Sức khoẻ có phải lí do ông Abe Shinzo từ chức?

(Ngày Nay) - Theo nhận định của New York Times, quyết định từ chức của Thủ tướng Abe Shinzo là sự trốn tránh trách nhiệm với người dân Nhật Bản.


Ông Abe Shinzo công bố quyết định từ chức hôm 29/8. (Ảnh: New York Times)
Ông Abe Shinzo công bố quyết định từ chức hôm 29/8. (Ảnh: New York Times)

(Bài viết trích dẫn quan điểm của Koichi Nakano, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Sophia ở Tokyo.)

Thủ tướng Abe Shinzo từ chức là một sự kiện khá bất ngờ, với một vị nguyên thủ quốc gia mạnh mẽ như ông. Abe Shinzo đã giữ vị trí Thủ tướng Nhật Bản suốt 7 năm 6 tháng, và là Thủ tướng tại vị lâu nhất từ trước đến nay.

Tuy nhiên, ở một góc độ khác - quyết định này hoàn toàn không hề bất ngờ.

“Cơn bão” bê bối 

Năm 2007, trong nhiệm kỳ đầu tiên làm Thủ tướng, ông Abe Shinzo đã từ chức với lí do bị ảnh hưởng bởi “một căn bệnh kinh niên”. Gần đây, sức khoẻ của ông lại có vấn đề sau khi trải qua một cuộc kiểm tra y tế. Một cộng sự thân thiết của Thủ tướng đã lo ngại rằng ông Abe Shinzo đã “làm việc quá sức và có thể ‘buộc phải’ nghỉ ngơi trong vài ngày.”

Điều đó khá kì lạ, bởi Thủ tướng Abe đã không làm việc quá sức như ngài cựu bộ trưởng kia nói. Trên thực tế, hầu hết người dân Nhật Bản đã chỉ trích rằng ông Abe không quyết tâm ngăn chặn COVID-19 lây lan. Họ cũng cho rằng ông chưa làm tròn trách nhiệm để phục hồi nền kinh tế.

Ông Abe hầu như không xuất hiện trước công chúng sau khi COVID-19 bùng phát ở Nhật Bản. Thủ tướng chỉ thỉnh thoảng xuất hiện, để công bố những chính sách thiếu sáng suốt. Abenomasks, với kế hoạch phân phối cho mỗi hộ gia đình 2 chiếc khẩu trang có thể giặt được, đã không phát huy hiệu quả.

Đồng thời, ông Abe vẫn đang sa lầy vào các vụ bê bối khác nhau trong nhiều năm qua. Thủ tướng vẫn chưa có lời giải thích hợp lý cho những hành động của mình.

Hồi tháng 6/2016, trường Moritomo Gakuen đã mua một lô đất công tại Toyonaka ở Osaka để xây dựng trường tiểu học, với giá 134 triệu yên, chỉ bằng 14% so với giá trị thực. Sau đó, Bộ Tài chính Nhật Bản thừa nhận đã sửa tài liệu chính thức liên quan đến quyết định giảm giá 85% so với giá gốc được định cho lô đất. Trong đó, những phần nhắc đến bà Akie Abe, phu nhân thủ tướng Nhật Bản, đã được xóa bỏ trong tài liệu nộp cho công tố viên điều tra về thỏa thuận bán đất.
Tác giả

Cả hai vụ bê bối Moritomo Gakuen và Kake Gakuen đều làm dấy lên những cáo buộc rằng, Thủ tướng Abe Shinzo đã dành sự ưu ái đặc biệt cho những người thân thiết. Vụ Moritomo Gakuen - bê bối về việc trường Moritomo Gakuen mua một lô đất với giá chỉ bằng 14% giá trị thực, có sự bao che của cả các quan chức Bộ Tài chính. Ông Abe phủ nhận bất kỳ sự liên quan nào của mình, hay của vợ ông, bà Akie Abe - người được cho là “hiệu trưởng danh dự” của trường Moritomo Gakuen. Tuy nhiên, ông đã thay mặt chính phủ xin lỗi về việc tài liệu mua bán khu đất bị giả mạo.

