Coi đầu tư cho dinh dưỡng là đầu tư cho phát triển
Hội thảo có sự tham dự của Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương và các đại biểu đại diện cho Lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; Lãnh đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận các tỉnh ủy thành ủy; Lãnh đạo Ủy ban Nhân dân; Sở Y tế; Sở Giáo dục các tỉnh, thành phố cùng sự tham gia của các chuyên gia quốc tế hàng đầu trong lĩnh vực dinh dưỡng, các nhà khoa học, đại diện các viện nghiên cứu, các trường Đại học và phổ thông trong cả nước.
 |
| Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Vũ Thanh Mai, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Tấn Dũng và Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức tại hội thảo. |
Hội thảo diễn ra trong bối cảnh các vấn đề về phát triển con người, đặc biệt là tầm vóc và thể lực của thế hệ trẻ đang là mối quan tâm chiến lược hàng đầu của quốc gia. Tầm nhìn và những định hướng quan trọng về vấn đề này đã được thể hiện sâu sắc qua bài viết “Tương lai cho thế hệ vươn mình” của Tổng Bí thư Tô Lâm, trong đó chỉ rõ những thách thức và mục tiêu cấp bách, đồng thời nhấn mạnh một quan điểm mang tính định hướng: Trí tuệ thôi là chưa đủ, “thể chất khỏe mạnh và bản lĩnh vững vàng cũng là điều kiện không thể thiếu” để thế hệ trẻ thích nghi và cạnh tranh trong môi trường toàn cầu.
 |
| Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu. |
 |
| Ông Lê Tấn Dũng, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo phát biểu tại hội thảo. |
Phát biểu Đề dẫn, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức chỉ rõ, Việt Nam cần có một giải pháp đột phá về dinh dưỡng học đường: "Chúng ta cần một cú hích chiến lược. Và mặt trận đột phá đó chính là TRƯỜNG HỌC, bởi lứa tuổi học đường - đặc biệt giai đoạn từ 2 tới 12 tuổi là “giai đoạn vàng” để can thiệp toàn diện về dinh dưỡng và vận động, tạo ra tác động thay đổi trọn đời" và Việt Nam cần “hoàn thiện thể chế, chính sách - Coi đầu tư cho dinh dưỡng là đầu tư cho phát triển. Đã đến lúc chúng ta cần một khung pháp lý toàn diện, các chính sách đủ mạnh để phát triển tầm vóc và thể lực cho thế hệ trẻ.”
 |
| Ông Nguyễn Tri Thức - Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu tại hội thảo khoa học quốc tế về dinh dưỡng học đường năm 2025. |
Liên quan đến chủ đề này, các chuyên gia trong nước và quốc tế tham gia Hội thảo khoa học đã chia sẻ các nhận định, các nghiên cứu khoa học, bài học kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp, khuyến nghị cho Việt Nam trong vấn đề Dinh dưỡng học đường, nhằm góp phần tạo ra một bước tiến đột phá trong công tác chăm sóc thế hệ tương lai.
Tham luận của GS.TS Trần Thanh Dương- Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia (Bộ Y tế) nhấn mạnh, Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với thực tế suy dinh dưỡng dai dẳng và bất bình đẳng: Tình trạng suy dinh dưỡng thấp còi, thiếu vi chất, thừa cân, béo phì ở trẻ em đang là những vấn đề nổi cộm. Từ góc độ chuyên môn, Viện Dinh dưỡng Quốc gia đề xuất các giải pháp đồng bộ cho vấn đề dinh dưỡng, trong đó nhấn mạnh vào nội dung bữa ăn học đường: Khẳng định cần ban hành các tiêu chuẩn cho Bữa ăn học đường, nghiên cứu và tham mưu việc luật hóa các quy định về dinh dưỡng, bảo đảm bữa ăn học đường hoạt động theo đúng mục tiêu đề ra, dựa trên các kết quả nghiên cứu đối chứng khoa học từ “Mô hình điểm bữa ăn học đường bảo đảm dinh dưỡng hợp lý kết hợp tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ em, học sinh, sinh viên Việt Nam".
Bổ sung cho đề xuất trên, tham luận của Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội đã chỉ ra “lỗ hổng” trong các văn bản quy phạm pháp luật quy định trực tiếp về dinh dưỡng học đường. “Đến nay, chưa có văn bản quy định toàn diện về dinh dưỡng học đường để bảo đảm công tác này được triển khai một cách tổng thể, đồng bộ và hiệu quả. Một số nhiệm vụ quan trọng như xây dựng bộ tiêu chuẩn dinh dưỡng học đường thống nhất chưa được ban hành, dẫn đến thiếu cơ sở pháp lý vững chắc cho tổ chức và giám sát thực hiện”.
