương đối nhẹ và hơi giống với bệnh cúm, gồm: phát ban, đau đầu, mệt mỏi, sốt, đau cơ và xương khớp. Khi đã chuyển sang giai đoạn nặng, cytokine sẽ khiến người bệnh bị ho và thở nhanh, dẫn tới các biến chứng suy hô hấp cấp.
Thực tế cho thấy, vaccine giúp giảm tỷ lệ tử vong, giảm tỷ lệ lây nhiễm nhưng không thể giúp mọi người không bao giờ mắc COVID-19. Một người có thể tiêm đủ liều vaccine nhưng khi tiếp xúc với người đang mắc COVID vẫn có khả năng lây nhiễm. Ngoài ra, mọi người cần hiểu sự khác nhau giữa 2 khái niệm " mắc COVID-19" và "mắc bệnh COVID-19". Rất hiếm trường hợp đã tiêm vaccine và khi mắc COVID-19 mà chuyển biến thành trường hợp nguy kịch.
Với kinh nghiệm trực tiếp điều trị các bệnh nhân COVID-19 nặng cũng như quan sát các đợt bùng phát bệnh, lời khuyên của bác sỹ Nguyễn Lân Hiếu là: "Đừng lo ngại về những phản ứng phụ của vaccine. Hãy tiêm vaccine và bình tĩnh trước những đợt sóng mới của dịch bệnh nếu nó xảy ra".