Tranh cãi tiếp tục nổ ra xung quanh bữa tiệc ngắm hoa anh đào mà Thủ tướng tổ chức hằng năm. Một sự kiện của chính phủ với kinh phí được lấy từ tiền thuế của dân, đang ngày càng trở nên xa hoạ hơn. Nhiều ý kiến cho rằng, bữa tiệc này chỉ nhằm tôn vinh Abe Shinzo, cùng những cử tri trung thành của ông. Năm 2019, khi phe đối lập bắt đầu chất vấn về bữa tiệc, Văn phòng Nội các Nhật Bản đã tiêu huỷ danh sách khách mời của năm đó - một hành động vi phạm các quy tắc của chính phủ.

Sức khoẻ có phải lí do ông Abe Shinzo từ chức? ảnh 1

Thủ tướng Shinzo Abe chụp ảnh cùng nhiều người nổi tiếng trong bữa tiệc ngắm hoa anh đào. Ảnh: AFP.

Sau khi COVID-19 bùng phát, các bê bối vẫn tiếp tục xảy ra trong chính quyền Thủ tướng Abe Shinzo.

Hồi tháng 1 năm nay, ông Abe đã “bẻ cong” một điều luật để công tố viên yêu thích của mình được tiếp tục làm việc sau độ tuổi nghỉ hưu bắt buộc. Sau đó, ông cố gắng làm cho điều luật đó được sửa đổi một cách chính thức. Động thái này chứng tỏ ông Abe đang cố gắng hợp pháp hoá những sai lầm của mình. Kế hoạch này chỉ bị ngừng lại sau khi công tố viên đó buộc phải từ chức vì cáo buộc đánh bạc.

Tháng 6 vừa qua, Bộ trưởng Tư pháp Nhật Katsuyuki Kawai và vợ đã bị bắt vì nghi án mua phiếu bầu cử. Ông Katsuyuki Kawai là một phụ tá thân cận của Thủ tướng Abe Shinzo, và vợ ông - bà Anri Kawai là thành viên Đảng Dân chủ Tự do (L.P.D) của ông Abe Shinzo. Vợ chồng Kawais đã nhận được 150 triệu yên (hơn 1,4 triệu USD) từ L.P.D. Ngài Thủ tướng tuyên bố ông không có bất kỳ sự liên quan nào đến sự việc, và nhà Kawais cũng phủ nhận mọi cáo buộc.

Sức khoẻ có phải lí do ông Abe Shinzo từ chức? ảnh 2

Cựu Bộ trưởng Tư pháp Nhật Bản Katsuyuki Kawai. Ảnh: Reuters

Không xứng đáng với kỳ vọng của người dân 

Nhìn chung, Thủ tướng Abe đã phải giải thích rất nhiều trước Quốc hội, giới truyền thông và công chúng. Nhưng ông hầu như chưa đưa ra được câu trả lời nào đủ thuyết phục.

Không có gì bất ngờ khi sự ủng hộ của công chúng dành cho ông Abe đã giảm xuống mức thấp nhất trong 2 năm qua, kể từ đại dịch COVID-19 bắt đầu hoành hành.

Nhật Bản đã tương đối thành công trong việc kiềm chế sự lây lan của dịch bệnh và giảm thiểu số người chết. Tuy vậy, chính phủ không nhận được nhiều sự tín nhiệm cho việc đó. Trong một cuộc thăm dò dư luận giữa tháng 8 tại Nhật, khoảng 60% người được hỏi cho biết họ có quan điểm tiêu cực về phản ứng của chính phủ với đại dịch.

Sau khi trở lại làm Thủ tướng vào năm 2012, ông Abe đã hứa sẽ “hồi sinh Nhật Bản”. Đó là lời hứa xây dựng lại nền kinh tế với chính sách đặc trưng “Abenomics”, và “bình thường hoá” chính sách quốc phòng của Nhật Bản thông qua tái cơ cấu và tăng cường quan hệ với Mỹ.

Các nhà nghiên cứu vẫn đang tranh cãi về những di sản của Thủ tướng Abe Shinzo. Đó là sự phát triển vượt bậc của thị trường chứng khoán, nhưng đi kèm là vấn đề trì trệ lương và nợ công cao kỷ lục (mức nợ công so với GDP của Nhật là 237.6%, theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế). Đó là những nỗ lực gây tranh cãi để sửa đổi các điều khoản về hoà bình trong hiến pháp, mặc dù không thành công. Đó còn là mối quan hệ chặt chẽ với tổng thống Mỹ Donald Trump. 