Bài tham luận của Bộ Giáo dục và Đào tạo gửi tới Hội thảo được đặc biệt quan tâm, bởi kết cấu chặt chẽ, cùng các thông tin hữu ích, liên quan mật thiết đến nội dung chính của Hội thảo. Từ khái quát thực trạng, đề cập đến các hạn chế, vướng mắc, phân tích các kết quả đã đạt được, từ đó đề xuất giải pháp. Báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo dành nhiều thời gian chia sẻ các kết quả từ "Mô hình điểm bữa ăn học đường bảo đảm dinh dưỡng hợp lý kết hợp tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ em, học sinh, sinh viên Việt Nam".
 |
Đây là Mô hình được Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp cùng Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai, với sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế cùng sự đồng hành của Tập đoàn TH. Mô hình điểm được triển khai tại 10 tỉnh thành, thuộc 5 vùng sinh thái lớn của cả nước; được đánh giá là một "giải pháp toàn diện, mang tính cách mạng" và là "mô hình thử nghiệm thành công nhất" với các kết quả cụ thể được xem là tổ hợp bằng chứng khoa học và thực tiễn vững chắc.
Từ những thành công của Mô hình điểm, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Quyết định số 3000/QĐ-BGDĐT ngày 28/9/2021, phê duyệt Mô hình bữa ăn học đường và các tài liệu hướng dẫn để các địa phương triển khai nhân rộng. Đề án số hóa dữ liệu 400 thực đơn bữa ăn được xây dựng theo tiêu chuẩn dinh dưỡng và đặc thù từng địa phương đang được Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai, giúp các trường dễ dàng tra cứu, áp dụng và điều chỉnh cho phù hợp. Trong tham luận, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa ra kiến nghị với Quốc hội: “Đề nghị Luật hóa các quy định về dinh dưỡng học đường” và “nghiên cứu, đề xuất tiến tới xây dựng Luật Dinh dưỡng/Luật Dinh dưỡng học đường”.
Tham luận tại Hội thảo về chủ đề “Dinh dưỡng học đường tại Việt Nam: Thực trạng, thách thức và giải pháp TS.BS. Lê Thái Hà, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế cho biết, có một số quy định liên quan tới dinh dưỡng học đường sẽ chuyển từ “khuyến nghị” sang “bắt buộc” khi được đưa vào Luật Phòng bệnh, quy định cụ thể trách nhiệm triển khai thực hiện công tác y tế trường học cho người học thuộc phạm vi quản lý của cơ sở giáo dục để bảo đảm người học được chăm sóc sức khỏe toàn diện cả thể chất và tinh thần. Bộ Y tế đang nỗ lực hoàn thiện dự luật và báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội xem xét.
Như vậy, các nội dung về dinh dưỡng học đường trong Luật Phòng bệnh sẽ là những viên gạch, nền tảng, để hướng tới một bộ luật về dinh dưỡng học đường có tính bao trùm, huy động sự vào cuộc của toàn hệ thống, trở thành công cụ pháp lý hữu hiệu, đưa công tác dinh dưỡng học đường vào nề nếp, quy chuẩn trên cả nước.
Bài học quốc tế đến Việt Nam
Nhìn ra thế giới, phần tham luận của những chuyên gia quốc tế hàng đầu tại Hội thảo đã cung cấp những bài học đa chiều từ các quốc gia đã thành công trong việc Luật hóa và triển khai dinh dưỡng học đường.
Từ Nhật Bản, Giáo sư Nakamura Teiji, Chủ tịch Hiệp hội Dinh dưỡng Nhật Bản, đã mang đến câu trả lời rất thuyết phục cho câu hỏi: Vì sao Nhật Bản thành công trong cải thiện chế độ ăn và dinh dưỡng? Có hai lý do chính. Đầu tiên, Nhật Bản coi vấn đề dinh dưỡng là thách thức cấp bách và triển khai các chính sách quốc gia riêng để giải quyết. Dinh dưỡng được tách riêng khỏi chính sách y tế và chính sách lương thực, hình thành một chính sách dinh dưỡng độc lập với hệ thống luật pháp và quy định rõ ràng. Tiếp theo, Nhật Bản chú trọng đào tạo đội ngũ chuyên môn, các chuyên gia dinh dưỡng, đủ năng lực đóng vai trò nòng cốt trong việc triển khai các chính sách cải thiện dinh dưỡng. Ông cũng cho biết, hiện tại, Quốc hội Nhật Bản đang thảo luận về việc miễn hoàn toàn học phí bữa trưa học đường. Điều đó cho thấy đã có sự đồng thuận trên phạm vi toàn quốc rằng bữa trưa học đường nên được duy trì bằng ngân sách nhà nước.
 |
| Chủ tịch Hiệp hội Dinh dưỡng Nhật Bản Nakamura Teiji phát biểu. |
Từ Vương quốc Anh, Giáo sư Vimal Karani, đã mang đến góc nhìn mới mẻ về vai trò của sữa tươi và các sản phẩm sữa trong việc tối ưu hóa dinh dưỡng dựa trên đặc điểm di truyền của từng cá nhân.
