Sáng 13/11, giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội liên quan đến dự án Luật Viên chức (sửa đổi), Bộ trưởng Nội vụ Đỗ Thanh Bình cho biết nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm liên quan đến nội dung đổi mới cơ chế quản lý, sử dụng viên chức, lấy vị trí việc làm là trung tâm để thực hiện việc tuyển dụng, sử dụng, đánh giá, xếp loại chất lượng viên chức, thực hiện chế độ, chính sách tiền lương, tiền thưởng và các chế độ chính sách khác liên quan đến đội ngũ viên chức.
Tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Bộ Nội vụ - cơ quan chủ trì soạn thảo - sẽ rà soát các điều khoản quy định về căn cứ, nguyên tắc, phương thức tuyển dụng và các nội dung quy định về vị trí việc làm tại dự thảo luật.
Về nội dung thẩm quyền tuyển dụng viên chức, tại kỳ họp này, Chính phủ trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, trong đó có quy định thẩm quyền tuyển dụng đối với viên chức là nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập, đồng thời quy định về xử lý trong trường hợp có sự khác nhau về cùng một nội dung giữa các văn bản.
Do đó, về các quy định đặc thù đối với nhà giáo sẽ được thực hiện theo quy định tại Nghị quyết này. Đối với các nội dung khác, Bộ Nội vụ phối hợp với các cơ quan rà soát, bảo đảm sự thống nhất giữa dự thảo luật với các quy định của các luật quản lý viên chức chuyên ngành.
Về cho phép viên chức ký hợp đồng lao động hoặc hợp đồng dịch vụ thực hiện hoạt động nghề nghiệp với cơ quan, tổ chức khác ngoài đơn vị sự nghiệp đang công tác, ý kiến các đại biểu Quốc hội thống nhất cao với chủ trương cho phép viên chức ký hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc để tạo cơ chế liên thông nguồn nhân lực giữa khu vực công và khu vực tư. Đồng thời tạo điều kiện để viên chức tăng thu nhập chính đáng từ sức lao động của mình.
Bên cạnh đó, đại biểu Quốc hội cũng quan tâm việc viên chức trước hết phải bảo đảm thực hiện tốt và hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao, có cơ chế cụ thể để tránh xung đột lợi ích, tránh lợi dụng chính sách làm ảnh hưởng đến tính minh bạch và uy tín của đơn vị nơi công tác.
Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Đỗ Thanh Bình cho biết Bộ Nội vụ sẽ rà soát, chỉnh lý bảo đảm nguyên tắc tạo điều kiện tối đa cho viên chức trong hoạt động nghề nghiệp nhưng đồng thời cũng phải bảo đảm tính minh bạch, không để tình trạng xung đột lợi ích và trục lợi chính sách.
Bộ trưởng cũng cho biết Bộ Nội vụ sẽ rà soát, chỉnh lý để quy định nguyên tắc, thẩm quyền đánh giá viên chức, bảo đảm thường xuyên, liên tục, đa chiều dựa trên kết quả, chất lượng dịch vụ sự nghiệp công và sự hài lòng của người dân; ứng dụng công nghệ số, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về viên chức bảo đảm công khai, minh bạch trong đánh giá, quản lý và phát triển đội ngũ viên chức.
Trước đó, thảo luận tại hội trường về vị trí việc làm của viên chức đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Thành phố Hồ Chí Minh) nhấn mạnh đây là trụ cột của dự thảo luật, nhưng vẫn còn bất cập trong cách xác định vị trí việc làm khi cơ quan thay đổi hoặc sáp nhập. Nhiều viên chức bị chuyển vị trí nhưng không được tham gia ý kiến, hoặc phải làm công việc khác hẳn chuyên môn, dẫn đến tâm lý hụt hẫng, giảm hiệu quả công tác.
Đại biểu đề nghị bổ sung đoạn cuối Điều 22 (vị trí việc làm của viên chức) thành “Khi đơn vị tổ chức lại hoặc sáp nhập, viên chức được tham gia góp ý về vị trí việc làm mới; nếu vị trí việc làm thay đổi không phù hợp chuyên môn, cơ quan có trách nhiệm đào tạo lại hoặc bố trí tạm thời công việc tương đương để bảo đảm ổn định đời sống.”
Theo đại biểu, quy định này sẽ giúp viên chức cảm nhận được sự tôn trọng, đồng hành của tổ chức, tăng sự gắn bó và trách nhiệm.
Nói về việc xếp loại chất lượng và sử dụng kết quả đánh giá, đại biểu Trân nêu thực tế, tiêu chí đánh giá viên chức sau sắp xếp bộ máy nhiều khi chưa công bằng, còn nặng về định tính, cảm tính. Có những viên chức bị đánh giá thấp chỉ vì thay đổi đơn vị, chưa kịp thích ứng với môi trường mới.
Bà đề nghị bổ sung khoản mới “Trong năm đầu tiên sau khi sắp xếp, tổ chức lại đơn vị, kết quả đánh giá viên chức cần xem xét yếu tố thay đổi môi trường công tác, không xếp loại ‘không hoàn thành nhiệm vụ’ nếu nguyên nhân khách quan do tổ chức,” với lý giải, điều này vừa bảo vệ người lao động công, vừa thể hiện tính nhân văn của luật, khuyến khích viên chức vượt qua khó khăn để thích ứng.
“Chúng ta đang sửa một đạo luật quan trọng, điều chỉnh đời sống nghề nghiệp của hơn 2,2 triệu viên chức cả nước. Mỗi quy định dù nhỏ cũng tác động sâu sắc đến đời sống, tâm tư, niềm tin của họ,” đại biểu Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ.
Bà mong muốn dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi) sẽ không chỉ hướng đến quản lý chặt chẽ hơn, mà còn thể hiện tinh thần nhân văn, đồng hành - để mỗi viên chức, dù trong hoàn cảnh thay đổi, vẫn được tạo điều kiện tiếp tục cống hiến cho Tổ quốc, cho nhân dân.
