Úc 'đặt cược' vào sức ảnh hưởng của Mỹ ở châu Á

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Cách đây khoảng 3 năm, Úc từng tự tin tuyên bố họ không cần phải chọn theo Mỹ hoặc Trung Quốc. Nhưng thoả thuận về tàu ngầm hạt nhân giữa Mỹ và Úc ngày 16/9 cho thấy, Canberra cuối cùng đã đưa ra một lựa chọn cứng rắn.
(Ảnh minh hoạ: Pinterest)
(Ảnh minh hoạ: Pinterest)

"Canh bạc" chiến lược

Khi trở thành thủ tướng Úc 3 năm trước, Scott Morrison khẳng định nước này sẽ duy trì quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc - đối tác thương mại lớn nhất, đồng thời tiếp tục là đồng minh của Mỹ.

“Úc không phải lựa chọn," Scott Morrisont tuyên bố trong bài phát biểu về chính sách đối ngoại đầu tiên của mình.

Tuy nhiên, mối quan hệ giữa Úc và Trung Quốc đã xấu đi trong những năm qua. Vì vậy, ngày 16/9, Úc đã công bố một thỏa thuận quốc phòng mới với Mỹ và Anh. Cụ thể, 2 nước trên sẽ cung cấp cho Úc công nghệ và khả năng triển khai các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân - hứa hẹn sẽ là một bước nhảy vọt về quân sự của nước này. Úc mới chỉ là nước thứ hai (sau Anh năm 1958) được tiếp cận với công nghệ tàu ngầm của Mỹ.

Úc 'đặt cược' vào sức ảnh hưởng của Mỹ ở châu Á ảnh 1

Các nhà lãnh đạo Mỹ, Anh và Úc trong lễ công bố thoả thuận an ninh mới rạng sáng 16/9. (Ảnh: AP)

Với thoả thuận 3 bên có tên AUKUS trên, Úc xác định sẽ "đặt cược" tất cả vào mối quan hệ với Mỹ trong nhiều thế hệ sau - một “quan hệ đối tác mãi mãi”, theo lời ông Morrison. Trong canh bạc này, Úc hy vọng Mỹ sẽ chiếm ưu thế trong cuộc cạnh tranh với Trung Quốc và tiếp tục là lực lượng thống trị ở Thái Bình Dương. Nếu mọi thứ đúng theo dự tính, Úc sẽ không ngần ngại tham gia bất kỳ cuộc xung đột quân sự nào với Bắc Kinh trong tương lai.

James Curran, chuyên gia về Quan hệ đối ngoại tại Đại học Sydney (Úc), gọi thoả thuận này là “canh bạc chiến lược lớn nhất trong lịch sử Úc”.

"Úc đang đánh cược số phận của mình vào quyết tâm và ý chí của Mỹ tại châu Á," James Curran nhận định.

Phía bên kia, việc sẵn sàng chia sẻ công nghệ hạt nhân cho thấy Mỹ rất cần một liên minh vững chắc tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương để đối đầu với Trung Quốc. Tính đến năm 2020, lực lượng hải quân của Trung Quốc dẫn đầu thế giới về quy mô với 360 chiến hạm, so với 297 của Mỹ, theo CNN. Kích thước tàu chiến trung bình của Mỹ lớn hơn, nhưng Trung Quốc lại nhỉnh hơn về số lượng chiến hạm nhỏ.

Không chỉ vậy, Trung Quốc cũng đang tích cực xây dựng các căn cứ quân sự và bệ phóng tên lửa tại Biển Đông.

Úc 'đặt cược' vào sức ảnh hưởng của Mỹ ở châu Á ảnh 2

Số lượng chiến hạm của Trung Quốc và Mỹ. Đồ họa: CNN.

Theo các nhà phân tích an ninh, nhiều khả năng Úc sẽ sử dụng tàu ngầm hạt nhân để tuần tra các tuyến vận tải biển quan trọng, bao gồm cả những vùng mà Việt Nam, Philippines và Malaysia tuyên bố chủ quyền.

“Không có gì làm Trung Quốc cảm thấy bị khiêu khích hơn là vũ khí và tàu ngầm hạt nhân," Oriana Skylar Mastro, thành viên của Viện Nghiên cứu Quốc tế Freeman Spogli tại Đại học Stanford (Mỹ) nhận xét.

Phát biểu ngày 16/9, Thủ tướng Úc Scott Morrison cho biết, việc liên thủ với Anh và Mỹ tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương thể hiện sự căng thẳng đang ngày một gia tăng tại khu vực này.

"Úc và các đồng minh đang bước vào một kỷ nguyên mới với nhiều thách thức tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương," ông Morrison tuyên bố.

Úc 'đặt cược' vào sức ảnh hưởng của Mỹ ở châu Á ảnh 3

Một chiếc tàu ngầm thuộc lực lượng hải quân Úc. (Ảnh: New York Times)

Theo các chuyên gia, việc Trung Quốc áp thuế nhập khẩu cao với hàng hoá Úc, cùng với việc bắt giữ ít nhất 2 công dân Úc gốc Hoa, đã đẩy nước này về phe Mỹ.

"Hồi trước, Úc sẽ không dám chọn một trong hai phe. Nhưng mối quan hệ ngày càng tệ với Bắc Kinh đã khiến họ phải đưa ra lựa chọn bắt buộc," Euan Graham, nhà phân tích An ninh châu Á - Thái Bình Dương tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (Singapore) cho biết.

