Sợi chỉ đỏ xuyên suốt 80 năm cách mạng
Đã tròn tám thập kỷ trôi qua kể từ ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Nhìn lại toàn bộ chiều dài lịch sử ấy, có thể thấy đó là minh chứng sống động cho sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam, với nền tảng tư tưởng cốt lõi là chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Chính sự kiên định và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào thực tiễn tại Việt Nam đã tạo nên những bước ngoặt lịch sử, từ sự ra đời của Đảng năm 1930, thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, đến những thành tựu to lớn của công cuộc Đổi mới từ năm 1986.
Đồng chí Nguyễn Đức Hà, nguyên Vụ trưởng Vụ Cơ sở Đảng, Ban Tổ chức Trung ương khẳng định: “Trong suốt 80 năm qua, dù tình hình thế giới, khu vực và trong nước trải qua nhiều thăng trầm, Đảng và Nhà nước vẫn lãnh đạo nhân dân giành được những thành tựu hết sức to lớn. Có thể thấy, giá trị cốt lõi nhất, nền tảng nhất, xuyên suốt nhất, đó chính là chủ nghĩa Mác – Lênin. Chúng ta không chỉ kiên định mà còn vận dụng một cách sáng tạo, đồng thời phát triển đúng đắn chủ nghĩa Mác – Lênin vào điều kiện thực tiễn của Việt Nam”.
Sự vận dụng sáng tạo ấy được thể hiện ngay từ khi Đảng ta được thành lập. “Trong bối cảnh giai cấp công nhân tại Việt Nam còn non trẻ, phong trào yêu nước lại phát triển mạnh mẽ, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã khéo léo vận dụng sáng tạo học thuyết Mác – Lênin vào hoàn cảnh cụ thể tại nước ta, xác định Đảng Cộng sản Việt Nam là kết quả tất yếu từ sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác – Lênin, phong trào công nhân và phong trào yêu nước”, ông Hà chỉ rõ. Quá trình chuẩn bị từ năm 1925 đã đặt nền móng vững chắc về chính trị, tư tưởng và tổ chức, để rồi sau 15 năm lãnh đạo, Đảng đã đưa nhân dân đến thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám, thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa – nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam châu Á.
 |
Đồng chí Nguyễn Đức Hà, nguyên Vụ trưởng Vụ Cơ sở Đảng, Ban Tổ chức Trung ương. |
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phát triển quan điểm lý luận của Karl Marx và Lenin, khẳng định rằng cách mạng vô sản có thể thành công ở một nước thuộc địa nửa phong kiến như Việt Nam, với điều kiện có Đảng Cộng sản chân chính lãnh đạo và sự hỗ trợ của hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa. Chính sự vận dụng sáng tạo này đã đặt nền móng cho tư tưởng “độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội”, trở thành kim chỉ nam xuyên suốt của cách mạng Việt Nam. Đây là một sự phát triển lý luận mang tính đột phá, hoàn toàn phù hợp với điều kiện thực tiễn tại Việt Nam, tạo ra một chính đảng có sức mạnh hiệu triệu và quy tụ toàn dân tộc.
Luận điểm này không chỉ là kim chỉ nam cho Cách mạng Tháng Tám, mà còn định hình con đường phát triển đặc thù của Việt Nam khi Đảng ta quyết định đưa đất nước tiến thẳng lên chủ nghĩa xã hội, không qua giai đoạn phát triển tư bản chủ nghĩa. “Đảng ta nhận thức rất sâu sắc mối quan hệ biện chứng giữa độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Chúng ta muốn đi lên chủ nghĩa xã hội thì trước hết phải giành được độc lập dân tộc. Nhưng ngược lại, nếu giành được độc lập mà không tiến lên chủ nghĩa xã hội, nền độc lập ấy sẽ rất mong manh và không thể được đảm bảo vững chắc”, đồng chí Nguyễn Đức Hà nhấn mạnh.
