Khám phá Lỗ Đen lớn nhất dải Ngân hà

Là nơi chứa lỗ đen lớn nhất trong dải Ngân hà, hệ sao đôi GRS1915+105 tồn tại nhiều bí ẩn thiên văn mà các nhà khoa học chưa khám phá hết.
Khám phá Lỗ Đen lớn nhất dải Ngân hà
Khám phá Lỗ Đen lớn nhất dải Ngân hà - anh 1
Ảnh mô phỏng

Hệ sao đôi GRS1915+105, còn gọi là V1487 Aquila, nằm ở gần tâm dải Ngân hà của chúng ta, cách Trái đất tới 35.000 năm ánh sáng (350 nghìn tỷ km).

Sở dĩ, hệ sao này có tên là GRS1915+105 vì nó được đài quan sát thiên văn của Liên Xô (cũ) Granat (viết tắt GRS) phát hiện. Còn số 1915 là xích kinh (19 giờ 15 phút) của hệ sao này. Số 105 là xích vĩ.

Hệ sao đôi này thuộc chòm sao Aquila.

Khám phá Lỗ Đen lớn nhất dải Ngân hà - anh 2

Chòm sao Aquila.

Xích kinh là khái niệm thuộc Hệ tọa độ xích đạo. Nó là khoảng cách góc giữa phương nối tâm Trái Đất với thiên thể và mặt phẳng đi qua thiên cực và điểm xuân phân. Góc được quy ước có giá trị dương nếu thiên thể nằm ở phương Đông và âm nếu thiên thể nằm ở phương Tây.

Khám phá Lỗ Đen lớn nhất dải Ngân hà - anh 3

Hệ tọa độ xích đạo. Ảnh Wikipedia

Khác với xích vĩ và khác với kinh độ, xích kinh thường được đo bằng giờ thay vì bằng độ, bởi vì sự quay biểu kiến của hệ tọa độ xích đạo gắn chặt với thời gian sao và góc giờ.

GRS1915+105 là nơi có lỗ đen nặng nhất (gấp 14 lần Mặt trời) trong dải Ngân hà tính cho thời điểm hiện tại.

Khám phá Lỗ Đen lớn nhất dải Ngân hà - anh 4

Hố đen tại GRS1915+105 có vận tốc xoay khủng khiếp lên tới 1.150 vòng trên 1 giây

GRS1915+105 đồng thời cũng là một microquasar, chỉ những hệ thống sao đôi kì quái luôn phát sinh bức xạ năng lượng cao và những dòng hạt chuyển động với vận tốc xấp xỉ vận tốc ánh sáng. Hố đen tại GRS1915+105 có vận tốc xoay khủng khiếp lên tới 1.150 vòng trên 1 giây.

Khám phá Lỗ Đen lớn nhất dải Ngân hà - anh 5

Những phát hiện thiên văn năm 1994 của GRS 1915 + 105 cho thấy hệ sao đôi này là nguồn thiên hà được biết đến đầu tiên nơi thoát ra vật liệu có vận tốc nhanh hơn ánh sáng (vận tốc siêu ánh).

Cho đến nay, các nhà thiên văn học vẫn tiếp tục nghiên cứu những bí ẩn cách Trái đất 35 nghìn năm ánh sáng.

Xem thêm:

- Stephen Hawking: Trí tuệ vươn tầm vũ trụ với công trình "Lược sử thời gian" vĩ đại

- Phát hiện 'siêu lỗ đen', lớn gấp 12 tỷ lần so với Mặt Trời

- 10 sự thật về vũ trụ bạn chưa từng biết

- NASA: Phát hiện cấu trúc siêu rỗng ‘đại khổng lồ’ trong vũ trụ

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo
Hoàn thiện cơ chế EPR thúc đẩy tái chế trong nước
(Ngày Nay) - Việc triển khai EPR sẽ hướng các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, người tiêu dùng tiếp cận các sản phẩm thân thiện hơn với môi trường, thông qua sự tham gia trực tiếp của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu.
Quang cảnh diễn đàn
Gỡ rào cản cơ chế để tín dụng xanh "tăng tốc"
(Ngày Nay) - Trong tổng dư nợ toàn nền kinh tế Việt Nam hiện khoảng 18,2 triệu tỷ đồng, dư nợ tín dụng xanh mới chỉ đạt khoảng 750.000 tỷ đồng đến dưới 1 triệu tỷ đồng, chiếm tỷ trọng còn rất khiêm tốn. Đặc biệt, một trong những rào cản lớn là đặc thù nguồn vốn.
Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
(Ngày Nay) - Chính phủ ban hành Nghị định số 331/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Năng lượng nguyên tử về phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử. Trong đó, Nghị định nêu rõ một số chính sách đầu tư, phát triển nguồn nhân lực lĩnh vực năng lượng nguyên tử.
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
(Ngày Nay) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký chứng thực Nghị quyết số 254/2025/QH15 quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai. Nghị quyết bổ sung trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh làm cơ sở cai nghiện ma túy do lực lượng vũ trang nhân dân quản lý.
Đại uý, ThS Lê Tuấn Anh (ở giữa) cùng các học viên tại Trường Sĩ quan Lục. (Ảnh: Phương Anh)
Sáng tạo trong giáo dục quân đội: Tương lai của thế hệ chiến sĩ trẻ
(Ngày Nay) - Sáng tạo trong giáo dục quân đội là chìa khóa nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Từ đổi mới phương pháp giảng dạy đến ứng dụng công nghệ, các cơ sở đào tạo đang từng bước khẳng định sự đổi mới toàn diện để tạo ra thế hệ chiến sĩ trẻ vừa “hồng”, vừa “chuyên”.