Cảnh giác hội chứng serotonin do thuốc chống trầm cảm

(Ngày Nay) - Hội chứng serotonin xảy ra khi đang dùng thuốc, đặc biệt là thuốc chống trầm cảm có ảnh hưởng đến mức độ serotonin trong cơ thể khá thường gặp.
Thận trọng khi sử dụng thuốc chống trầm cảm để ngăn ngừa hội chứng serotonin.
Thận trọng khi sử dụng thuốc chống trầm cảm để ngăn ngừa hội chứng serotonin.

Tình trạng này có nhiều khả năng xảy ra khi bắt đầu dùng thuốc, khi tăng hoặc quá liều thuốc điều trị do sử dụng hai hoặc nhiều thuốc cùng chất bổ sung có ảnh hưởng đến serotonin cùng thời điểm.

Nhận biết hội chứng serotonin có dễ không?

Serotonin là một chất trung gian hóa học được sản xuất bởi cơ thể cho phép tế bào não và các tế bào thần kinh khác giao tiếp với nhau. Với một lượng serotonin bình thường hằng định trong máu sẽ không có biểu hiện gì đặc biệt nhưng nếu quá ít có thể gây ra chứng trầm cảm và quá nhiều có thể dẫn đến hoạt động của tế bào thần kinh quá mức, gây ra các triệu chứng có thể tử vong được gọi là hội chứng serotonin.

Khi bị hội chứng serotonin, người bệnh thường có biểu hiện lú lẫn, kích động hoặc bồn chồn, giảm tập trung chú ý, đau đầu, thay đổi huyết áp và/hoặc nhiệt độ, buồn nôn và/hoặc nôn, tiêu chảy, nhịp tim nhanh, đau cơ hoặc co giật cơ, rung mình, vã mồ hôi... Trường hợp nặng, hội chứng serotonin có thể đe dọa tính mạng. Nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số những triệu chứng như: sốt cao, co giật động kinh, nhịp tim không đều, bất tỉnh... người bệnh nên đến cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Các thuốc chống trầm cảm gây hội chứng serotonin

Thuốc chống trầm cảm là các thuốc được sử dụng để cải thiện năng lượng và cảm xúc cho người bệnh. Có nhiều nhóm thuốc chứa các hoạt chất khác nhau với các tác động khác nhau đến bệnh lý cần điều trị nhưng lại gây tác dụng không mong muốn là hội chứng serotonin. Các thuốc này bao gồm:

Thuốc ức chế tái hấp thu có chọn lọc serotonin (SSRI): Nhóm thuốc này bao gồm citalopram, escitalopram, fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine và sertraline

Nhóm serotonin và các chất ức chế tái hấp thu norepinephrine (SNRI): Đây cũng là một loại thuốc chống trầm cảm bao gồm desvenlafaxine, desvenlafaxine succinate, duloxetine, levomilnacipran và venlafaxine. Các hoạt chất này hoạt động bằng cách duy trì sự cân băng của một số chất tự nhiên trong não như serotonin và norepinephrine.

Thuốc ức chế monoamin oxidase (MAOI): Nhóm thuốc này gồm có isocarboxazid, phenelzine, tranylcypromine và selegiline qua da (EMSAM).

Thuốc chống trầm cảm ảnh hưởng đến nhiều thụ thể serotonin: Chẳng hạn như vortioxetine và vilazodone. Đặc biệt, vilazodone còn không được dùng cho người bệnh đang dùng hoặc mới ngừng thuốc ức chế monoamine oxidase (MAO) trong vòng 14 ngày vì tăng nguy cơ mắc hội chứng serotonin.

Ngoài các thuốc trên, có một số loại thuốc khác như desyrel điều trị trầm cảm và mất ngủ; buspirone dùng để điều trị rối loạn lo âu, giúp người bệnh cảm thấy bớt bồn chồn, cáu kỉnh và có thể kiểm soát các triệu chứng như khó ngủ, đổ mồ hôi, nhịp tim mạnh; các  thuốc điều trị đau nửa đầu như almotriptan,amerge, rizatriptan, sumatriptan và zolmitriptan; một số thuốc giảm đau, bao gồm fentanyl, fentanyl citrate meperidine, pentazocine và tramadol, dextromethorphan hay chất chống ho có trong nhiều loại thuốc ho hoặc thuốc cảm lạnh; một số thuốc điều trị buồn nôn: granisetron, metoclopramide và ondansetron; một số loại chất như gây ảo giác (LSD) và cocaine, các chất bổ sung chế độ ăn kiêng bao gồm rong biển và nhân sâm cũng có thể dẫn đến hội chứng serotonin khi kết hợp với thuốc chống trầm cảm hoạt động bằng cách cân bằng chất dẫn truyền thần kinh serotonin trong não.

Chẩn đoán hội chứng serotonin do thuốc thế nào?

Không có xét nghiệm duy nhất để chẩn đoán hội chứng serotonin. Việc chẩn đoán chủ yếu dựa vào các triệu chứng xuất hiện nhanh vài phút hoặc vài giờ sau khi dùng các thuốc có nguy cơ gây hội chứng này như đã liệt kê ở trên. Do đó, bác sĩ sẽ hỏi về bệnh sử, bao gồm các thuốc đã dùng, kể cả thuốc bổ, tiền sử sử dụng ma túy... Tuy nhiên, cần chẩn đoán phân biệt với một số tình trạng bệnh lý giống hội chứng serotonin như hội chứng kháng cholin cấp, tình trạng tăng thân nhiệt ác tính, cơn cường giáp cấp, hội chứng cai rượu...

