Tiêm kích MiG-25: Huyền thoại bầu trời của Liên Xô

Xuất hiện cách đây hơn 50 năm, tiêm kích MiG-25 là đại diện cho một sự tiến bộ khủng khiếp về công nghệ quân sự quân đội Sô Viết thời Chiến Tranh Lạnh, khiến nhiều chuyên gia quân sự phải hốt hoảng.
Tiêm kích MiG-25: Huyền thoại bầu trời của Liên Xô

MiG-25: Đối thủ đáng gờm của 'Chim Đen' SR-71

Mikoyan-Gurevich MiG-25 (NATO gọi là "Foxbat") là một máy bay tiêm kích đánh chặn, trinh sát và ném bom siêu thanh, được thiết kế bởi Phòng thiết kế Mikoyan-Gurevich của Liên Xô.

Tiêm kích MiG-25: Huyền thoại bầu trời của Liên Xô - anh 1

Tiêm kích MiG-25 của Liên Xô

Mẫu đầu tiên chế tạo thử nghiệm bay vào năm 1964, sau đó đi phục vụ vào năm 1970. Với tốc độ tối đa là Mach 3.2, một radar cực mạnh và 4 tên lửa không đối không, Foxbat lúc mới xuất hiện đã khiến nhiều nhà phân tích và chuyên gia quân sự Phương Tây phải hốt hoảng.

MiG-25 ra đời là một nỗ lực của Liên Xô để đánh chặn các máy bay ném bom siêu âm XB-70 Valkyrie (Mỹ), nhằm tránh việc các máy bay này phá vỡ các tuyến phòng thủ của máy bay tiêm kích và ném bom hạt nhân xuống các mục tiêu quan trọng trên lãnh thổ Liên Xô.

Đạt tốc độ bay siêu nhanh và siêu cao, các máy bay MiG-25 của Liên Xô/Nga chính là câu trả lời cho SR-71 của Không quân Mỹ.

Tiêm kích MiG-25: Huyền thoại bầu trời của Liên Xô - anh 2

Chiến đấu cơ SR-7 của Không quân Mỹ

MiG-25: Liều sốc cho Mỹ và phương Tây

Liên Xô phát triển và thử nghiệm MiG-25 trong điều kiện bí mật gắt gao. Nó công khai xuất hiện lần đầu vào ngày 9/7/1967 trong cuộc duyệt binh không quân nhân Ngày Không quân Liên Xô ở Demodedovo.

Đối với phương Tây đây là một tin giật gân rất khó chịu. Vì thế, thậm chí đã diễn ra các cuộc điều trần khẩn cấp tại Quốc hội Mỹ. Các cuộc điều trần này đã giúp đẩy nhanh việc phát triển các tiêm kích đánh chặn mới F-14 và F-15. Cả 2 máy bay mới của Mỹ cũng đều áp dụng sơ đồ 2 cánh đứng đuôi như MiG-25, nhưng thua kém đôi chút cả về tốc độ và độ cao bay.

Tiêm kích MiG-25: Huyền thoại bầu trời của Liên Xô - anh 3

MiG-25 đại diện cho một sự tiến bộ khủng khiếp về công nghệ quân sự quân đội Sô Viết thời Chiến Tranh Lạnh.

Được chế tạo từ các tấm thép niken chịu nhiệt và một số hợp kim titan, cùng 2 động cơ phản lực Tumansky đạt lực đẩy "không tưởng", tới 45.000 pounds (khoảng 20.400kg), MiG-25 đại diện cho một sự tiến bộ khủng khiếp về công nghệ quân sự quân đội Sô Viết thời Chiến Tranh Lạnh.

MiG-25 được trang bị một radar Smerch-A có thể dẫn đường cho tên lửa đánh chặn R-40 tấn công mục tiêu ở cự li xa tới 65km. Khi còn phục vụ trong Không quân Liên Xô, MiG-25 đã chứng minh được sự nguy hiểm của nó với các kế hoạch chiến tranh của Mỹ và NATO.

Những kỷ lục đỉnh cao

Trong suốt thời gian hoạt động, MiG-25 đã đạt và nắm giữ 29 kỷ lục thế giới. Trong số này có những kỉ lục không bị đánh bại cho đến ngày nay - những kỷ lục độ cao cho một chiếc máy bay sử dụng động cơ phản lực.

Ngày 21/8/1977, phi công thử nghiệm của Liên Xô Alexander Fedotov đã đạt đến độ cao kỉ lục 37,6km bằng chiếc MiG-25.