Trong những năm đầu sau khi giành độc lập, Việt Nam đối mặt với tình thế “thù trong giặc ngoài”, từ giặc đói, giặc dốt đến giặc ngoại xâm, Đảng đã lãnh đạo nhân dân thực hiện đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Có thể thấy, miền Bắc xã hội chủ nghĩa chính là hậu phương vững chắc cho cuộc kháng chiến chống Mỹ ở miền Nam. Đây một lần nữa chính là một sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, thể hiện khả năng lãnh đạo linh hoạt của Đảng ta trong giai đoạn thử thách đó.
Sau khi giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước vào năm 1975, Việt Nam tiếp tục bước vào giai đoạn khôi phục kinh tế, rồi từ năm 1986 tiến hành công cuộc Đổi mới và đạt được những thành tựu vượt bậc. Dù đối mặt nhiều biến động phức tạp của tình hình thế giới và khu vực, đặc biệt là khủng hoảng chính trị lớn nhất thế kỷ 20 – sự sụp đổ của Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu – Đảng ta vẫn kiên định con đường đã chọn. Chính sự kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các nguyên tắc về xây dựng Đảng đã giúp Việt Nam vượt qua thử thách và đạt được những thành tựu có ý nghĩa to lớn. Đúng như lời cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Với tất cả sự khiêm tốn, chúng ta vẫn có thể nói rằng: Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”. Đó là minh chứng sống động nhất cho sức sống mãnh liệt và tính đúng đắn của con đường mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn.
Kim chỉ nam cho khát vọng hùng cường
Thực tiễn 80 năm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt là gần 40 năm thực hiện công cuộc Đổi mới, Đảng và nhân dân ta đã đúc rút được những kinh nghiệm lý luận và thực tiễn vô cùng quý báu. Đây không chỉ là những bài học của quá khứ, mà còn là kim chỉ nam cho hành động trong giai đoạn phát triển mới, hiện thực hóa khát vọng xây dựng một quốc gia hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc.
“Năm 1945, chúng ta giành được độc lập. Và bây giờ, chúng ta tiếp tục trên chặng đường giữ vững được nền độc lập ấy. Để làm được điều đó cần tập trung vào bốn “kiên định”, phát huy năm trụ cột và đồng thời giải quyết được đúng mười mối quan hệ lớn”, đồng chí Nguyễn Đức Hà nhận định. Trước hết, đó là bốn “kiên định” được Đảng ta rút ra, trở thành những nguyên tắc bất biến: kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng; và kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng. Bốn “kiên định” này là kim chỉ nam, là la bàn định hướng, bảo đảm cho con thuyền cách mạng Việt Nam không chệch hướng trước bất kỳ sóng to gió lớn nào.
 |
Quốc hội chính thức thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV ngày 16/6/2025. |
Cũng theo ông Hà, trên nền tảng đó, chúng ta xây dựng và phát triển đất nước dựa trên năm trụ cột chính. Thứ nhất, phát triển kinh tế là trung tâm. Nguyên Vụ trưởng Vụ Cơ sở đảng lý giải sâu sắc: "Không phát triển kinh tế, chúng ta không thể có tự do, không thể tự chủ, tự lực, tự cường. Do đó cần lấy phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm xuyên suốt. Đây là điểm mấu chốt để đảm bảo tiềm lực quốc gia, là nền tảng vật chất cho sự phát triển”.
Thứ hai, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt. Theo ông Hà, vai trò sống còn của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng cần được đặt lên hàng đầu, nhằm đảm bảo sự lãnh đạo bền vững của Đảng ta.
Thứ ba, phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội. Bác Hồ từng nói: "Văn hóa soi đường quốc dân đi”, và sau này cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng đã từng nhấn mạnh: "Văn hóa là hồn cốt của dân tộc…Văn hóa còn thì dân tộc còn". Ngay trong Nghị quyết Đại hội XIII, Đảng ta đã xác định rằng văn hóa là sức mạnh nội sinh quan trọng để thực hiện các mục tiêu phát triển đất nước.