Điều trị hội chứng serotonin

Những người có hội chứng serotonin thường nhập viện để theo dõi và điều trị các triệu chứng. Trường hợp nhẹ có thể chỉ cần ngừng các thuốc nghi ngờ là nguyên nhân và theo dõi tình trạng bệnh, thông thường các triệu chứng sẽ hết sau khoảng 24 giờ. Nếu ngộ độc qua đường tiêu hóa sớm trước 6 giờ, người bệnh có thể được loại bỏ thuốc gây hội chứng serotoin bằng cách rửa dạ dày hay dùng than hoạt. Phối hợp điều trị hạ sốt bằng chườm mát, thuốc hạ sốt, bù đủ dịch, cho các thuốc an thần như nhóm benzodiazepin, các thuốc làm chậm nhịp tim và hạ huyết áp như chẹn bêta giao cảm, nitropress, thở ôxy hoặc đặt ống nội khí quản, thở máy nếu có suy hô hấp nặng... Các thuốc benzodiazepine được dùng để điều trị cơn động kinh hoặc co giật. Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể dùng cyproheptadine để ngăn chặn sự sản sinh serotonin.Nếu không được điều trị, hội chứng serotonin trầm trọng có thể dẫn đến bất tỉnh và tử vong.

Hội chứng serotonin thường xảy ra khi hai loại thuốc có ảnh hưởng đến mức độ serotonin của cơ thể được dùng cùng lúc và là tác dụng không mong muốn thường gặp, có thể nguy hiểm đến tính mạng người bệnh nhưng lại hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu như cả bệnh nhân và thầy thuốc chú ý đến những tác dụng phụ của các loại thuốc có thể gây hội chứng này để theo dõi và phòng ngừa trong quá trình điều trị bệnh.

Theo Sức Khỏe & Đời Sống

Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành nhà Hồ (huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa) cho biết, nhân kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024), Trung tâm sẽ miễn vé cho du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm tại di sản Thành nhà Hồ.
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác quốc tế tổ chức mít tinh hưởng ứng “Tuần lễ Thế giới nâng cao nhận thức về kháng thuốc” từ ngày 18-24/11/2024 và Hội nghị triển khai Kế hoạch hành động phòng, chống kháng thuốc lĩnh vực y tế giai đoạn 2024 – 2025.
Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Hồ An Phong.
Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg: Bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 21 và 22/11/2024, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội nghị được kỳ vọng trở thành bước đột phá, đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành công nghiệp văn hóa. Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam cũng cử đại diện tham dự hội nghị nhằm học hỏi kinh nghiệm thực tiễn để thúc đẩy công nghiệp văn hóa gắn liền với hợp tác toàn cầu.
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
(Ngày Nay) - Các nhà khoa học quốc tế ngày 20/11 đã công bố bản thiết kế đầu tiên về sự phát triển của hệ xương người, đánh dấu bước tiến quan trọng trong dự án Bản đồ Tế bào con người (Human Cell Atlas), một nỗ lực lớn nhằm tạo ra bản đồ sinh học chi tiết của mọi loại tế bào trong cơ thể người.
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
(Ngày Nay) - Gia Lai hiện có hàng trăm ngôi chùa, trong đó có nhiều chùa đã qua trăm năm lịch sử. Nhưng chỉ duy nhất chùa Tân An (đường Nguyễn Thiếp, phường Tây Sơn, thị xã An Khê) được sự công nhận và ban tặng của hoàng gia nhà Nguyễn, gọi là sắc tứ.
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
(Ngày Nay) - Tối 21/11, tại hồ Nguyên Phi Ỷ Lan (thành phố Bắc Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức Chương trình nghệ thuật dân ca trên thuyền và giao lưu các miền di sản chủ đề "Sắc màu di sản".
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
(Ngày Nay) - Mối quan hệ làng xóm cũng có những nhiêu khê và phức tạp, nếu không khéo thì từ thâm tình lại hóa ra giận ghét, thậm chí là oán thù. Cho nên Đức Phật rất tinh tế khi dạy phải thân kính với bà con.
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
(Ngày Nay) - Khi tôi nghe thấy tin có người nào đó vừa mất đi, tin ấy với tôi như tiếng chuông thức tỉnh. Tiếng chuông đó là một lời nhắc nhở sâu sắc về sự mong manh của kiếp người.
Oai nghi của người tu hành
Oai nghi của người tu hành
(Ngày Nay) - Oai nghi cùng với chánh kiến và tịnh giới là ba yếu tố làm nên đạo hạnh - phẩm chất của tu sĩ Phật giáo, như cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Siêu, bậc am tường kinh luật luận đã từng nhấn mạnh.
Tác phẩm có tên “Comedian” của nghệ sĩ người Italy Maurizio Cattelan ra mắt lần đầu năm 2019 tại triển lãm Art Basel ở Miami Beach, đã gây tranh cãi về việc có thể được coi là nghệ thuật hay không. Ảnh: AP
6,2 triệu USD cho quả chuối dán tường
(Ngày Nay) - 6,2 triệu USD là mức giá vừa được trả cho một tác phẩm nghệ thuật gây tranh cãi, một quả chuối tươi dán lên tường bằng băng dính bạc. Tác phẩm được đưa ra trong một cuộc bán đấu giá của Sotheby’s ở New York, Mỹ.