Từ Châu Âu, Tiến sĩ Philipp Rösler, nguyên Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Y tế Đức, chia sẻ kinh nghiệm thành công từ Tiêu chuẩn Dinh dưỡng Đức (DGE) và chương trình Sữa – Rau – Quả học đường của EU, khuyến nghị Việt Nam cần nhân rộng các mô hình đã thí điểm thành công, đồng thời xây dựng bộ tiêu chuẩn dinh dưỡng quốc gia riêng.
Từ Trung Quốc, Tiến sĩ, bác sĩ Zhuifeng Guo, chia sẻ kinh nghiệm quyết liệt của Trung Quốc trong việc triển khai chính sách dinh dưỡng học đường. Ông khẳng định: “Khi pháp luật biến bữa ăn học đường từ "tùy chọn" thành "bắt buộc", điều đó không chỉ làm thay đổi chiều cao và cân nặng của trẻ, mà còn thiết lập một chuẩn mực công bằng và phát huy tiềm năng của xã hội".
Các chuyên gia đều thống nhất quan điểm: “Nếu Việt Nam kết hợp chặt chẽ bốn trụ cột: pháp luật – tài chính – giám sát – giáo dục, chính sách dinh dưỡng học đường chắc chắn sẽ được bền vững hơn, góp phần phát huy tối đa tiềm năng nguồn nhân lực quốc gia”.
Tổ chức Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) gửi tham luận tới Hội thảo, với chủ đề “Về vai trò của dinh dưỡng đối với sức khỏe và tầm vóc con người; các chính sách và những mô hình hay, cách làm hiệu quả về dinh dưỡng học đường của các nước trên thế giới”, trong đó, nhấn mạnh vai trò của dinh dưỡng cho trẻ ở trường học, kết hợp giới thiệu rất nhiều mô hình bữa ăn học đường đã được thực thi thành công ở nhiều quốc gia trên thế giới (Pháp, Đan Mạch, Ấn Độ, Thái Lan…), bản tham luận nhấn mạnh “Luật hóa dinh dưỡng học đường là xu hướng toàn cầu”.
Hoàn thiện khung pháp lý, đưa dinh dưỡng học đường vào nề nếp
Từ góc độ của một doanh nghiệp khởi xướng và đồng hành cùng Chính phủ và các ban bộ ngành triển khai các Chương trình dinh dưỡng học đường quốc gia, Anh hùng Lao động Thái Hương, Nhà sáng lập Tập đoàn TH bày tỏ: “Với những mong ước chân thành từ trái tim của một người mẹ, tôi mong tất cả chúng ta, trên cương vị riêng của mỗi người, hãy ứng xử với con trẻ ngày hôm nay bằng tấm lòng người mẹ, hãy góp phần thúc đẩy để ban tặng cho các con một Bữa ăn học đường, một tấm khiên, môt thành trì che chắn vững chãi, đó là một bộ luật: gọi là Luật Dinh dưỡng Học đường, trong đó có ly sữa mang tên ly sữa học đường quốc gia. Thời cơ đã tới, tầm nhìn chiến lược đã có từ lời hiệu triệu, ý chí của người đứng đầu, hòa chung với khát vọng của nhân dân. Hãy để mỗi bữa ăn học đường, mỗi ly sữa tươi sạch không chỉ nuôi dưỡng thể chất, mà còn thắp lên khát vọng và ý chí vươn mình của dân tộc Việt”. Anh hùng Lao động khẳng định, cùng với các doanh nghiệp chân chính khác, Tập đoàn TH tiếp tục sẵn sàng tham gia gánh vác cùng Đảng và Nhà nước chăm lo sức khỏe cho người dân.
 |
| Nhà sáng lập Tập đoàn TH, Anh hùng lao động Thái Hương phát biểu tại buổi hội thảo. |
Kết luận và chỉ đạo Hội thảo, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nhấn mạnh, các kiến nghị tại hội thảo là cơ sở quan trọng để các bộ, ban, ngành liên quan tham mưu, xây dựng chính sách. Đồng chí chỉ đạo: "Tập trung nghiên cứu, tham mưu, xây dựng và hoàn thiện khung chính sách toàn diện về dinh dưỡng, góp phần thực hiện thắng lợi các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về chăm sóc sức khỏe, phát triển nguồn nhân lực, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân. đặc biệt là thế hệ trẻ”.
Hội thảo cùng đi đến đồng thuận rằng, đã đến lúc Việt Nam cần luật hóa các quy định về dinh dưỡng học đường, tiến tới xây dựng Luật Dinh dưỡng/ Luật Dinh dưỡng học đường; khẳng định quyết tâm của Đảng, Nhà nước, các ban, bộ, ngành, địa phương và toàn xã hội trong việc đầu tư cho thế hệ tương lai, vì tầm vóc Việt, vì một Việt Nam khỏe mạnh.