Nguy cơ

Tuy nhiên, một số người đang đặt dấu hỏi về niềm tin của Canberra với Washington. Kể từ khi Tổng thống Mỹ Barack Obama công bố chính sách "xoay trục sang châu Á" năm 2011, những đồng minh châu Á của Mỹ vẫn đang chờ đợi nguồn lực của họ trong sự thất vọng.

Euan Graham cho rằng thoả thuận AUKUS sẽ xoa dịu những chỉ trích trên. "AUKUS cho thấy Mỹ vẫn quan tâm tới các đồng minh châu Á của mình."

Dù vậy, những nghi ngờ về cam kết của Mỹ trong việc chống lại Trung Quốc vẫn chưa được xoá bỏ hoàn toàn. Theo Sam Roggeveen, Giám đốc Chương trình An ninh quốc tế tại Viện Lowy (Úc), về lâu dài, Mỹ có thể thấy cuộc chiến với Trung Quốc quá tốn kém, từ đó giảm dần ảnh hưởng của mình tại châu Á.

"Trong lịch sử, Mỹ chưa bao giờ phải đối mặt với một đối thủ đáng gờm như Trung Quốc," Sam Roggeveen cho biết.

Úc 'đặt cược' vào sức ảnh hưởng của Mỹ ở châu Á ảnh 4

Trung Quốc là đối thủ "nặng ký" nhất trong lịch sử mà Mỹ phải đối đầu. (Ảnh: Getty Images)

Không chỉ vậy, nếu Mỹ và Trung Quốc xung đột trong tương lai, Úc sẽ không thể đứng ngoài cuộc như trước kia nữa.

"Mỹ cho phép Úc tiếp cận công nghệ hạt nhân của mình, với kỳ vọng nước này sẽ sát cánh cùng họ nếu xảy ra xung đột quân sự với Trung Quốc," Hugh White, chuyên gia về Quốc phòng tại Đại học Quốc gia Australia nhận định.

Nhưng hiện tại, dường như chính phủ Úc đã chấp nhận mọi rủi ro để liên thủ với Mỹ và Anh. Theo Richard Maude, một cựu quan chức an ninh Úc, hiện là chuyên gia của Viện Chính sách Xã hội Châu Á (Úc), đây là thời điểm quyết định về tương lai ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Úc.

"Việc liên thủ với Mỹ và Anh thể hiện rằng, Úc rất quan tâm tới môi trường an ninh của khu vực này," ông Richard Maude quả quyết.

Theo New York Times
TIN LIÊN QUAN
Tình anh em Cuba - Việt Nam trường tồn theo theo thời gian
Tình anh em Cuba - Việt Nam trường tồn theo theo thời gian
(Ngày Nay) - Chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Chính quyền nhân dân Cuba Esteban Lazo Hernández tới Việt Nam là sự khẳng định ý chí của La Habana trong việc làm sâu sắc hơn nữa sự hợp tác song phương trên cơ sở mối quan hệ lịch sử anh em gắn kết nhân dân hai nước.
Đề xuất thành lập Khu Kinh tế Ninh Cơ
Đề xuất thành lập Khu Kinh tế Ninh Cơ
(Ngày Nay) - Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa trình Thủ tướng Chính phủ Báo cáo thẩm định về việc thành lập Khu kinh tế Ninh Cơ tại tỉnh Nam Định, mở ra tiềm năng phát triển kinh tế biển bền vững, đa ngành và toàn diện cho khu vực phía Nam của tỉnh.
Hello Kitty thu về 4 tỷ USD/năm
Hello Kitty thu về 4 tỷ USD/năm
(Ngày Nay) - Theo tờ Economist, Sanrio, công ty Nhật Bản sở hữu Hello Kitty, kiếm được gần 4 tỷ USD doanh thu từ Hello Kitty mỗi năm. Nhân vật này ước tính đã mang lại cho người tạo ra mình 80 tỷ USD trong 50 năm qua.
Một đảo ở Bắc Cực biến mất
Một đảo ở Bắc Cực biến mất
(Ngày Nay) - Ngày 31/10, Hiệp hội địa lý LB Nga thông báo hòn đảo Mesyatsev đã biến mất khỏi quần đảo Franz Josef của Nga ở Bắc Cực.
Lan tỏa nghệ thuật hát bội trong cộng đồng
Lan tỏa nghệ thuật hát bội trong cộng đồng
(Ngày Nay) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình có 5 thế hệ theo nghề hát bội, Nghệ nhân Ưu tú Vũ Linh Tâm (tên thật là Nguyễn Văn Tốt, 66 tuổi) đã có hơn 50 năm gắn bó với ánh đèn sân khấu và nghệ thuật hát bội.
Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Xã hội chủ nghĩa Thống nhất (PSUV), Phó Tổng thống thường trực Cộng hòa Bolivar Venezuela Delcy Rodríguez Gómez. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN
Tổng thống Venezuela chuyển thông điệp cảm ơn đến lãnh đạo Việt Nam
(Ngày Nay) - Các cuộc tiếp xúc cấp cao gần đây giữa lãnh đạo Venezuela và Việt Nam tiếp tục là minh chứng rõ nét cho mối quan hệ ngày càng mật thiết giữa hai đảng, nhà nước, chính phủ và nhân dân hai nước anh em. Mối quan hệ hữu nghị này đã được thử thách qua thời gian và giờ đây đã trở thành di sản chung của hai dân tộc.