Các tiêm kích đánh chặn MiG-25 bán sang nhiều nước trong thập niên 1960-1980 đã tham gia các cuộc chiến tranh ở Ai Cập, Syria, Libya và Iraq (chiến tranh Iran-Iraq). Phi công giàu thành tích nhất là phi công Iraq Mohommed Rayyan. Trên chiếc MiG-25PD của mình, ông đã bắn hạ 10 máy bay của Iran.

Tiêm kích MiG-25: Huyền thoại bầu trời của Liên Xô - anh 4

MiG-31 Foxhound - "Hậu bối" của MiG-25

Tháng12/2013, Nga cho MiG-25 'về hưu'. Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia quân sự phương Tây, việc Nga chính thức loại bỏ toàn bộ các máy bay MiG-25 ra khỏi phục vụ sẽ tạo ra một khoảng trống về khả năng trinh sát của quân đội nước này. Tuy nhiên, "hậu bối" của nó là MiG-31 Foxhound sẽ tiếp tục mang trên mình gánh nặng mà MiG-25 để lại, nhưng sẽ nặng nề hơn gấp nhiều lần.

Trang Ly (T/h)

Tìm hiểu thêm về vũ khí quân sự thế giới, Tại đây

Xem thêm:

- Top 5 vũ khí 'đáng gờm' nhất châu Âu

- Uy lực đáng sợ của 'Chim Ưng đêm' F-117 thuộc Không lực Mỹ

- Sức mạnh của loại vũ khí hủy diệt khủng khiếp nhất nhân loại

- Những súng bắn tỉa ‘sát thủ’ nhất thế giới

Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
(Ngày Nay) - Chính phủ ban hành Nghị định số 331/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Năng lượng nguyên tử về phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử. Trong đó, Nghị định nêu rõ một số chính sách đầu tư, phát triển nguồn nhân lực lĩnh vực năng lượng nguyên tử.
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
(Ngày Nay) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký chứng thực Nghị quyết số 254/2025/QH15 quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai. Nghị quyết bổ sung trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh làm cơ sở cai nghiện ma túy do lực lượng vũ trang nhân dân quản lý.
Đại uý, ThS Lê Tuấn Anh (ở giữa) cùng các học viên tại Trường Sĩ quan Lục. (Ảnh: Phương Anh)
Sáng tạo trong giáo dục quân đội: Tương lai của thế hệ chiến sĩ trẻ
(Ngày Nay) - Sáng tạo trong giáo dục quân đội là chìa khóa nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Từ đổi mới phương pháp giảng dạy đến ứng dụng công nghệ, các cơ sở đào tạo đang từng bước khẳng định sự đổi mới toàn diện để tạo ra thế hệ chiến sĩ trẻ vừa “hồng”, vừa “chuyên”.
Siết chặt kinh doanh pháo hoa dịp cuối năm
Siết chặt kinh doanh pháo hoa dịp cuối năm
(Ngày Nay) - Sáng 24/12, Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Công an thành phố Hà Nội) tổ chức tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật đối với các cơ sở kinh doanh pháo hoa của Bộ Quốc phòng trên địa bàn. Đây là chương trình nằm trong kế hoạch cao điểm tuyên truyền, vận động, thu hồi và phòng ngừa vi phạm pháp luật về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự dịp Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán 2026.
Người gieo chữ bằng yêu thương ở làng Hữu Nghị
Người gieo chữ bằng yêu thương ở làng Hữu Nghị
(Ngày Nay) - Làng Hữu nghị Việt Nam được biết đến là nơi cưu mang những nạn nhân chất độc da cam. Ở đó, suốt 13 năm qua, cô giáo Nguyễn Thị Loan đã kiên nhẫn gieo từng con chữ, từng kỹ năng sống và từng niềm hy vọng cho những đứa trẻ mang nhiều khiếm khuyết nhưng luôn khao khát được lớn lên như bao người khác.
Khoảng trống nhận thức về HPV ở nam giới
Khoảng trống nhận thức về HPV ở nam giới
(Ngày Nay) - Từ năm 2026, Chính phủ chính thức đưa vắc xin HPV vào chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia. Trong bối cảnh đó, việc phòng ngừa các bệnh do virus HPV gây ra không chỉ là câu chuyện của nữ giới còn là mối quan tâm chung của cả cộng đồng. Tuy nhiên, trên thực tế, nam giới - nhóm đối tượng cũng chịu nhiều nguy cơ từ HPV - vẫn đang đứng ngoài các chiến lược truyền thông và phòng bệnh.