Trung Quốc ngày nay đã trở thành một siêu cường công nghệ của thế giới. Họ đang hình thành nên tương lai của Internet. Hàng trăm triệu người ở Trung Quốc sử dụng smartphone để mua sắm trực tuyến, chi trả hóa đơn và đầu tư, đôi lúc còn theo cách thức hiện đại hơn nhiều so với nước Mỹ.
Điều này giúp cho người dân Trung Quốc trở nên nghiện công nghệ, bất chấp tính hiệu quả của chúng. Nhiều con robot phục vụ bữa tối trong các nhà hàng, trí thông minh nhân tạo được sử dụng để chấm điểm bài thi, công nghệ nhận diện khuôn mặt được áp dụng rộng rãi... Trung Quốc còn đang muốn lập kỷ lục thế giới bằng một màn nhảy đồng diễn của robot.
Tuy nhiên, không phải thứ công nghệ nào mà Trung Quốc áp dụng cũng vận hành một cách trơn tru.
Tại hội nghị thượng đỉnh Doanh nghiệp Thế giới tổ chức tại Thượng Hải hồi tháng 6 vừa qua, việc bấm nút khai mạc được giao cho một cánh tay robot nối với một chiếc mũ đọc suy nghĩ. Chiếc mũ nọ sẽ chuyển hoạt động não của người đội sang cánh tay robot, và từ đó sẽ nhấn vào nút khai mạc hội thảo. Tuy nhiên, sau đó cánh tay robot không hoạt động, tạo nên một khoảnh khắc xấu hổ cho nhiều người tham dự.
Sau sự kiện đó, giới chuyên gia công nghệ bắt đầu cảnh báo rằng, những thứ như kiểu robot khiêu vũ hay mũ đọc suy nghĩ chỉ là một cách để phô diễn, trong khi che lấp đi sự chậm chạp trong tiến trình phát triển công nghệ ở Trung Quốc.
Liu Yadong, chủ biên của tờ nhật báo nhà nước Khoa học và Công nghệ, còn cảnh báo rằng người dân Trung Quốc không nên tách rời thực tế. Ông thừa nhận rằng Trung Quốc vẫn tụt hậu về mặt công nghệ nếu so với nước Mỹ, và rằng những người nói về điều ngược lại “đang tự lừa dối bản thân”.
Trung Quốc không phải quốc gia đầu tiên muốn đón đầu công nghệ bằng những sản phẩm không mấy hiệu quả. Nhật Bản trong thời kỳ đỉnh cao của phát triển kinh tế cũng từng sở hữu nhiều robot biết làm món Sushi. Gần đây, Thung lũng Sillicon cũng đưa ra một số sản phẩm khá ngớ ngẩn, như chiếc máy ép nước quả giá hơn 700 USD có tên Juicero không khác gì các loại máy thông thường.
Điều đáng nói là Trung Quốc hiện là thị trường có lượng người sử dụng Internet lớn nhất thế giới, và cũng là nơi quy tụ một số công ty Internet có giá trị lớn nhất thế giới. Năm 2017, các công ty khởi nghiệp Trung Quốc thu hút tới 50% tổng lượng vốn đầu tư vào trí tuệ nhân tạo của toàn thế giới. Dự kiến đến năm 2020, Trung Quốc sẽ thu hút trên 30% vốn đầu tư toàn cầu vào lĩnh vực tự động.
Bởi vậy, nhiều người ở Trung Quốc cho rằng đất nước họ đang vượt qua nước Mỹ về mặt công nghệ, và ngày càng háo hức với công nghệ mới.
“Người Trung Quốc giờ luôn sẵn sàng thử nghiệm những thứ mới mẻ, chỉ vì chúng bắt mắt” - Andy Tian, giám đốc điều hành công ty ứng dụng Asia Innovation Group có trụ sở ở Bắc Kinh, nhận định.
Cảnh sát robot E-Patrol là một trong những ví dụ điển hình. Nó là mẫu robot an ninh xuất hiện ở nhiều trạm xe lửa và sân bay của Trung Quốc trong nhiều tháng qua. E-Patrol có nhiệm vụ tuần tra ở một trạm xe lửa ở thành phố Trịnh Châu, nhận diện khuôn mặt để phát hiện và theo dõi những người khả nghi, đồng thời đo chất lượng không khí và phát hiện hỏa hoạn.
Nhưng đầu năm nay, mẫu robot này không còn xuất hiện nữa. Đầu tiên, nó đã báo động nhầm hỏa hoạn, giới chức Trịnh Châu cho hay. Nó cũng có xu hướng theo dõi những người trẻ tuổi có thói quen chụp ảnh selfie, bởi vậy có khả năng gây nguy hiểm cho họ. Trạm xe lửa nọ cuối cùng tuyên bố rằng E-Patrol đang trong quá trình nâng cấp.
Hồi năm ngoái, robot nhảy múa cũng bất ngờ trở thành cơn sốt ở Trung Quốc khi có mặt ở gần như khắp mọi nơi. Có thời điểm, truyền hình Trung Quốc tổ chức tới 10 show diễn robot nhảy múa chỉ trong một tuần lễ.
Alibaba, tập đoàn công nghệ hàng đầu Trung Quốc, cũng nhanh chóng nhập cuộc, nhưng theo một cách độc đáo hơn nhiều. Tại một trong số các trung tâm mua sắm của họ ở Thượng Hải, nhiều con robot phục vụ bàn xuất hiện, chạy rọc đường ray dẫn từ bếp ra tới bàn ăn để phục vụ thực khách. Nhưng việc bưng bê thức ăn từ robot tới thực khách vẫn phải do bàn tay con người thực hiện.
Kể từ đó, cá nhà hàng robot phục vụ xuất hiện khắp Trung Quốc. Đầu tiên là quán Robot Magic ở Thượng Hải, nơi mà các nhân viên phục vụ cho rằng các đồng nghiệp robot của họ thường vẽ ra việc nhiều hơn là phụ giúp họ. Robot cũng nhiều lần hỏng hóc, khiến các nhân viên phải kéo chúng ra khỏi khu vực thực khách.
Tuy nhiên, dù cho những thứ công nghệ mới như robot chưa thực sự có tác dụng đầy đủ, chúng lại là yếu tố cần thiết đối với người dân Trung Quốc.
“Tôi vừa du lịch Mỹ về, và tôi không thấy có nhiều thứ mới mẻ” - bà Xie Aijian, 50 tuổi, cho hay - “Tôi không nghĩ họ có bất cứ thứ gì giống như nhà hàng robot giống như ở đây”.
Người Trung Quốc giờ luôn sẵn sàng thử nghiệm những thứ mới mẻ, chỉ vì chúng bắt mắt.
Andy Tian, Giám đốc điều hành công ty ứng dụng Asia Innovation Group có trụ sở ở Bắc Kinh
