Tàu vũ trụ Chandrayaan-3 của Ấn Độ dự kiến sẽ hạ cánh xuống cực nam Mặt trăng vào thứ Tư. Việc đổ bộ thành công lên Mặt trăng được chính phủ Ấn Độ kỳ vọng sẽ tạo ra thúc đẩy tức thời cho ngành công nghiệp vũ trụ non trẻ của quốc gia Nam Á này.
Các nhà phân tích cho biết, sứ mệnh Luna-25 của Nga, được phóng cách đây chưa đầy hai tuần, cũng mang trong mình nhiệm vụ đổ bộ lên cực nam Mặt trăng trước khi thất bại. Cuộc cạnh tranh đến một khu vực chưa được khám phá trước đây của Mặt trăng gợi lại cuộc chạy đua vào vũ trụ những năm 1960, khi Mỹ và Liên Xô là hai “ông lớn” duy nhất đối đầu nhau.
Nhưng giờ đây, khi không gian trở thành một lĩnh vực kinh doanh còn cực nam của Mặt trăng được dự đoán là một “mỏ vàng” do sở hữu lượng băng giúp duy trì sự sống trên hành tinh này.
Với sự hỗ trợ của Thủ tướng Narendra Modi, Ấn Độ đã tư nhân hóa các vụ phóng tên lửa vào không gian và đang tìm cách mở cửa lĩnh vực này cho các nhà đầu tư nước ngoài. Ấn Độ đặt mục tiêu tăng gấp 5 lần thị phần của mình trên thị trường phóng vệ tinh toàn cầu trong thập kỷ tới.
Nếu sứ mệnh Chandrayaan-3 thành công, các nhà phân tích dự báo lĩnh vực vũ trụ của Ấn Độ sẽ tận dụng được danh tiếng về kỹ thuật cũng như chi phí. Tổ chức Nghiên cứu Vũ trụ Ấn Độ (ISRO) có ngân sách chỉ khoảng 74 triệu USD cho sứ mệnh đổ bộ lên Mặt trăng.
Trong khi đó, NASA đang trên đà chi khoảng 93 tỷ USD cho sứ mệnh tái đổ bộ Mặt trăng Artemis cho đến năm 2025.
Ajey Lele, nhà tư vấn tại Viện Nghiên cứu và Phân tích Quốc phòng Manohar Parrikar ở New Delhi (Ấn Độ), cho biết: “Thời điểm sứ mệnh này thành công, nó sẽ nâng cao danh tiếng của tất cả những người có liên quan”.
Bất chấp các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với cuộc xung đột ở Ukraine và sự cô lập ngày càng tăng, Nga đã thành công trong việc tung ra một cú đánh thần tốc. Nhưng một số chuyên gia nghi ngờ khả năng tài trợ cho sứ mệnh kế nhiệm Luna-25 trong tương lai. Nga đã không tiết lộ về chi phí cho vụ phóng vừa rồi.
Ông Vadim Lukashevich, một chuyên gia không gian độc lập tại Moscow, cho biết: “Chi phí cho việc khám phá không gian được giảm một cách có hệ thống từ năm này sang năm khác”.
Ngân sách của Nga được ưu tiên sử dụng cho cuộc xung đột ở Ukraine khiến việc tái chinh phục Mặt trăng là "cực kỳ khó xảy ra".
Trung Quốc đã thực hiện lần hạ cánh đầu tiên ở phần tối của Mặt trăng vào năm 2019, cũng như lên kế hoạch cho nhiều sứ mệnh. Công ty nghiên cứu vũ trụ Euroconsult ước tính Trung Quốc đã chi 12 tỷ USD cho chương trình không gian vào năm 2022.
Nhưng bằng cách mở cửa cho tư nhân, NASA đã chỉ cho Ấn Độ thấy con đường mình cần phải đi trong tương lai.
Ví dụ, công ty SpaceX của Elon Musk đang phát triển tên lửa Starship cho hoạt động kinh doanh phóng vệ tinh của mình, cũng như đưa các phi hành gia NASA lên bề Mặt mặt trăng theo hợp đồng trị giá 3 tỷ USD.
Ngoài hợp đồng đó, SpaceX sẽ chi khoảng 2 tỷ USD cho Starship trong năm nay, ông Elon Musk cho biết.
Các công ty vũ trụ như Astrobotic và Intuitive Machines của Mỹ đang chế tạo các tàu đổ bộ Mặt trăng, dự kiến sẽ phóng tới vùng cực nam vào cuối năm nay hoặc vào năm 2024.
Trong khi đó, các công ty như Axiom Space và Blue Origin của tỷ phú Jeff Bezos đang phát triển những thiết bị kế nhiệm được tư nhân tài trợ cho Trạm vũ trụ quốc tế.
Hôm thứ Hai, Axiom cho biết họ đã huy động được 350 triệu USD từ các nhà đầu tư đến từ Ả Rập Xê Út và Hàn Quốc.
Dù vậy, việc chinh phục bề mặt Mặt trăng vẫn tồn tại nhiều rủi ro. Nỗ lực hạ cánh gần đây nhất của Ấn Độ đã thất bại vào năm 2019, cùng năm một công ty khởi nghiệp của Israel đã thất bại trong chuyến đổ bộ lên Mặt trăng đầu tiên do tư nhân thực hiện. Công ty khởi nghiệp ispace của Nhật Bản cũng trải qua thất bại tương tự trong năm nay.
Bethany Ehlmann, giáo sư tại Viện Công nghệ California, người đang làm việc với NASA trong sứ mệnh năm 2024 để lập bản đồ cực nam Mặt trăng, cho biết: “Như chúng ta đang thấy, việc hạ cánh trên Mặt trăng hết sức khó khăn. Trong vài năm qua, Mặt trăng dường như đang nuốt chửng các con tàu vũ trụ”.