Trong khi đó, L.P.D đang ráo riết tìm người kế nhiệm ông Abe Shinzo. L.P.D nhiều khả năng sẽ tham khảo ý kiến của một nhóm nhỏ trong Đảng để đưa ra quyết định, thay vì việc tổ chức một cuộc chạy đua để tất cả các đảng viên tham gia. Lí do là bởi ông Abe đã từ chức trong bối cảnh dịch bệnh vẫn chưa được kiểm soát hoàn toàn.

Nếu vậy, triển vọng của Shigeru Ishiba, người nổi tiếng kiên trì trong việc phê bình đường lối của ông Abe, có vẻ sẽ bị hạn chế. Ông Abe từng được cho là có “ưu ái nhẹ nhàng” đối với Fumio Kishida, một cựu ngoại trưởng. Nhưng giờ đây, cựu Thủ tướng có thể đang ủng hộ Yoshihide Suga, chánh văn phòng nội các của ông - người tàn nhẫn, bí mật, độc đoán hơn Fumio Kishida, và có tiềm năng tốt hơn để đánh bại Shigeru Ishiba.

Sức khoẻ có phải lí do ông Abe Shinzo từ chức? ảnh 3

Từ trái qua: Shigeru Ishiba, Fumio Kishida và Yoshihide Suga. (Ảnh: The Mainichi)

Tuy nhiên, bất kể di sản cuối cùng của ông Abe là gì, hay ai sẽ là người thay thế ông ngay lập tức, rõ ràng người dân Nhật Bản đã nhìn ra một điều. Bằng cách từ chức, vị Thủ tướng tại vị lâu nhất của Nhật Bản đang trốn tránh các vụ bê bối và những lời kêu gọi trách nhiệm, từ những người mà ông phải phục vụ. 

Theo The New York Times
Tranh truyện Hàng Trống - tinh hoa đất Kinh Kỳ
Tranh truyện Hàng Trống - tinh hoa đất Kinh Kỳ
(Ngày Nay) - Những bức tranh dân gian Hàng Trống với nội dung thể hiện các tích truyện dân gian, được các nghệ nhân khắc họa cầu kỳ, tinh xảo, toát lên nét sinh động, ý nhị, trở thành nét tinh hóa văn hóa của vùng đất Kinh Kỳ.
Lượng khách quốc tế tăng, du lịch Hà Nội lấy lại đà tăng trưởng
Lượng khách quốc tế tăng, du lịch Hà Nội lấy lại đà tăng trưởng
(Ngày Nay) - Theo Sở Du lịch Hà Nội, quý I/2024, tổng khách du lịch đến Hà Nội ước đạt 6,54 triệu lượt khách, tăng 10,9% so với cùng kỳ năm trước; trong đó khách du lịch quốc tế ước đạt 1,4 triệu lượt khách, tăng 40%. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt 25.487 tỷ đồng, tăng 17,8%.
Trùm tiền ảo bị kết án 25 năm tù
Trùm tiền ảo bị kết án 25 năm tù
(Ngày Nay) - Ngày 28/3, người sáng lập sàn giao dịch tiền điện tử FTX Sam Bankman-Fried đã bị kết án 25 tù vì tội lừa đảo khách hàng và các nhà đầu tư trên nền tảng giao dịch tiền ảo này.
Cửa Lò sẵn sàng cho mùa du lịch biển
Cửa Lò sẵn sàng cho mùa du lịch biển
(Ngày Nay) - Trước thềm mùa du lịch biển, thị xã Cửa Lò (tỉnh Nghệ An) đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng chỉ trang đô thị, nâng cấp cơ sở hạ tầng.
Cần tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa thép nhập khẩu và thép trong nước
Cần tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa thép nhập khẩu và thép trong nước
(Ngày Nay) - Nếu áp thuế chống bán phá giá đối với thép cán nóng (HRC) nhập khẩu sẽ khiến nguồn cung ngày càng khan hiếm và vô hình chung sẽ tạo ra thế độc quyền cho doanh nghiệp sản xuất trong nước. Khi đó, các doanh nghiệp trong ngành tôn mạ và ống thép sẽ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng và trên hết là người tiêu dùng cũng sẽ phải sử dụng thép nội giá cao.