Thứ tư, không ngừng củng cố quốc phòng và an ninh là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên. Trong bối cảnh tình hình thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh, đồng thời xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân và an ninh nhân dân vững mạnh chính là để bảo vệ thành quả của cách mạng từ sớm, từ xa. Nói cách khác, muốn bảo vệ Tổ quốc, chúng ta phải có thanh kiếm và lá chắn, giữ nước từ lúc nước chưa ngụy.
Thứ năm, tăng cường chủ động, tích cực hội nhập quốc tế và nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế. Điều này giúp đất nước phát triển trong bối cảnh toàn cầu hóa, tận dụng cơ hội và vượt qua thách thức, khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Tuy nhiên, con đường phát triển không phải là một đường thẳng. Nó đòi hỏi một tư duy biện chứng, một tầm nhìn chiến lược để xử lý hài hòa các mối quan hệ phức tạp. Đảng ta cần nhận diện và giải quyết được đúng mười mối quan hệ lớn, bao gồm: quan hệ giữa ổn định, đổi mới và phát triển; giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị; giữa tuân theo các quy luật thị trường và bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa phát triển lực lượng sản xuất và xây dựng, hoàn thiện từng bước quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa; giữa nhà nước, thị trường và xã hội; giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường; giữa xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế; giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý và nhân dân làm chủ; giữa thực hành dân chủ và tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội. Việc giải quyết thành công các mối quan hệ này chính là chìa khóa để bảo đảm sự phát triển cân bằng, hài hòa và bền vững.
Bên cạnh đó, một trong những đột phá lý luận sáng tạo nhất của Đảng ta trong thời kỳ Đổi mới, chính là sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin trong việc xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Chúng ta đã vượt qua quan niệm cho rằng kinh tế thị trường là sản phẩm riêng có của chủ nghĩa tư bản, để nhận thức rằng đó là thành tựu phát triển, là sản phẩm trí tuệ của nhân loại. Việt Nam sử dụng kinh tế thị trường như một phương tiện, một công cụ để xây dựng chủ nghĩa xã hội. Sự đột phá này đã mở đường cho việc thực hiện nền kinh tế nhiều thành phần, giải phóng mọi nguồn lực sản xuất, tạo ra động lực mạnh mẽ cho tăng trưởng.
Bên cạnh đó, đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa với trường phái “ngoại giao cây tre Việt Nam”, cũng là một sự vận dụng sáng tạo xuất sắc. Với phương châm “bốn không” (không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ Việt Nam để chống lại nước khác; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế), Việt Nam đã tạo dựng được một môi trường hòa bình, ổn định để phát triển và nhận được sự tin cậy của cộng đồng quốc tế.
Cuối cùng, mọi thành tựu đều quy tụ về mục tiêu cao nhất: xây dựng một Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, và vì dân. Ngay từ những ngày đầu lập nước, tư tưởng của Bác Hồ luôn xác định: “Nước ta là một nước dân chủ, mọi quyền lực đều thuộc về nhân dân”. Tinh thần ấy ngày càng được bổ sung, hoàn thiện và thể chế hóa. Mọi chủ trương, chính sách đều lấy nhân dân làm trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu và là động lực của sự phát triển. Phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” không còn là khẩu hiệu mà đang dần đi vào cuộc sống, trở thành cơ chế vận hành của cả hệ thống chính trị.
Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh là dịp để chúng ta tự hào về quá khứ, vững tin vào hiện tại và lạc quan hướng tới tương lai. Con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, với nền tảng là chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh được vận dụng sáng tạo, cùng những bài học thực tiễn sâu sắc được đúc kết, chắc chắn sẽ dẫn dắt dân tộc ta bước vào kỷ nguyên mới, thực hiện thắng lợi khát vọng xây dựng một Việt Nam hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc.
